Ölü Bedenlere Kasdetme Girişimi Olarak İslam Tarihinde İlk Baş Kesme Hadisesinin Ortaya Çıkışı ve Emeviler Döneminde Başları Kesilenler

Yıl 2016, Cilt: 36 Sayı: 36, 112 - 127, 30.12.2016

Mehmet Akbaş

Öz

İnsanoğlunun
intikam duygularından kaynaklanan ölü bedene kasdetme şeklinde tezahür eden bir
fiil olarak ilk baş kesme hadisesi İslam tarihinde Emeviler döneminde sahâbeden
Amr b. Hamık el-Huzâî’nin 50/670 senesinde başının kesilmesiyle başlamıştır. Bu
dönemden önce Müslümanlar arasında bu tür bir girişimin olduğuna dair bir kayıt
bulunmamaktadır. Baş kesme hususunda en büyük iz bırakan hadise Kerbelâ’da Hz.
Hüseyin’in başının kesilmesiyle olmuştur. Bu çirkin fiili ilk gerçekleştirenler
Emevîler oldular ve hemen her kesilen baş bir idarecinin huzuruna
götürülüyordu. Ardından ya defnediliyor ya da teşhir ediliyordu. Teşhir de
iktidara başkaldıranların akibetini anlatmak için yapılıyordu. Bu
araştırmamızda bu çirkin fiilin nasıl başladığını ve Emevîler döneminde bu
hadiseye maruz kalan ölü bedenleri ve kesik başların akibetini incelemeye
çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Savaş, Kerbelâ, Baş kesme, Emevîler

Kaynakça

• Ağırakça, Ahmet, Emevîler Döneminde Kıyamlar, Şafak Yayınları, İstanbul 1994.
• Algül, Hüseyin, Kerbelâ Kanayan bir Yara Gönül Sızlatan Bir Facia, Ensar Neşriyat, İstanbul 2009.
• Belazuri, Ahmed b. Yahya b. Cabir, Ensabü’l-Eşraf, Daru’l-Fikr, I-XIII, nşr. Süheyl Zekkar-Riyaz Ziriklî, Beyrut 1996.
• Çubukçu, Asri, “Süleyman b. Surad”, DİA, XXXVIII, 103.
• Dîneverî, Ebu Hanife Ahmed b. Davud, Ahbru’t-tıval, thk. Abdulmünim Amir, ty.
• Erkoçoğlu, Fatih, Abdülmelik b. Mervan ve Dönemi (65-86/685-705), Ankara Ün. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2006
• Fığlalı, Ethem Ruhi, “Hüseyin”, XVIII, 520.
• Güneş, Hüseyin, Dini Ve Sosyal Etkisi Açısından Muhammed b. Hanefiyye ve Hayatı, Selçuk Ün. Sosyal Bil. Ens. (Basılmamış Doktora Tezi), Konya 2009.
• el-Hamevi, Yakut, Mu’cemü’l-Büldan, I-V, Beyrut: Daru Sadır 1988.
• İbn Abd’ilber, Ebû Ömer Yusuf b. Abdullah b. Muhammed ( 463/1071 ), el-İstîâb fi ma’rifeti’l-ashâb, I-IV, nşr. Ali Muhammed el-Becâvî, Kahire ty.