SOME PERFORMANCE PARAMETERS OF INDIVIDUAL SPRINKLER IRRIGATION SYSTEMS EFFICIENCY USED IN KONYA–ILGIN PLAIN

Yıl 2010, Cilt: 14 Sayı: 1, 45 - 56, 21.02.2014

Ali Tarı , Atilla Yazar

Öz

The on-farm sprinkler irrigation systems used in the Ilgın Plain in Konya Province in Central Anatolia (Turkey) were evaluated in order to determine the efficiency of the systems as they are being used, and to determine how effectively the systems can be operated and whether they can be improved, and to obtain information that will assist engineers in designing other
systems. A total of nine sprinkler systems were evaluated in the field by determining the uniformity coefficient (UC), distribution uniformity (DU), and application efficiency (AELQ), sprinkler flow rates, pressures at each sprinkler on the lateral, soil moisture deficit prior to and irrigation, duration of irrigation, irrigation interval, yield of sugarbeets and potatoes were determined for each system studied. The distribution uniformity (DU) of irrigation for studied each system was evaluated by means of the catch-can tests. Evaporation from the catch cans during the tests was also estimated. Wind drift losses were estimated using empirically determined equations. DU values ranged from 36.8 to 81.5% for the systems evaluated. UC values varied from 58.0 to 82.0%. Both the DU and UC values obtained were lower than the recommended values. Pressure variation and flow variation along the lateral were estimated to be much higher than the recommended values. In general, systems were operated at a lower pressure than required. 

Anahtar Kelimeler

Sprinkler irrigation, performance evaluation, Christiansen uniformity coefficient, spray losses, sugarbeet

KONYA-ILGIN OVASINDAKİ BİREYSEL YAĞMURLAMA SULAMA SİSTEMLERİNİN BAZI PERFORMANS PARAMETRELERİ

Öz

Bu çalışma, Konya Ilgın Ovası’nda kullanılan yağmurlama sulama sistemlerinin performanslarını değerlendirmek, bu sistemlerin ne denli etkin çalıştıklarını ortaya koymak ve sistem performanslarını iyileştirmek için ne gibi önlemlerin alınması gerektiğini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla ovayı temsil edecek şekilde dokuz yağmurlama sulama sistemi seçilmiştir. Çalışmada, Christiansen türdeşlik katsayısı (CU), dağılım türdeşliği (DU), su uygulama randımanı, yağmurlama başlık basıncı ve değişimi, yağmurlama başlık debisi ve değişimi, sulama öncesi toprak nem açığı, sulama suyu miktarı, sulama aralığı ve sulama sayıları her bir sistem için değerlendirilmiştir. Her bir sulamanın su dağılım türdeşliği tekil lateral su dağılım testleri yapılarak belirlenmiştir. Sulama sırasında doğrudan buharlaşma ve rüzgarla sürüklenme miktarları ampirik eşitliklerle saptanmıştır. Sonuçta DU değerlerinin %36,8 ile %81,5 arasında; CU değerlerinin de %58,0 ile %82,0 arasında değiştiği belirlenmiştir. Ayrıca, değerlendirme çalışması yapılan sistemler üzerinde basınç ve debi değişimlerinin izin verilen sınırların üzerinde olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yağmurlama sulama, performans, Christiansen eşdağılım katsayısı, kayıplar, şekerpancarı

Kaynakça

• Anonim, 1978. Konya kapalı havzası toprakları. TOPRAKSU Gn. Md. Yayınları, Gn. Yayın No. 288, Rp. Serisi No. 72 Ankara, 116s.
• Burt, C. M., Clemmens, A. J., Strelkoff, T. S., Solomon, K. H., Bliesner, R. D., Hardy, L. A., Howell, T. A. Members, Asce, Eısenhauer, D. E., 1997. Irrigation performance measures: efficiency and uniformity. Jou. of Irrigation and Drainage Engineering. Vol 123, No. 6, 423-442.
• Christiansen, J. E., 1942. Irrıgation by Sprinkling. Agricultural Experiment Station, Bullettin Sta. Bull. No. 670, California.
• Heerman, D. F., Kohl, R. A., 1980. “Dynamics of sprinkler systems”. design and operation of farm ırrigation systems, M. E. Jensen Ed., Asea, 583-618.
• Hoffman, G., J., Howell, T. A., Solomon, K. H., 1990. Management of farm ırrigation systems. American Society of Agricultural Engineers. pp. 149.
• Kanber, R., 1997. Sulama. Ç. Ü. Ziraat Fakültesi Ders Kitapları, Gn Yayın No. 174, Ders Kitapları Yayın No. 52, Adana 529s.
• Keller, J., Bliesner, R. D., 1990. Sprinkle and trickle irrigation. Published by Van Nostrand Reinhold, New York 651p.
• Kohl, K. D., Kohl, R. A., Deboer, D. W., 1987. Measurement of low pressure sprinkler evaporation loss. Transactions of the ASAE 30(4): 1071-1074.
• Lebdi, F., Lamaddalena, N., 1996.’’Simulation of on-farm sprinkler ırrigation systems” CIHEAM-IAM-B. Cooperative Research Network on Collective Irrigation Systems. November 27-30, Lisbon, Portugal.
• Merriam, J. L., Keller, J., 1978. farm ırrigation systems evaluation: a guide for management. 2. Printing. Utah State University, Logan, Utah 271p
• Solomon, K. H., 1984. Yield related ınterpretation of ırrigation uniformity and efficiency measures. Irrigation Science 5(3): 161-172.
• Trimmer, W. L., 1987. Sprinkler evaporation loss equation. Journal of Irrigation Drainage Engineering, Vol. 113, No. 4, 616-621.
• Tüzüner, A., 1990. Toprak ve su analizleri el kitabı. TOKB, Köy Hizmetleri Genel Müd., Toprak ve Gübre Araştırma Ens, 374s, Ankara.
• Yazar, A., 1984. Evaporation and drift losses from sprinkler ırrigation systems under varıous operating conditions. Agricultural Water Management, 8: 439-449.