Tüketim Kültürü İsrafın Sebep ve Çareleri

Yıl 2013, Cilt: 30 Sayı: 30, 89 - 127, 01.12.2013

Adil Öksüz

Öz

Bu makalede günümüzde bireysel ve yerel olmaktan çıkıp kitlesel ve küresel bir boyut kazanan tüketim kültürünün tabii bir sonucu olan israfın sebepleri ve çözüm yolları incelenecektir. Bu konuda İslam’ın konuya bakışı ve getirdiği çareler ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Anahtar İsraf, taklit/özenti, egoizim, dünyevileşme, infak, iktisad

Causes and Solutions Of Wasting/Consumer Culture

Öz

In this article consumerism and its causes together with some Qur’anic solutions will be discussed in details. This issue in today’s world has a global dimension and undeniable fact. Thus Islam's general views and solutions will be examined on this subject

Anahtar Kelimeler

Wasting, imitation, egoism, secularism, charity, saving

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, Beyrut ts. Akdemir, Hikmet, “Kur’an-ı Kerim’de İsraf Kavramı”, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı 1, (2001).
• Âlusî, Şihabüddin, Ruhu’l-Meânî, Beyrut 1415.
• Ay, Ahmet, Karaçor, Zeynep, Çetinkaya, Murat, “Politik Yolsuzluk ve İsraf: Türkiye Ekonomisi Üzerine bir Değerlendirme” İsrafı Önleme Sempozyumu Makaleler, Başkent Üniversitesi Yayınları, Ankara 2005.
• Baudrillard, Jean, Tüketim Toplumu, çev. Hazal Deliçaylı-Ferda Keskin, İstanbul 2004.
• Beyhakî, Ahmed b. Hüseyin, Şuabü’l-İman, Beyrut 1995.
• Buharî, Muhammed b. İsmail, el-Camiu’s-Sahih, İstanbul 1992.
• Bursevî, İsmail Hakkı, Ruhu’l-Beyan, Daru’l-Fikr, Beyrut, ts. Cevizci, Ahmet, “Dünyevileşme”, Paradigma Felsefe Sözlüğü, İstanbul Cürcanî, Seyyid Şerif, et-Ta’rifat, Beyrut 1983.
• Coşkun, Saliha, Küreselleşme Sürecinde Tüketim Toplumu ve Tüketim Kültürü, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya 2001.
• Çubukcu, M. İhsan, Küreselleşme Süreci İçinde Tüketim Toplumu ve Tüketim Kültürü, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 1999.
• Demirzen, İsmail, “Tüketim Toplumunun Oluşumu ve Din ile Etkileşimi”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, cilt X (2010), sayı: 3.
• Demirzen, İsmail “Tüketim Toplumunda Dini Metinlerin Yeniden Anlaşılması”, Dini ve Felsefi Metinler: Yirmibirinci Yüzılda Yeniden Okuma, Anlama ve Algılama, 2012, cilt: I.
• Ebu Davud, Süleyman b. Eşas, Sünen-i Ebi Davud, İstanbul 1981.
• Ekin, Yunus, “Dünyevileşmeye Bir Çözüm Olarak İnfak Anlayışı”, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı 6, Adapazarı 2002. el-Aclûnî, İsmail İbn. Muhammed, Keşfu’l-Hafa ve Müzilu’l- İlbas
• Amme’ştehera Mine’l- Ehadisi Ala Elsinet’n-Nas, Daru’l-Kütübi’l- İlmiyye, Beyrut-1988. el-Halebî, Semin, Umdetü’l-Huffaz, Beyrut 1996. el-İsfehanî, Rağıb, Müfredâtü Elfazı’l-Kur’an, Dımeşk 1992. el-Kefevî, Ebu’l-Bekâ, el-Külliyyât, Beyrut 1993.
• Elmalılı M. Hamdi Yazır, Hak Dînî Kur’ân Dili, Eser Kitabevi, İstanbul ts. Esed, Muhammed, Kur’an Mesajı, Meal-Tefsir, İstanbul 2000.
• Gürdoğan, Nazif “Bilgi Toplumunun Değer Toplumuna Geçişte Tüketim Kültürü ve Savurganlık”, IV. Din Şurası Tebliğ ve Müzakereleri, (12-16 Ekim) Ankara 2009.
• Güner, Agah Oktay, İsraf Ekonomisi, İstanbul 1976.
• İbn Asâkir,Ali b. Hasan Tarih-i Dimeşk, Beyrut 1991.
• İbn Atıyye, Abdülhak b. Ğalib, el-Muharraru’l-Vecîz, Beyrut 1422.
• İbn Fâris, Mu’cemu Mekayisi’l-Luğa, Mısır 1969.
• İbn Kesir, Ebu’l-Fida, Tefsiru’l-Kur’ani’l-Azim, Beyrut 1999.
• İbn Mace, Ebu Abdillah el-Kazvinî, Sünen, İstanbul 1992.
• İbn Manzur, Muhammed b. Mükerrem, Lisanü’l-Arab, Beyrut 1990.
• İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec, Zâdü’l-Mesir, Beyrut 1994.
• İbnü'l-Esir, Mecdüddin, en-Nihaye fi Ğaribi’l-Hadis, Beyrut 1995.
• Karaarslan, Halil İbrahim, Kur’an-ı Kerim’de İsraf kavramı, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniv. Sosyal Bilimler Enst., İstanbul Karaman, Hayrettin, Çağrıcı, Mustafa, Dönmez, İbrahim Kafi, Gümüş, Sadrettin, Kur’an Yolu, Ankara 2007.
• Kayhan, Veli, “Kur’an’a Göre İsraf ve İktisad”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, VI/2 (2006).
• Kılıç, Sadık Fıtratın Dirilişi, İstanbul 1991.
• Kurtubî, Muhammed b. Ahmed, el-Câmi’ li Ahkami’l-Kuran, Beyrut Kuşeyrî, Abdulkerim, er-Risale, Daru’l-Maarif, Kahire, ts. Kutub, Seyyid, Fî Zilâli’l-Kur’an, Kahire 1988.
• Merâğî, Ahmed b. Mustafa, Tefsiru’l-Merağî, Mısır 1946.
• Müslim, Ebu’l-Hüseyn, Sahihu Müslim, İstanbul 1992.
• Necmüddin el-Kübrâ, Ahmed b. Ömer, et-Te’vilâtü’n-Necmiyye, Lübnan 2009.
• Pazarbaşı, Erdoğan, Kur’an ve Medeniyet, İstanbul 1996.
• Razî, Fahruddin, Mefâtihu’l-ğayb, Beyrut 1997.
• Reçber, M. Sait, “Realizm, Din ve Dünyevileşme”, İslamiyat, Sayı: 3, IV (2001).
• Soysaldı, Mehmet “Kur’an’da İsraf Kavramı”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 8, Samsun 2005.
• Şevkanî, Muhammed b. Ali, Fethu’l-Kadir, Beyrut 1414.
• Tabatabâî, M. Hüseyn, el-Mîzân fi Tefsiri’l-Kur’an, Beyrut 1995.
• Taberanî, Ebü'l-Kâsım, el-Mu'cemü'l-kebir, Beyrut, 1986.
• Taberânî, el-Mu’cemu’l-Evsat, Beyrut 1990.
• Taberî, Muhammed b. Cerir, Camiu’l-Beyan, Beyrut 1995.
• Tirmizî, Ebu İsa, Sünen, İstanbul, 1992.
• Yıldırım, Suat, Kur’an- Hakim ve Açıklamalı Meali, İstanbul 2013.