PATHOLOGICAL PATERNALISM: ON PATERNAL STATE AND BENEVOLENT DESPOTISM

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 27, 172 - 200, 31.08.2021

Coşkun Can Aktan

https://doi.org/10.31199/hakisderg.907486

Öz

State paternalism refers to implement some "forced" legal restrictions and prohibitions on individuals’ behavior, decisions and preferences in order to increase their health, happiness and welfare. The main rationale of state paternalism is to protect people and eliminate the harm that people can inflict on themselves, their families and others. Written as a critical article on the philosophy of paternalism, it is stated that between anarchy and Leviathan, there is definitely a place for an optimal (legal) paternalism with strong legitimacy. No person and no authority have the right to direct a person's life, control and limit his/her own choice. Individiuals’ liberty or autonomy can only be restricted by justified and legitimate reasons. State paternalism that transcends these general principles (strong and generally accepted justification and legitimacy) is pathological and is nothing more than despotism. This essay has been written as a review on the philosophical foundations of paternalism.

Anahtar Kelimeler

Paternalism, Patriarchy, Patrimonialism, Liberty, Autonomy, State Paternalism, Liberterian Paternalism

PATOLOJİK PATERNALİZM: PATERNAL DEVLET VE ‘İYİNİYETLİ’ İYİLİKSEVERLİK DESPOTİZMİ ÜZERİNE

Öz

Devlet paternalizmi, devletin egemenlik hakkı ve yetkisine dayanarak kendi topraklarında yaşayan insanların kendilerine, ailelerine ve başkalarına verecekleri zararları ortadan kaldırmak; sağlık, huzur, mutluluk ve refahlarını arttırmak gayesiyle onların rıza ve onayını almaksızın davranış, karar ve tercihlerine “zorla” (cebren) bazı sınırlamalar ve yasaklar getirmesi ve bu yönde yasal düzenlemeler ve uygulamalar yapmasıdır. Paternalizm felsefesi üzerine eleştirel bir yazı olarak kaleme alınan bu çalışmada anarşi ve Leviathan arasında meşruiyeti sağlam bir optimal (yasal) paternalizme mutlaka bir yer olduğu; fakat Leviathan kontrol edilmezse, haddini ve sınırlarını bilmezse o zaman patolojik paternalizmin kaçınılmaz olacağı düşüncesi savunulmaktadır. Hiçbir kimse ve hiçbir otorite bir kişinin kendine ait olan yaşamını yönetme ve onun seçim yapma hakkını elinden alamaz ve almamalıdır. Kendi yaşamını istediği şekilde yönetme ve tercihlerini belirleme hakkının ancak ve ancak haklılaştırılmış gerekçelerle sınırlandırılması sözkonusu olabilir ki, bu genel ilkeyi aşan bir devlet paternalizmi patolojiktir ve despotizmden başka bir şey değildir. Bu çalışma paternalizmin felsefi temelleri üzerine bir değerlendirme yazısı olarak kaleme alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Paternalizm, Patriarşi, Patrimonyalizm, Özgürlük, Özerklik, Devlet Paternalizmi, Liberteryan Paternalizm

Kaynakça

• Aktan, C.C. (2017). Özgürlük felsefesi. Ankara: Orion.
• Aktan, C.C. ve A.B. Bahçe. (2015). Kamu tercihi ve oyun teorisi perspektiflerinden alturizmin (hayırseverliğin/ yardımseverliğin) eleştirisi. Hukuk Ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 7(2), 25-56.
• Arneson, R. J. (1980). Mill versus paternalism. Ethics, 90(4), 470-489.
• Buchanan, J.M. (1975). The Samaritan’s dilemma, in: Edmund Phelps (Eds.), Altruism, Morality and Economic Theory. New York: Russell Sage Foundation, ss. 71-85.
• Buchanan, J.M. (1999). The Samaritan’s dilemma, in The Logical Foundations of Constitutional Liberty, Vol. 1, Liberty Fund Inc., ss. 329-345.
• Buchanan, J. (2005). Afraid to be free: dependency as desideratum. Public Choice, 124(1/2), 19-31.
• Claeys, G. (2013). Mill and paternalism. Cambridge: Cambridge University Press.
• Çilingir, L. (2020). Kant’ta siyasetin ahlakileştirilmesi. Temaşa Felsefe Dergisi, 14, 28-47
• Grand J.L. ve B. New, (2015). Government paternalism: nanny state or helpful friend? Princeton: Princeton University Press.
• Kant, I. (2010). Yaygın bir söz üstüne: Teoride doğru olabilir ama pratikte işe yaramaz, içinde: Kant Felsefesinin Politik Evreni, (Der. ve Çev: Hakan Çörekçioğlu), İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayını.
• Kant, I. (1891). Kant’s principles of politics, ıncluding his essay on perpetual peace. a contribution to political science, trans. W. Hastie , Edinburgh: Clark. Online erişim için bkz. https://oll.libertyfund.org/title/has-tie-kant-s-principles-of-politics-including-his-essay-on-perpetual-peace
• Kant, I. (1793). On the common saying: that may be true in theory, but ıt ıs of no use in practice. Berlinische Monatsschrift. Online erişim için: http://temporaryehliss.blogspot.com/2017/02/kant-immanuel-on-common-saying-that-may.html
• Mill, J.S. (1859). On liberty, London: Longman, Roberts, & Green Co.
• Mill, J, S. (2004). Hürriyet üstüne, çev. M, O, Dostel, Ankara: Liberte Yayınları.
• Musulin, J. (1983). Hürriyet bildirgeleri – magna charta’dan avrupa insan hakları sözleşmesi’ne. İstanbul: Belge Yayınları.
• Filmer, Sir Robert (1680). Patriarcha; of the natural power of kings. by the learned sir robert filmer baronet (London: Richard Chiswell, 1680). <https://oll.libertyfund.org/ titles/221> https://oll.libertyfund.org/titles/filmer-patriarcha-or-the-natural-power-of-kings
• Gilman, C.P. (1970). The Man-made world; or, our androcentric culture. New York: Source Book Press.
• Hobbes, T. (2007). Leviathan, 6.b. ( Çev. S. Lim). İstanbul: YKY yayınları.
• Hobbes, T. (1975). Leviathan, in: M. Curtis (Ed.), The great political theories.New York: Avon Book.
• Lindsey, A. (1939). Paternalism and the pullman strike. The American Historical Review, 44(2), 272-289.
• Laslett, J. , Schneirov, R., Stromquist, S. ve Salvatore, N. (2001). The Pullman strike and the crisis of the 1890s: Essays on labor and politics. American Historical Review. 106.
• Laslett, P. (ed.). (1949). Patriarcha and other political works of sir robert filmer. Oxford: Basil Blackwell.
• Locke, J. (1823). Two treatises on government. London: Printed for Thomas Tegg; W. Sharpe and Son.
• Locke, J. (2012). Yönetim üzerine ikinci inceleme, 2.b. (çev. F. Bakırcı) İstanbul: Ebabil Yayıncılık.
• Mead, L. M. (1997). The new paternalism: supervisory approaches to poverty. Washington, D.C: Brookings Institution Press.
• Oh, E. (2016). Mill on paternalism. Journal of Political Inquiry, 1, 1-9.
• Online Etymology Dictionary. Erişim için: https://www.etymonline.com/
• Pullman History. Erişim için: http://www.pullman-muse-um.org/theTown/
• Saint-Paul, G. (2011). The tyranny of utility: behavioral social science and the rise of paternalism. Princeton: Princeton University Press.
• Samsatlı Lukianos (2016). Dalkavuknâme, (çev: Vasilaki Vuka), İstanbul: Büyüyen Ay Yayınlar.
• Sankowski, E. (1985). Paternalism and social policy. American Philosophical Quarterly, 22(1), 1-12.
• Sunstein, C.R. (2013). Behavioral economics and paternalism, Yale Law Journal 122(7), 1826-1899.
• Sunstein, C. R. ve Thaler, R. H. (2003). Libertarian paternalism is not an oxymoron. The University of Chicago Law Review, 70 (4), 1159-1202.
• Thaler, R., ve Sunstein, C. R. (2017). Nudge: improving decisions about health, wealth, and happiness. London: Yale University Press.
• Thaler, R. H., ve Sunstein, C. (2003). Libertarian Paternalism. The American Economic Review, 93(2), 175-179.
• The Concise Oxford dictionary of english etymology (1993). Oxford ; New York : Oxford University Press, 1993. Bkz. https://www.oxfordreference.com/view/ Wiktionary, Erişim için: https://en.wiktionary.org