Nut characteristics of promising chestnuts genotypes in İstanbul Beykoz Dereseki Region

Yıl 2022, , 415 - 421, 26.12.2022

Fatma Aydın , Turan Karadeniz

https://doi.org/10.29050/harranziraat.1136282

Öz

Chestnut is one of the important fruit species for commercially to grown with its nut, flower, leaf and timber in Turkey and all over the world. There is a dense natural chestnuts population in Beykoz, Istanbul. There are many genotypes in the natural forest areas of the Dereseki region in the district. In this study, agromorphological characteristics of chestnuts genotypes were determined in Istanbul Beykoz region. In the study, 10 genotypes were determined from chestnut genotypes in the region as promising. Nut weight varied between 6.6-12.4 g, width 23.42-31.56 mm, length 12.36-20.22 mm and height 23.11-30.34 mm in promising genotypes. It was determined that the nut pericarp of 7 genotypes is soft, the seed coat is easily peeled and the seed coat does not penetrate into the seed mostly, and it has been concluded that promising genotypes can form a basis for future breeding studies.

Anahtar Kelimeler

Castanea sativa, selection, pomology, İstannul

İstanbul Beykoz Dereseki Bölgesinde doğal olarak yetişen ümitvar kestane genotiplerinin meyve özellikleri

Öz

Kestane (Castanea sativa Mill.), Türkiye’de ve tüm dünyada meyvesi, çiçekleri, yaprakları ve kerestesi için yetiştirilen ve ticari öneme sahip meyve türlerinden biridir. İstanbul Beykoz’da doğal olarak yetişen yoğun kestane popülasyonu bulunmaktadır. İlçede Dereseki bölgesinin doğal ormanlık alanlarında çok sayıda genotip bulunmaktadır. Bu çalışmada, İstanbul Beykoz bölgesinde bulunan kestanelerinin agromorfolojik özellikleri belirlenmiştir. Araştırmada, bölgedeki kestane genotipleri içerisinden 10 genotip ümivar olarak belirlenmiştir. Ümitvar genotiplerin meyve ağırlığı 6.6-12.4 g, eni 23.42-31,56 mm, boyu 12.36-20.22 mm ve yüksekliği 23.11-30.34 mm arasında değişim göstermiştir. 7 genotipin meyve kabuğunun yumuşak, tohum zarının kolay soyulduğu ve tohum kabuğunun tohum içine çoğunlukla girmediği tespit edilmiş ve ümitvar genotiplerin ileride yürütülecek ıslah çalışmaları için bir temel oluşturabileceği kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Castanea sativa, seleksiyon, pomoloji, İstanbul

Kaynakça

• Alpaslan, K. (2019). Düzce yöresi kestanelerinin (Castanea sativa Mill.) bazı pomolojik ve morfolojik özelliklerinin belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Ayfer, M., & Soylu, A. (1993). Selection of chestnut cultivars (Castanea sativa Mill.) in Marmara Region of Turkey, Proc. Int. Congress on Chestnut, (October 20-23 1993, Spoleto, Italy), 285-290.
• Ayfer, M., Soylu, A., & Çelebioğlu, G. (1978). Marmara Bölgesi kestanelerinin seleksiyon yoluyla ıslahı, TÜBİTAK VI. Bilim Kongresi, TOAG Tebliğler Serisi, 84: 123-133, (1977).
• Ayfer, M., Soylu, A., & Çelebioğlu, G. (1982). Marmara bölgesi kestanelerinin seleksiyon yoluyla ıslahı, 1982 yılı raporu, 12- 28.
• Balcı, H. (2011). Zonguldak ili Kilimli ve Çatalağzı yörelerinde kestane (Castanea sativa Mill.) seleksiyonu, Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Ordu.
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (1896). Kereste tüccarı Hacı Mehmet ile Şekerci Hacı İsmail Efendiler’in Beykoz’da Hünkar İskelesi’nde mutasarrıf oldukları kestane direklerinin telgraf hatlarında kullanılmak üzere satın alınması, İ.PT./5-58-0.
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (1909). Telgraf hattı için Beykoz’da kestane ağacından direk kesilmesi (İstanbul), ML.EEM./ 775-44-0.
• Bilgen, Z., & Bostan, S.Z. (2018). Selection of chestnut (Castanea sativa MILL.) genotypes in İnegöl county (Bursa province, Turkey), Acta Hortic, 1220: 133-138.
• Bounous G., Barone E., Gioffre D., Inglese P., Zappia R., & Peano C. (1989). first results of a study on sweet chestnut cultivars common in Calabria, Informatore Agrario 45: 53-57.
• Ertan, E. (2007). Variability in leaf and fruit morphology and in fruit composition of chestnuts (Castanea Sativa Mill.) in the Nazilli region of Turkey, Genet Resour Crop Evol 54, 691–699.
• Ertan, E., & Kılınç, S.S. (2005). Seleksiyon ile belirlenmiş kestane genotiplerinin morfolojik, fenolojik ve biyokimyasal özellikleri, ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 2(2):67-77.
• FAO, (2022). Food and Agriculture Organizationof the United Nations. http://www.fao.org/ (Erişim tarihi, 07.09.2022).
• Karadeniz, T. (2013). Promising native chestnut genotypes (Castanea sativa Mill.) of the East Black Sea Region of Turkey, Acta Hort. 981: 163-166.
• Koyuncu, F., Çetinbaş, M., & Yıldırım, A.N. (2008). Pomological properties and proximate analysis of native chestnut (Castanea sativa Mill.) germplasm from Isparta, Turkey, J.of the American Pomological Society, 62(3):98-109.
• Muradoğlu, F., Yıldız, K., & Oğuz, H.İ. (2003). Hizan’da yetişen kestane’lerin pomolojik özellikleri, Türkiye IV Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 229-231; Antalya.
• Özkarakaş I., Gönülşen N., Ulubelde M., Özakman S. & Önal K. (1995). Ege Bölgesi Kestane(C mill.) Çeşit Seleksiyonu Çalışmaları, II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt: I, S: 505-509, Ç. Ü. Z. F.,Adana.
• Poljak, I., Vahčić, N., Gačić, M., & Idžojtić, M. (2016). Morphological characterization and chemical composition of fruits of the traditional Croatian chestnut variety “Lovran Marron.” Food Technology and Biotechnology, 54(2), 189–199.
• Serdar, U., Demirsoy, H., & Demirsoy, L. (2011b). “Morphological and phenological characteristics of Ersinop and Eryayla chestnut cultivars” American-Eurosian J. Agric. & Environ. Sci., 10 (4): 684-691.
• Serdar, U., Demirsoy, H., Demirsoy, L. (2013). Two new sweet chestnut cultivars from the Anatolian region: 'Unal' and 'Erfelek'. Journal of the American Pomological Society. 67(3): 175-181.
• Serdar, U., Demirsoy, H., Demirsoy, L., (2011a). “A morphological and phenological comparison of chestnut (Castanea) cultivars ‘Serdar’ and ‘Marigoule’” AJCS 5(11):1311-1317.
• Serdar, Ü. & Bilgener Ş. (1995). Sinop’un Erfelek ilçesinde kestanenin (Castanea sativa Mill.) seleksiyon yoluyla ıslahı, Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt 1, (3-6 Ekim 1995, Adana) 510-514.
• Serdar, Ü. (1999). Selection of chestnut (Castanea sativa Mill.) in Sinop vicinity, Proc. 2nd Intl. Symp. on Chestnut, Acta Hortic. 494, pp: 327-332.
• Soylu, A. (1984). Kestane yetiştiriciliği ve özellikleri, Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 59, Yalova.
• Soylu, A. (2004). Kestane yetiştiriciliği ve özellikleri, Hasad Yayıncılık Ltd. Şti., Altan Matbaası, İstanbul.
• Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi. (2022). “Meyve ve Asmada tescilli çeşitler listesi”. htttp://www.ttsm.gov.tr Son erişim tarihi: 20.09.2022.
• TÜİK, (2022). Türkiye İstatistik Kurumu. www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi, 07.09.2022).
• Yarılgaç, T., Colak, F., & Balta, M.F. (2009). Fruit characteristics of selected chestnut (Castanea sativa Mill.) in Inebolu (Kastamonu/Turkey) district, Proceedings of the I. Balkan Symposium on Fruit Growing, Acta Horticulturae 825: 201-206.