CHURCH, INTEREST, CAPITALISM: ANATOMY OF A PAINFUL TRANSITION FROM SIN TO LEGITIMACY

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 20, 108 - 134, 30.04.2019

Emin Ertürk

https://doi.org/10.31199/hakisderg.546802

Öz

The aim of this study is to explain of usury prohibition historically in the tradition of the West, especially in the history of the Catholicism. This study shows that there were some limits in usury dated from calcolitic era to Athen and Rome in different levels. Doctriner prohibition of usury came out with religious orders. First doctriner development has declared by Skolastik thinker Thomas Aquina.However the base of doctriner prohibition has weakened byProtestanism and Calvenism and economic developments, especially in trade and banking areas. In addition to these, secular authorities also have gave up to behave as a police behind of the usury prohibition. After Industrial Revolution in the ninetheenth and twentieth century, usury prohibition has ended up economically, but it continued being as religious and individual matter. “Usury” also has become “interest”. Usury is not a matter of institutional prohibition now in capitalist world, but is a part of economic policy applications performed by central banks or governments.        

Anahtar Kelimeler

Interest, Usury, Capitalism, Scholastic philosophy, Catholicism Consils

KİLİSE, FAİZ, KAPİTALİZM: GÜNAHTAN MEŞRUİYETE SANCILI BİR GEÇİŞİN ANATOMİSİ

Öz

Bu çalışmanın amacı Batı Kilise geleneğinin
faize bakışının nasıl geliştiğini ve tutumunun nasıl değiştiğini ortaya
koymaktır. Faiz oranlarında sınırlayıcı uygulamalara Sümerlerden beri
rastlanmaktadır. Eski Yunan’da ve Roma’da da aynı sınırlamalar vardır. Ancak
faiz yasağının uygulanması Kitab-ı Mukaddesle, Kilise geleneğinde yerini
almıştır. Aquina’lı Thomas’a kadar katı yasaklarla gelinmiş, ilk doktriner
gedik onunla açıldıktan sonra Luther ve Calvin’le ortaya çıkan yeni kiliselerle
devam etmiştir. 15. yüzyıldan sonra hızlı iktisadi gelişme ve gelişen
bankacılık karşısında yasağın doktriner gücü zayıflamıştır. Düşüncenin dinden
kopuşunu temsil eden rasyonel aydınlanma dönemi Skolastik dönemin yasağına
önemli düşünürleriyle darbe vurmuş, faizin güçlü savunucuları ortaya çıkmıştır.
Burjuvazi ve onunla gelişen kapitalizm karşısında hem kilise doktrini hem de
Skolastik düşünce yenilmiş, 20. yy’a gelindiğinde, 16. yy’a kadar kilisenin
faiz yasağının takipçi ve uygulayıcısı olan laik otorite günah savunucusu
olmaktan vazgeçmiştir. Aydınlanma döneminden başlayarak doktoriner gelişimini
tamamlayan iktisat disiplini de faizi günah olarak görme yerine bir politika
aracı rolüne oturtmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Faiz, Riba, Kapitalizm, Skolastik düşünce, Kilise

Kaynakça

• Akalın, K.H. (2013,) Orta çağ Avrupa’sının iktisat tarihinde faiz yasağının kökenleri. DEU SBF Dergisi, 15(2), 187-208.
• Alatlı, A. (2010). Batı’ya yön veren metinler, KMYO Yayını, IV Cilt.
• Arnhart, L. (2004). Plato’dan Rawls’a siyasi düşünce tarihi, (Çev. Ahmet Kemal Bayram), Ankara: Adres Yayınları.
• Bohm-Bawerk, E. V. (1890). Capital and Interest, London: Macmillian.
• Bentham, J. (1787). A defence of usury. London.
• Braudel, F. (2004). Maddi uygarlık, mübadele oyunları, (çev. M. Ali Kılıçbay), Ankara: İmge Yayını.
• Brook, Y. (2007). The morality of moneylending: A short history. The Objective Standard, 2(3), 9-45.
• Clary, B. J. (2011). Institutional usury and the banks. Review of Social Economy, LXIX(4), 419-438.
• Colstan, K. (2016). Sacramental usury in the merchant of Venice. Logic, 19(1), 98-129.
• Çağatay, N. (1971). Osmanlı İmparatorluğu’nda riba-faiz konusu, para vakıfları ve bankacılık
• Day, C. (1938). A history of commerce, Fourth Edition, Longman.
• Dempsey, B. W. (1943). Interest and usury. Washington.
• Elliot, C. (1902). Usury, a scriptural, ethical and economic viev. Omnia Vertas.
• Ertürk, E. ve Görkem B. (2014). 15. yy. Floransasında finansallaşma ve kriz İçinde” Medeniyetler Güzergahı İpek Yolu, (Der: Mehmet Bulut), Sebahattin Zaim Üniversitesi Yayını.
• Ertürk, E. (2017). İktisat: Kavram, ilke, politika. Bursa: Alfa Aktüel.
• Ertürk, E. (2016). Makro iktisat. Bursa: Alfa Aktüel.
• Fontaine, L. (2014). The moral economy. Cambridge University Press.
• Geisst, C. R. (2013). Beggar thy neighbor: A history of usury and debt. University of Pennsylvania Press.
• Hawkes, D. (2010). The culture of usury in renaissance England. Palgrave, Macmillan, 1st Edition.
• Keynes, J. M. (1963), “Economic Posibilities For Our Grandchilderen” in Essays in Persuasion, New York.
• Keynes, J. M. (1964). General theory of employment, interest, and money. New York: A Harbinger Book.
• Kitabı Mukaddes
• Koyama, M. (2010). Evading the ‘Taint of Usury’: The usury prohibition as a barrier to entry. Explorations in Economic History, 47(4), 420-442.
• Kurt, İ. (2014). Hıristiyanlık’ta faiz yasağı: 15. yüzyıla kadar kilise hukukunda faiz yasağının temellendirilmesi. T&I Entertainment.
• Küçükkalay, A.M. (2017). Adil fiyat. İstanbul: Ötügen.
• Küçükkalay, A. M. (2018). İktisadi düşüncede faiz. Konya: Çizgi Kitabevi
• Langholm, O. (1992). Economics in the medieval schools, New York: Leiden.
• Lapidus, A. (1991). Information and risk in the medieval doctrine of usury during the thirteenth century in William Barber, Perspectives on the History of Economic Thought, Vol 5, Edward Elgar pp. 23-28.
• Levy, D. (1987). Adam Smith’s case for usury laws. History of Political Economy 19(3), 387-400.
• Long, D. S., Fox, N. R. ve York, T. (2007). Calculated futures: Theology, ethics, and economics. Baylor University Press.
• Mayer, R. (2013). When and why usury should be prohibited. Journal of Business Ethics, 116, 513-527.
• Meeks, M. D. (2011). The peril of usury in the christian. Interpretion, April, 128-140.
• Munro, J. H. (2011). Usury, calvinism and credit in the protestant England: from the sixteenth century to the ındustrial revolution. Working Paper, June 28.
• Nelson, B. (1969). The idea of usury. University of Chicago Press.
• Neumark, F. (1943). İktisadi düşünce tarihi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayını.
• Newton, W. (2011). Usury of Catholic social doctrine: the elephant in the room. The Pastoral Review, 8(1), 14-19.
• North, D. ve Thomas, R.p. (1973). The Rise of the Westren World , A new Economic History, Cambridge University Press.
• Oktar, İ. (1999). Osmanlı devleti’nde faiz. Yönetim, 10(33), 53-64.
• Pamuk, Ş. (1999). Paranın tarihi, İstanbul: TVYY, 3. B.
• Persky, J. (2007). Retrospectives; From usury to interst. Journal of Economic Perspectives, 21(1), 227-236.
• Posner, E. A. (1995). Contract law in the welfare state: A defanse of unconscionability doctrine, usury laws, and related limitations on the freedom to contract. Journal of Legal Studies, XXIV, 284-319.
• Qureshi, F.A. (2016). History of usury prohibition Hfc chairman, January 13.
• Rahman, F. (1964). Riba and interest. Islamic Studies JIIR, Karachi, III(1), 1-43
• Schumpeter, J.A, (1954). History of economic analysis. Allen & Unwin.
• Smith, A. (1789). The wealth of nations, ed.by Edwin Connan. London: Methuen & Co., Ltd.
• Sombart, W. (2011). Burjuva (Çev. Oğuz Adanır). İstanbul: Doğu Batı Yayınları, 2. Basım.
• Turan, O. (1953). Selçuklu Türkiye’sinde faizle para ikrazına dair bir vesika. Belleten 16(62), Türk Tarih Kurumu Yayını.
• Uludağ, S. (1988). İslâm’da faiz meselesine yeni bir bakış. İstanbul:Dergâh Yayınları.
• Vincent, J. (2014). Historical, religious and scholastic prohibilition of usury: The common origins of western and Islamic financial practices, Setan Hall University, Law School, (Paper 600)
• Visser, W. A. M. ve McIntosh, A. (1998). History of usury prohibition a short rewiev at the historical critique of usury. Accounting, Business and Financial History, 8(2), 175-189.
• Wilson, T. (1925). A discourse upon usury with a historical introduction by R. H. Towney. London.
• Zippy, T. D. (2017). Usury, Frequently Asked Questions.