IN VITRO KOŞULLARINDA NaCl STRESİNİN DOMATES ÇEŞİTLERİNİN ÇİMLENMESİ ÜZERİNE FİZYOLOJİK ve BİYOKİMYASAL ETKİLERİ

Yıl 2013, Cilt: 17 Sayı: 4, 25 - 33, 09.07.2015

Sema Karakaş , Mehmet Çullu , Murat Dikilitaş

Öz

Bu çalışmada in vitro koşullarda Petri kaplarında farklı dozlarda uygulanan NaCl (0-, 50-, 100-, 150-, 200-, 250- ve 300 mM) stresinin domates çeşitlerinin (Ayaş, H2274, Falkon, SC2121, Rio Grande) çimlenmesi üzerine olan etkileri fizyolojik ve biyokimyasal parametreler ile incelenmiştir. Çimlenen tohumların iki hafta sonunda çimlenme yüzdesi, radikul ve hipokotil uzunluğu, yaş ağırlık, çimlenme ve vigor indeksleri artan tuz stresi ile negatif bir ilişki gösterirken (P<0.01), çeşitler arasında farklılıklar görülmüştür. Çimlenme oranları yüksek olan çeşitlerin (SC2121, Falkon ve Ayaş) radikul ve hipokotil uzunluğu, yaş ağırlığı, çimlenme oranı düşük olan çeşitlerden (Rio Granade ve H2274) daha yüksek bulunmuş, bu durum çimlenme ve vigor indeks sonuçları ile de teyit edilmiştir.
Genel olarak, 50 mM NaCl stresi bütün çeşitlerde prolin sentezini ve antioksidant enzim CAT (E.C. 1.11.1.6) ve POX (E.C.1.11.1.7) aktivitelerini arttırırken, tuz konsantrasyonundaki (100 mM NaCl) artış, hassas olarak gözlenen çeşitlerde (Rio Granade ve H2274) daha yüksek metabolit sentezlenmesine yol açmış, ancak 150 mM NaCl seviyesinde bu metabolitlerin seviyesinde düşüş görülmüştür. Buna karşılık dayanıklı olarak gözlenen çeşitlerde ise enzim artışı istatistiki açıdan 50 mM NaCl seviyesindekinden farklı bulunmasa bile artan tuz konsantrasyonu ile göreceli olarak artmıştır. Çeşitler protein içerikleri bakımından incelendiğinde, tuza dayanıklılık gösteren çeşitlerin (SC2121, Falkon ve Ayaş) protein içeriği 100 mM NaCl seviyesine kadar farklılık göstermezken diğer çeşitlerin (Rio Granade ve H2274) 50 mM ve üstü tuz konsantrasyonlarında, protein içeriğinde önemli düşüş kaydedilmiştir (P<0.01).

Anahtar Kelimeler

Domates; NaCl; Çimlenme; Tohum