Ruhâ’da (Urfa’da) Kalan Sahâbî Adiy b. Amîra El-Kindî ve Rivâyetleri

Yıl 2013, Cilt: 29 Sayı: 29, 170 - 194, 01.06.2013

Abdullah Yıldız

Öz

Bu çalışmada, Ruhâ’lı (Urfa’lı) olan, Urfa’da ölen ve kalan sahâbileri ve rivâyetlerini tespit doğrultusunda Adiy b. Amîra’nın hayatı ve rivâyetleri ele alınmıştır. Çalışmada: önce Hz. Peygamber’in mü’min arkadaşları ve çağdaşlarından biri olan İbn Amîra’nın biyografisi, kişilik ve karakter profili tanıtılmaya çalışılmış; sonra da onun rivâyetleri tespit edilerek kişilik ve sosyal konumlarının rivâyetlerine ne denli yansıdığı gözden geçirilmiştir. Böylece rivâyetlerin kaynağında olan sahâbî Adiy tanıtılmış, onun tâbiîn râvileriyle rivâyet ilişkileri de tespit edilmiş olmaktadır

Anahtar Kelimeler

Peygamber, sahâbî, Adiy b. Amîra, râvi, rivâyet, hayat (yaşam tarzı), kişilik, karakter, etki (tesir)

Kaynakça

• BEYHAKÎ, Ebû Bekir Ahmed b. Hüseyin, es-Sünenü’l-kübrâ (el- Cevherü’n-nakî-İbn Türkmânî Alâaddin b. Ali b. Osman el- Mardinî), I-X, Dâru’l-fikir, ts.
• -----es-Sünenü’l-Kübrâ (el-Cevherü’n-Nakî, İbn Türkmânî Alâaddin Ali b. Osmân el-Mardinî), I-X, I. Baskı, Meclis-ü dâirat- maârifi’n-nizâmiyye, Hindistan Haydarabat,
• ----Ma’rifetü’s-sünen ve’l-âsâr (thk. Abdulmu’tî Emîn Kal’acî), I-XIV, Dâru’l-va’yi, Kahire 1411/1991.
• CİRİT, Hasan, Hadise Giriş, Rağbet, İstanbul 2011.
• EBÛ DAVUD, Süleyman b. Eş’as es-Sicistânî, Sünen-i Ebî Davud, I-V , Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.
• EBÛ NUAYM, Ahmed b. Abdillah el-Isfahânî, Ma’rifetü’s-sahâbe (thk. Âdil Yusuf el-Azâzî), I-VI/VII, Dâru’l-vatan, Riyad 1998.
• HÂKİM, Ebû Abdillah Muhammed b. Abdillah en-Nisâbûrî, Ma’rifet-ü ulûmi’l-hadis (thk. Ma’zam Hüseyin, Beyrut 1997.
• el-HAMEVÎ, Şihâbuddin Ebî Abdillah Ya’kût b. Abdillah el-Bağdâdî, Mu’cemu’l-büldân, I-V, Dâru’s-Sâder, Beyrut 1979.
• Mu’cemu’l-Büldân, I-V, Leipzig 1867.
• HARTMANN, M., “Cezire”, İslâm Ansiklopedisi, III, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul, 1977.
• el-HEYSEMÎ, Nureddin Ali b. Ebî Bekr, Mecmeu’z-zevâid ve menbau’l- fevâid, I-X, Dâru’l-kutubi’l-ılmiyye, Beyrut 1988.
• ICLÎ, Ebu’l-Hasan Ahmed b. Abdillah b. Salih, Tarihu’s-sikât, I, Dâru’l- kutubi’l-ılmiyye, Beyrut 1984.
• İBN ABDİLBER, Ebû Ömer Yusuf b. Abdillah en-Nemerî, el-İstîâb fî ma’rifeti’l-ashâb (thk. Ali Muhammed el-Becâvî, I-IV, Nehdat-ü Mısr, Kahire, ts.
• İBNU’l-CEVZÎ, Ebu’l-ferec Cemâluddin Abdurrahman b. Ali, Telkîh-u fuhûm-i ehli’leser fî uyûni’t-târih-i ve’s-siyer(thk. Ali Hasan) Mektebetü’l- âdâb, Kahire, ts.
• İBNÜ’l-ESÎR, EbU’l-Hasan Ali b. Muhammed, Üsdü’l-ğâbe fî ma’rifeti’s- sahâbe, I-V, Beyrut, ts.
• İBN HACER, Şİhâbuddin Ebu’l-Fazl Ahmed b. Ali b. Hacer b. el- Askalânî, el-Isâbe fî temyîzı’s-sahâbe,
• I-IV, Dâr-u ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, Beyrut 1328/1910.
• et-Tehzîbü’t-tehzîb, I-XII, Beyrut 1958.
• Takrîbü’t-tehzîb, I, Dâru’r-reşîd, Haleb 1986.
• İBN HANBEL, Ebû Abdillah Ahmed b. Muhammed, Müsned-ü Ahmed b. Hanbel, I-VI, Çağrı Yayınları, İstanbul 1982.
• İBN HIBBÂN, Ebû Hâtim Muhammed b. Hıbbân el-Büstî, Sikât-ü İbn Hıbbân, I-IX, Müessesetü’l- kütübi’s-sakafiyye, Beyrut 1408/1988.
• İBN HUZEYME, Ebû Abdillah Muhammed b. İshâk, Sahîh-u İbn Huzeyme (hzr.M. Mustafa el-A’zamî) I-IV, Beyrut, 1992.
• İBN KUDÂME, İmam el-Makdisî, el-Muğnî (thk. Muhammed Şerefüddin Hattâb, Seyyid İbrahim Sadık), I-XII, Dâru’l-hadîs, Kahire,ts.
• İBN MÂCE, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd el-Kazvinî, Sünen-ü İbn Mâce, I-II, Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.
• İBN SA’D, Muhammed b. Sa’d b. MenÎ’, et-Tabakâtü’l-Kübrâ (thk. Ali Muhammed Ömer), I-X, Mektebetü’l-hancî, Kahire 2001.
• İBN ŞÂHİN, Ebû Hafs Ömer b. Ahmed, Tarih-u esmâi’s-sikât (thk. Abdulmu’tî Emin Kal’acı), I, Dâru’l-kütübi’l-ılmiyye, Beyrut 1986.
• KOÇYİĞİT, Talat, Hadis Tarihi , Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, Ankara 1981.
• MÜSLİM, Ebu’l-Hüseyin Müslim b. Haccâc, Sahîh-i Müslim, I-III, Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.
• TABARÂNÎ, Ebu’l-Kâsım Süleyman b. Ahmed, Mu’cemu’l-kebîr (thk. Hamdi Abdulmecîd es-Silefî), I-XIX, Dâr-u ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, Beyrut 1983.
• TİRMİZÎ, Ebû Abdillah Muhammed b. Îsâ, Sünenü’t-Tirmizî, I-V, Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.
• YARDIM, Ali, Hadis I-II, Damla Yayınevi, İstanbul 1997.
• WENSİNK, A.J., Concordance (Mu’cemu’l-müfehres li el-fâzı’l hadis) , I- VIII, İstanbul 1988.
• ZEHEBÎ, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed, Mizânü’l-i’tidâl fî nakdi’r- ricâl, I-IV, Dâru’l-fikir, Beyrut 1963.
• Siyerü a’lâmi’n-nübelâ (thk. Şuayb Arnavut), I-XXV, Beyrut 1994.