Neccariyye Mezhebi Hakkında Bazı Mülahazalar

Yıl 2010, Cilt: 24 Sayı: 24, 33 - 52, 01.12.2010

İbrahim Hakkı İnal

Öz

Bu makalede, ana hatlarıyla Neccariyye mezhebi ele alınmaktadır. Huseyn b. Muhammad en-Neccar tarafından kurulan Neccariyye Mezhebi, halife Memun döneminde etkili olmuş bir itikadi mezheptir. Huseyniyye olarak da isimlendirilen Neccariyye Mezhebi; Zaferaniyye, Burğusiyye, Müstedrike gibi alt gruplara ayrılmıştır. Klasik Mezhepler Tarihi müellifleri, eserlerinde Neccarîlerin birçok mezheple ortak görüşü savunduklarına ve eklektik bir yapı arz ettiklarine işaret etmişlerdir. Neccarîler imanın tarifi, Allah’ın ahirette görülmesi/Ru’yetullah, kader, halku’l-Kur’an gibi konularda, özellikle de Allah’ın sıfatları meselesinde, özgün fikirler ortaya koymuşlardır

Anahtar Kelimeler

Hüseyin b. Neccar, Neccariyye, Hüseyniye, Allah’ın sıfatları, imanın tarifi, kader

Some Reflectıons On The Najjarıyya

Öz

In this article, main aspects of the Najjariyye are delat with. Founded by Husain b. Muhammad an-Najjar, Najjariyya was one of the active religious groups in the reign of Abbasid caliph al-Ma’mun. Also known as alHusainiyya, al-Najjariyya were divided into three sub-sects: Za‘farâniyya, Burghuthiyya and Mustadrika. For the heresiographers, Najjarites are in line with many different religious groups related to various subjects of the Islamic Theology. They put forward unique ideas on the theological issues of the definition of imân, beatific vision of God in the Hereafter, predestination, and especially the attributes of God

Anahtar Kelimeler

Husain b. Najjar, Najjariyya, Husainiyya, the attributes of God, the definition of faith

Kaynakça

• Abbâs, Ziryâb, “Burghûsiyye”, Dânişname-i Cihân-ı İslam, Tahran 1378 / 200, III, 127–129.
• Abdülhamid, İrfan, İslamda İtikadi Mezhepler ve Akaid Esasları, terc. Saim Yeprem, İstanbul 1994.
• Allard, M., Le Probleme des attributs divins dans la doctrine d’al-Ash’ari et de ses premiers grands disciples, Beyrut 1965.
• el-Bağdâdî, Abdülkâhir, el-Fark beyne'l-fırak
• el-Cüveyni, Kitabu’l-İrşâd, Beyrut 1992.
• el-Eş'arî, Ebû’l-Hasen ‘Alî b. İsmâ‘îl, Makâlâtü'l-İslâmiyyîn ve ihtilâfü’l- musallîn, thk. H. Ritter Wiesbaden 1980.
• Gadret, Louis ve Anawati, M. M., Introduction a la théologie musulmane, Paris 1948.
• Gimaret, D., Théories de l’acte humain en théologie musulmane, Paris 1980.
• La Doctrine d’al-Ash’ari, Paris 1990.
• Gölcük, Şerafeddin, Toprak, Süleyman, Kelam, Konya 1988.
• el-Hanefî, Ebû Muhammed Usmân b. Abdillâh Usmân, el-Fıraqu’l- müfterika beyne ehli’z-zeyğ ve’z-zendeqa, nşr. Yaşar kutluay 1961.
• Izıutsu, Toshiko, The Concept of Belief in Islam,
• İbn Hazm, Ebû Muhammed ‘Alî b. Ahmed, el-Fasl fi’l-milel ve’l-ehvâ ve’n- nihal, Beyrut 1986.
• İnal, İbrahim Hakkı, “Husain al-Najjar” Biographical Encyclopedia of Islamic Philosophy, Ed. O. Leaman, London 2005: Thommes Pres.
• Nyberg, H. S., “Neccar”, İA
• Kutlu, S., Türklerin İslamlaşma SürecindeMürcie ve Tesiri, Ankara 2000.
• Matûrîdi, Ebû Mansûr, Kitâbu’t-tevhîd, thk. F. Huleyf, Beyrut 1970
• İbn Nedîm, Fihrist, Beyrut 1964.
• Kâdî Abdülcebbâr, ‘Abdullâh b. Ahmed Ebû’l-Huseyn, Şerhu usûli’l- hamse, Kahire 1965.
• Kutlu, Sönmez, İmam Maturidi ve Maturidilik, Ankara 2003.
• El-Malatî, Ebû’l-Hüseyin Muhammed b. Ahmed, et-Tenbîh ve’r-redd ‘alâ ehli’l-ehvâ ve’l-bida‘, Kahire 1991.
• En-Nesefî, Ebû’l-Mu’în, Tabsıratü’l-edille, thk. Hüseyin Atay, Ankara 1993.
• En-Nesefî, Ebû Mutî’ Mekhûl b. Fadl, Kitâbu’r-redd ‘ale’l-bida‘, thk. Marie Bernand, Annalaes Islamologiques, 16 (1980), s. 39-126.
• Şehristânî, el-Milel ve'n-nihal.
• er-Râzî, Muhammed b. ‘Umer b. Hüseyin Fahreddîn, İ‘tikâdâtü firakı’l- İslâmiyye, 1978.
• Tritton, A.S. “Burghûthiyya”, EI (ii)
• Öz, Mustafa, "Neccâriyye", DİA
• "Hüseyin b. Muhammed en-Neccar", DİA
• Watt, W. M., Formative Period of Islamic Thought, Oxforg 1998.
• Islamic Philosophy and Theology, Edinburgh 1992.