Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Mercimek Üretiminde Yakıt Tüketimine Bağlı Olarak Gerçekleşen Karbondioksit Emisyonlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 22 Sayı: 4, 572 - 584, 24.12.2018

Gürsel Küsek

Öz

Küresel iklim değişikliği
nedeniyle, tarımsal üretim sistemleri için sera gazı analizlerinin enerji
analizleriyle birlikte yapılması giderek yaygınlaşmaktadır. Bu çalışmada,
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde (GDAB) kuru koşullarda kırmızı mercimek
üretiminde yakıt tüketimine bağlı olarak gerçekleşen karbondioksit (CO₂)
emisyonları değerlendirilmiştir. GDAB’nde
yer alan illerde toplam 165 kırmızı mercimek üreticisi ile yüz yüze anket
yapılmış ve üretim işlemlerinde yakıt tüketimine ilişkin veriler toplanmıştır.
Kırmızı mercimek üretimi sonucunda açığa çıkan CO₂ emisyonlarının
belirlenmesi için yapılan hesaplamalarda, Hükümetlerarası İklim Değişikliği
Panelinde (IPCC) önerilen, yakıt esaslı CO₂ emisyonu
hesaplama yöntemi
dikkate alınmıştır. GDAB’nde kırmızı mercimek üretiminde farklı
tarla uygulamaları için birim üretim alanı (ha) başına toplam yakıt ve yağ
tüketimi 144.34 l
ha^-1 gerçekleşmektedir. Birim üretim alanında toplam yakıt ve yağ
tüketimi, 5356.05 MJ ha^-1 enerji kullanımına karşılık gelmekte ve bu
tüketim sonucunda hektar başına toplam 396.38 kgCO₂ ha^-1 emisyonu
gerçekleşmektedir. GDAB’nde kırmızı mercimek üretiminde özgül yakıt tüketimi 0.137 l kg^-1,
özgül enerji üretkenliği 0.196
kg MJ^-1, özgül CO₂ emisyonu 0.378
kg_CO2 kg^-1, özgül tane verimi 7.27 kg l^-1,
özgül enerji tüketimi 5.1 MJ kg^-1 ve özgül verim 2.65 kg kg_CO2^-1
olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mercimek, Yakıt tüketimi, Karbondioksit emisyonu, Güneydoğu Anadolu

Assessment of carbon dioxide emissions due to fuel consumption in lentil production in Southeastern Anatolia Region

Öz

Due
to global climate change, greenhouse gas analyzes for agricultural production
systems are becoming more common with energy analyzes. In this study, carbon
dioxide (CO₂) emissions in the South Eastern Anatolian Region (GDAB)
due to fuel consumption in dry lentil production were evaluated. A total of 165
face-to-face surveys were conducted with a total of 165 red lentils producers
in GDAB and data were collected on fuel consumption in production processes.
The calculations to determine the CO₂ emissions released as a result
of red lentil production are based on the proposed method of calculation of the
fuel-based CO₂ emissions in the Intergovernmental Panel on Climate
Change (IPCC). The total fuel and oil consumption per unit production area (ha)
for different field applications in red lentil production is 144.34 l ha^-1 in GDAB. The total fuel and oil consumption in unit
production corresponds to 5356.05 MJ ha^-1 of energy consumption,
resulting in a total of 396.38
kg CO₂ emissions per hectare. The specific
fuel consumption, the specific energy productivity, the specific CO₂
emission, the specific grain yield, the specific energy consumption and the
specific yield in the production of red lentils in GDAB were determined to be 0.137 l kg^-1, 0.196 kg MJ^-1,
0.378 kg_CO2 kg^-1, 7.27 kg l^-1, 5.1 MJ kg^-1
and 2.65 kg
kgCO₂^-1, respectively.

Anahtar Kelimeler

Lentil, Fuel consumption, Carbon dioxide emission, Southeastern Anatolia

Kaynakça

• American Society of Agricultural Engineers. (1994). Agricultural machinery management. ASAE Standards (AP 391.1), 34th Ed. American Society of Agricultural Engineers, St. Joseph, MI, 49085-9659, USA.
• Global Carbon Project. (2017). An annual update of the global carbon budget and trends. Published 13 November 2017.
• Intergovernmental Panel on Climate Change. (1996). Guidelines for national greenhouse gas inventories. Volume 2, Section 1.
• Intergovernmental Panel on Climate Change. (2011). Renewable energy sources and climate change mitigation. Special Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Edenhofer, O., Madruga, P.R., Sokona, Y. Cambridge University Press, 1076 pp.
• Intergovernamental Panel on Climate Change. (2013). Climate change 2013: The physical science basis. In T. F. Stocker et al. (Eds.), Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Cambridge University Press: New York, NY, 1535 pp.
• Li, G. (2016). Sensible heat thermal storage energy and exergy performance evaluations. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 53, 897-923.
• Özer, Y.E. (2016). Türkiye'nin yenilenebilir ve temiz enerjisi ve ABD, Çin ve Avrupa Birliğiyle karşılaştırmalı analiz. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 137-155.
• Öztürk, H.H. (2010). Tarımsal üretimde enerji yönetimi. Hasat Yayınevi, İstanbul.
• Öztürk, H.H, & Vulkan, E.V. (2017). Türkiye’de buğday ve mısır üretiminde yakıt tüketimine bağlı olarak gerçekleşen karbondioksit emisyonlarının değerlendirilmesi. 4. Uluslararası Multidisipliner Avrasya Kongresi. (pp. 13-23) 23-25 Ağustos, Roma, İtalya.
• Sabancı, A., Başçetinçelik, A., Özgüven, F., Öztürk, H.H., & Say, S. (2010). Tarım Makinaları 1. (Editör: S.M. SAY), Nobel Kitabevi, Adana.
• Tubiello, F., Salvatore,. N., Rossi, S., Ferrara, A., Fitton, N., & Smith, P. (2013). The FAOSTAT database of greenhouse gas emissions from agriculture. Environmental Research Letters, 8(1), 150-159.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2016). Bitkisel üretim istatistikleri. Ankara.
• Yamane, T. (1967). Elementary sampling theory. Prentice Hall Englewood Cliffs. (pp. 367). USA.
• YE. (2018). http://yesilekonomi.com/iklim/Erişim tarihi: 24.05.2018.
• Yılmaz, M.Ö. (2005). Yeraltı Termal Enerji Depolamada Kullanılan Farklı Dolgu maddelerinin termal özelliklerinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.