135/313 NOLU ŞER’İYE SİCİLİNE GÖRE XVIII. ASIRDA DİYARBAKIR’DA BULUNAN CAMİ VE GÖREVLİLERİ

Yıl 2008, Cilt: 20 Sayı: 20, 283 - 290, 01.12.2008

Abdulvahap Yıldız

Öz

Dinî ve ictimaî bir müessese olan cami ve mescitler, XVIII. asırda Diyarbakır’da sosyal hayatta önemli bir rol oynamıştır. 135/313 nolu şer’iye siciline göre bu dönemde Diyarbakır’da 28 adet cami ve mescit bulunmaktaydı. Bunların bir kısmı vali ve şehrin ileri gelenler tarafından inşa edilirken, bir kısmını da halk kendi imkânları ile yaptırmıştır

Anahtar Kelimeler

Diyarbakır, cami, mescit, şer’iye sicili, imam, müezzin, aşirhân, duagu, na’thân, ferraş

Kaynakça

• Baltacı, Cahit, XV-XVI Asırlarda Osmanlı Medreseleri, İrfan Matbaası, İstanbul, 1976.
• Berkî, Ali Himmet, Vakfa Dair yazılan Eserlerle Vakfiye ve Benzeri Vesikalarda Geçen Istılah ve Tabirler, II. Baskı, İkbâl Basım, Ankara, tarihsiz.
• Beysanoğlu, Şevket, Anıtları ve Kitâbeleri İle Diyarbakır Tarihi, c., I, Nehir Matbaası, Ankara, 1987.
• Diyarbakır Şer’iye Sicili, (Yazma) Milli Kütüphane, kayıt no: 135/313, Ankara.
• Develioğlu, Ferit Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik lugat, Ankara, 1993,
• Evliyâ Çelebi, Seyhatnâme, c., IV, İkdâm Matbaası, İstanbul, 1314/1896.
• Günkut, Bedrî, Diyarbakır Tarihi, Diyarbakır Halk Evi Neşriyatı, Diyarbakır, 1936.
• İbn-i Hişam, es-Siretü’n-Nebeviyye, c. II, Dâru İhyai’t-Türasi’l-Arabî, Beyrut, 1971.
• Kazıcı, Ziya, Anahatlarıyla İslam Eğitim Tarihi, Bir Yayıncılık, İstanbul, 1983.
• Önkal, Ahmet – Nebi Bozkurt, “cami” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. VII, İstanbul, 1993.
• Pakalın, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, c., I, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1993
• Şemseddîn Sâmî, Kamu-i Türkî, c. II, İkdâm Matbaası, İstanbul, 1317/1899.