Kur’an’ın Metinleşmesi Bağlamında Nesih Problemi

Yıl 2014, Cilt: 31 Sayı: 31, 136 - 183, 01.06.2014

Osman Kaya

Öz

İslâm’ın ilk kaynağı Kur’an’dır. Kur’an’ın nuzûlü, yazılması, toplanması, bir araya getirilmesi ve günümüze kadar değiştirilmeden gelmiş olması önemli bir hadisedir. Bunun için Kur’an’ın toplanması esnasında gösterilen hassasiyeti ve nesih meselesini, özellikle hükmü baki, lafzı mensuh olduğu iddia edilen âyetleri ve Kur’an’ın bütünlüğünü iyi anlamak ve yorumlamak gerekir

Anahtar Kelimeler

Kur’anı’n Cem’i, Vahiy Kâtipliği, Nesh Problemi, Lafzı Mensuh Hükmü Baki Âyetler ve Kur’an’ın Bütünlüğü Meselesi

Kaynakça

• Abdurrezzak, el-Musannaf, Tahkik: Habiburrahman el A’zamî, I-XI Beyrut 1983.
• Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, Beyrut ts. Ahmed b. Ebi Ya’kub, Tarihu’l -Ya’kubî, Necef 1385.
• Ateş, Süleyman, Çağdaş Tefsir, İstanbul 1988. el-Belazurî, Futuhu’l-Buldan, trc. Mustafa Fayda, Ankara 1987.
• Beyhakî, Ahmed b. Hasan b. Ali Musa Ebubekr, Sünenu’l-Kubra, Mekke 1994/1414.
• Buharî, Muhammed b. İsmail, Sahihu’l -Buharî, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992/1413.
• Corci Zeydan, Medeniyet-i İslamiyye Tarihi, trc. Zeki Megamiz, İstanbul 1329.
• Doğrul, Ömer Rıza, Kur’an Nedir?, Ankara 1967.
• Ebu Cafer Ahmed İbn Muhammad İbn İsmail el-Meradi, en-Nahas, en-Nasih ve’l- Mensuhu, Kuveyt 1408.
• Ebu Davud, Sünen-i Ebi Davud, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992/1413.
• Demirci, Muhsin, Vahiy Gerçeği, İstanbul 1996. , Kur’an ve Yorum, İstanbul 2006. , Kur’an Tarihi, İstanbul 2005.
• Derveze, İzzet, Tefsiru’l-Hadis, trc. Ahmet Çelen-Şaban Karataş- Mehmet Çelen, Ekin Yayınları, İstanbul 1998.
• Dıraz, Abdullah, Kur’an’a Giriş, trc. Salih Akdemir, Ankara 2000.
• Darimî, Ebu Muhammed Abdullah, Abdurrahman ed-Darimî, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992/1413.
• Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’an Dili, İstanbul 1971.
• Esed Muhammed, Kur’an Mesajı, İşaret Yayınları, İstanbul /1420.
• Fahreddin Razi, Mefatihu’l-Ğayb, Mısır ts, el-Hakim, Muhammed b. Abdullah, el-Müstedrek ale's-sahihayn, I-IV, Beyrut 141l/1990. el-Halebî, es-Siretu’l-Halebiye, yy, 1320. el- Heysemî, Mecmau’z-Zevaid, Beyrut 1408/1988.
• Hibetullah İbn Aburrahim İbn İbrahim, Nasih Kur’an’il Azizi ve Mensuhu, Beyrut 1405.
• İbnu’l Cevzî, Nevasihu’l- Kur’an, (nşr. Muhammed Eşref Ali el- Milbarî,) Medine 1404/1984,
• İbnu’l- Esir, Usdu’l-Ğabe Fi Ma’rifeti’s-Sahabe, yy, ts. İbn Hacer, Fethu’l-Barî fi Şerhi Sahihi’l-Buhari, Kahire 1398/1978.
• İbn Hacer, el-İsabe fi Temyizi’s -Sahabe, Mısır 1358/1939.
• İbn Hişâm, es-Siretu’n-Nebeviye, thk. Mustafa es-Saka, İbrahim el- Ebyarî, Abduaziz eş-Şelebî, Mısır 1355/1936.
• İbn Cevzi, Cemaluddin Ebu’l Ferac Abdurrahman İbn Ali İbn Muhammed el-Cevzî, el Musaffa bi Ekafa Ehli’ Rusuh min İlmi Nasih ve’l Mensuh, Beyrut 1410.
• İbn Kesir, El- Bidaye ve’n-Nihaye, Beyrut 1960.
• İbn Kesir, Tefsiru’l-Kur’ani’l-Azim, Beyrut 1402/1982.
• İbn Mace, Hafız Abdullah b.Muhammed b.Yezid, Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992/1413.
• İbn Manzur, Lisanu’l-Arab, Beyrut 2008,
• İsfahani er-Rağıb, el-Müfredat fi Ğaribi’l-Kur’an, nşr. Muhammed Ahmed Haflfullah, Mısır ts. İmam Malik b.Enes, el-Muvatta, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992/1413.
• Kastalanî, Mevahibu’l-Leduniyye, trc. Şair Abdulbakî, yy. ts Kasimî, Muhammed Cemaluddin, Mehasinu’t-Te’vil, Mısır 1957.
• Keskioğlu, Osman, Kur’an Tarihi, İstanbul, ts. Keskin, Yusuf Ziya, Recm Cezası Ayet ve Hadis Tahlilleri, Beyan Yayınları, İstanbul 2001.
• Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meali, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1993. el-Kurtubî, el-Cami li Ahkâmi’l -Kur’an, Beyrut 1405/1985.
• Miras, Kâmil, Sahih-i Buhari Muhtasar Tecrid-i Sarih Tercemesi ve Şerhi, Ankara 1974.
• Muhammed Ali Sabunî, Revaiu’l-Beyan Tefsiru’l-Âyeti’l-Ahkami Mine’l -Kur’an, İstanbul trs. Müslim, İmam Ebu’l Huseyin Müslim b. Haccac, Sahihu’l- Müslim, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992/1413.
• Önkal, Ahmet, “Hz. Peygamber’in Ümmiliği”, SÜİFD, sy. 2, Konya Özsoy, Ömer, Kur’an’ın Metinleşme Tarihi, Ankara 2002. er-Rafii, Mustafa Sadık, İ’cazu’l- Kur’an, Mısır 1345/1926.
• Seyyid Kutub, Fi zilali’l-Kur’an, trc. Emin Saraç-İ. Hakkı Şengüler- Bekir Saraç, Hikmet Yayınları, İstanbul, trs. Sofuoğlu, Mehmet, Tefsire Giriş, İstanbul 1981.
• Suyûti, el-Hafız Celaluddin Abdurrahman, el-İtkan fi Ulumi’l-Kur’an Kahire 2006/1427. et-Taberî, Ebu Cafer Muhammed b. Cerir, el-Camiu’l -Beyan Fi Te’vili Âyi’l Kur’an, Mısır 1954. et-Tahanevi, Muhammed Ali b. Ali, Keşşâfu Istılahati‘l-Funun, İstanbul 1984. et-Tirmizî, Sünen, Ebu’l İsa Muhammed b.İsa, Tirmizî, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992/1413.
• Yıldırım, Suat, Kur’an-ı Kerim ve Kur’an İlimlerine Giriş, İstanbul 1993. ez-Zemahşerî, Ebu’l-Kasım Muhammed b. Amr b. Ahmed, Esasu’l- Belağa, Kahire 1960. ez-Zerkanî, Muhammed Abdul-Azîm, Menahilu’l-İrfan fi Ulumi’l - Kur’an Mısır, ts ez-Zerkeşî Ebu Abdullah Muhammed ibn Bahadir İbn Abdullah, el
• Burhan fi Ulum’il-Kur’an, Tahkik: Ebu’l Fadl İbrahim ed-Dimyatî, Daru’l Ma’rife, I-IV, Beyrut, 1391.