TARİHTE GÜVERCİN YETİŞTİRİCİLİĞİNİN ÖNEMİ

Yıl 2012, Cilt: 16 Sayı: 2, 1 - 7, 20.02.2014

Orhan Yılmaz Mehmet Ertuğrul

Öz

İnsanoğlu tarafından barışın, bereketin, huzurun sembolü kabul edilen güvercinler 300’den fazla kuş türünü içeren Columbidae familyasının üyeleridir. Evcil güvercin (Columbia domestica) yaban güvercininden (Columbia livia) köken almıştır. Tam olarak ne zaman kültüre alındığı bilinmemekle beraber Ön Asya’da ev güvercini M.Ö. 3000 yılından beri tanınmaktadır. Önceleri güvercin dini amaçlarla haberci kutsal kuş olarak tanımlanmış ve bereket sembolü olarak kutsal bilinmiştir. Antik Mısır, Yunan ve Roma’da ise güvercin değerli bir et hayvanı olarak tanımlanmıştır. Gerçekleştirilen bu derleme çalışmasında, güvercinin tarihte oynadığı rol ile ilgili bazı bilgilerin derlenmesi hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Güvercin kökeni, Haberleşme, Osmanlı, Tarihte güvercin

IMPORTANCE OF PIGEON HUSBANDRY IN HISTORY

Öz

Pigeons, agreed by humans as a symbol of peace, profusion and serenity, are the members of the Columbidae family consisting of more than 300 bird species. The domesticated
pigeon (Columbia domestica) originates from the wild pigeon (Columbia livia). Domestication time of pigeon cannot be exactly fixed, but the domesticated pigeon is known in Asia minor since
3000 B.C. At the beginning the pigeon was defined as the messenger holy bird and was known as a serenity symbol. In Ancient Egypt, Greece and Rome in case the pigeon was described as an animal with valuable meat. The aim of the presented review was to gather information about the role of the pigeon in history. 

Anahtar Kelimeler

Origin of pigeon, Communication, Ottoman, Pigeon in history

Kaynakça

• Aldemir, H. 2011. “Vahiy Öncesi Kur’an Kıssalarının Bilinebilirliği”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 11 (1): 195-218.
• Altınkaynak, E. 2003. “Yer Altı Diyarının Kartalı”, Gazi Üniversitesi, Hacı Bektaş Veli Dergisi, 26: 135-163.
• Anonim, 1986. Güvercin. Ana Britannica Ansiklopedisi. Ana Yayıncılık. Cilt:14, s. 253-254. İstanbul.
• Anonim, 1993. Güvercin ve Kumru. Temel Britannica Temel Eğitim ve Kültür Ansiklopedisi. Ana Yayıncılık. Cilt:7, s. 309-311. İstanbul.
• Anonim, 2011. Batı Sanatı Tarihi, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. www.megep.meb.gov.tr (erişim 08.12.2011)
• Arda, Z. C. 2009. “Anadolu ve Avrupa Mitolojisinde İçerik ve Motif Karşılaştırması” Hacı Bektaş Veli Dergisi, 9: 9-14.
• Armutak, A. 2004. “Doğu ve Batı Mitolojilerinde Hayvan Motifi”
• HR.Ü.Z.F. Dergisi, 2012, 16(2) Yılmaz ve Ertuğrul
• -
• İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 30 (2): 143-157.
• Armutak, A. 2008. “Yahudi ve Hıristiyan Dini Kutsal Kitaplarında Hayvan Hakları” İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 34 (1): 39-55.
• Artun, E. 2009. Türklerde İslamiyet Öncesi İnanç Sistemleri – Öğretiler – Dinler, Anonim Türk Halk Edebiyatı Nesri. Kitabevi Yayınevi, İstanbul.
• Başaran, C. 1995. “Antik Çağ Mimarisinde Estetik Anlatım” Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 1: 9-15.
• Bayhan, A. A. 2003. “Kahire Kalesi” Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 10: 7-42.
• Bekki, S. 2004. “Türk Halk Anlatılarında Ölüm Ruhu Motifi” Milli Folklor Dergisi, 62: 53-66
• Bilgin, A. .2004. Osmanlı Saray Mutfağı, Kitabevi Yayınevi, İstanbul.
• Can, S. .2010. “Avrupa Sanatında Toprağın Sembolize Edilişi” Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 131-142.
• Çakmak, M., Işın M. .2005. Anadolu Kuş Adları Sözlüğü: Türkçe, İngilizce, Latince. Kitap Yayınevi, İstanbul.
• Çerçi, F. 2003. “Haberleşme Hizmetleri ve Osmanlı Devleti’nde Ulak Organizasyonu” Atatürk Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20: 190-221.
• Genç, K. 2007. “Sözel Dünya’dan Sanal Dünyaya Bir İletişim Hiyerarşisi: Mektup-E Post-Msn” Milli Folklor Dergisi, Yıl: 19, 75: 146.
• Gömeç, S. 2011. Şamanizm ve Eski Türk Dini. Berikan Elektronik Basım Yayım, İstanbul.
• Gültekin, E. 2003. “Antik Smyrna Kenti’nin Koruyucusu St. Polycarp Adına Yapılan Bir Kilise: ‘St. Polycarp’” Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 4: 101-113.
• Günergün, F. 2006. “Türkiye’de Hayvanat Bahçeleri Tarihine Giriş” I. Ulusal Veteriner Hekimliği Tarihi ve Mesleki Etik Sempozyumu, Elazığ.
• Haydaroğlu, İ. 2003. “Osmanlı Mutfağından Notlar” Tarih Araştırmaları Dergisi. XXII (34): 1-10.
• Işankul, C. 2002. “Kaybolan Cennetin Peşinde (Sümer ve Akad: Ütopya mı? Gerçek mi?)” Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (3): 183-197.
• Işın, P. M. 2009. “Osmanlı Mutfağında Av Etleri” Acta Turcica, 1 (1):450-454.
• İşçen, Y. 2010. “Posta Güvercinleri” www.anadoluguvercin.com/posta-guvercinleri-2.html (erişim 18.11.2011)
• Karagöz, S. 2010. “Anadolu’da Güvercinler” İbibik Dergisi. www.taklaciguvercin.com, (erişim 13.05.2010)
• Kaya, M. 2009. “Dede Korkut Kitabı ve Manas Destanlarında Av” Acta Turcica, 1 (1): 96-106.
• Keskin, N. K. 2010. “I. Abdülhamit’in Şehzadelerinin Bed’-i Besmele Törenini Anlatan Enderunlu Fazıl’ın Surname-i Şehriyar’ı Üzerine” Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 27: 149-184.
• Kiraz, C. 2009. “Beyzavi Tefsirinde İşari Yorumlar ve Muhtemel Kaynakları” Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18 (1): 365-423.
• Oğuz, B. 1976. Türkiye Halkının Kültür Kökenleri, C. 1 (Beslenme Teknikleri), İstanbul (O. Turan, Türkiye Selçukluları Hakkında Resmî Vesikalar, Ankara.
• Öztürk, N. .2002. “İlahi Dinlerde Yemin, Kefaret ve Kurban” Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13: 167-193.
• Petek, M. 2004. “Kafes Kuşları” Uludag University, Journal of Faculty of Veterinary Medicine 23, 1-2-3: 131-136
• Reyhanlı, T. 1983. İngiliz Gezginlerine Göre XVI. Yüzyılda İstanbul'da Hayat (1582-1599). Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları: 554, Sanat Eserleri Dizisi No: 4, Ankara.
• Salman, M. 2005. The Role of the Memorial Ceremonies of Haci Bektaş Veli in Construction the Alevi-Bektaşi Identity. Middle East Technical University, the Graduate School of Social Science (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Sarıca, M., Camcı, Ö., Selçuk, E. 2003. Bıldırcın, Sülün, Keklik, Etçi Güvercin, Beç Tavuğu ve Devekuşu Yetiştiriciliği. 101-127, OMÜ Ziraat Fakültesi Baskı Ünitesi, Samsun.
• Talas, M. 2004. “Mehmet Eröz’de Türklerde Totemizm İzleri” Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 16 (Güz): 283-289