Social and economic structure of bee products packing firms in Turkey

Yıl 2018, Cilt: 22 Sayı: 4, 496 - 501, 24.12.2018

Vedat Ceyhan , Selime Canan

Öz

The purposes of the study were to explore the social and economic structure
of Turkish bee products packing firms and to make solution and develop the
recommendation for the problems of them. The research data included the data
collected from 35 bee products packing firms and the data elicited from
shareholders of bee products industry via workshop. Classical economic analysis
approach was used when exploring the socio-economic structure of the sample
firms. Research results showed that 40% of the sample firms were limited
company while the percentages of the joint-stock company and single
proprietorship were 27% and 17%, respectively. The number of beekeepers who
supplied bee products to sample firms varied from 5 to 350. In Turkey, bee
products packing firms bought 300 tons of honey from 91 different beekeepers.
31% of the sample firms had difficulties to assure high quality and desired
standard bee products. The percentage of the financial and marketing problems
were 26% and 26%, respectively. Determining the quality standards in bee
product market and pricing bee product associated with the origin of products
may reduce the problems arise the procurement of bee product. Disseminating the
contracting model among the bee product packing firms will assure the high
quality of bee products from beekeepers. On the other hand, employed the
experts on finance and marketing in bee product packing firms will be
beneficial for solving financial and marketing problems.

Anahtar Kelimeler

Bee products, Packing firms, Socio-economic structure, Production cost, Marketing, Turkey

Türkiye’de Arı Ürünleri Paketleyen İşletmelerin Sosyal ve Ekonomik Yapısı

Öz

Türkiye’de arı ürünleri paketleyen işletmelerin yapısal ve ekonomik durumları yeterli düzeyde bilinmemektedir. Bu sebeple, araştırmada arı ürünleri paketleyen firmaların yapısal özellikleri ile ekonomik yapısını ortaya koymak ve karşılaştıkları problemlere çözüm önerileri geliştirmek amaçlanmıştır. Araştırma verileri, arı ürünleri paketleyen 35 işletmeden anket yoluyla ve sektör paydaşlarının katılımıyla gerçekleştirilen çalıştay aracılığıyla elde edilmiştir. Arı ürünleri paketleyen işletmelerinin sosyo-ekonomik yapısını ortaya koymada standart ekonomik analiz yaklaşımlarından yararlanılmıştır. İncelenen işletmelerinin maliyet yapısı Kıral ve arkadaşları (1999) tarafından önerilen metotla ortaya konulmuştur. Araştırma sonuçları, incelenen işletmelerin %40’ının limitet şirket, %27’sinin anonim şirket ve %17’sinin şahıs işletmesi olduğunu göstermiştir. İncelenen işletmeler 5 ile 350 arasında değişen arıcıdan bal ve diğer arı ürünleri almaktadır. İşletmeler ortalama 91 arıcıdan, 300 ton civarında bal almaktadır. Arı ürünleri paketleyen işletmelerin %37’si arıcılarla sözleşmeli olarak çalışmaktadır. İncelenen işletmelerin faaliyetlerini sürdürmek için yaptıkları toplam masrafın %81’ini değişen masraflar ve %19’unu sabit masraflar oluşturmaktadır. En önemli masraf unsuru arı ürünleri alımıdır.  Bunu daimi işçilik ve pazarlama masrafları takip etmektedir. Araştırma bulguları ayrıca arı ürünleri paketleyen işletmelerin pazarladığı toplam bal miktarının %75’inin çiçek balı ve %25’inin salgı balı olduğunu göstermiştir. İşletmelerin %31’i kalıntısız, istenen kalitede ve standartta bal ile diğer arı ürünleri tedarikinde zorlanmaktadırlar. İşletmelerin %26’sı için finansman ve %26’sı için pazarlama en önemli sorun alanlarıdır. Türkiye arı ürünleri piyasasında kalite standartlarının belirlenmesi ve arı ürünlerinin fiyatlamasının kalite ve menşeine göre yapılması arı ürünleri tedarikinde yaşanan sorunları azaltabilecektir. Sözleşmeli yetiştiricilik modelinin yaygınlaştırılması istenen kalitede ve standartta arı ürünü teminini kolaylaştırabilecektir. Arı ürünleri paketleyen işletmelerde finansal planlama ve pazarlama konusunda uzmanların istihdam edilmesi finansman ve pazarlama sorunlarını azaltabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Arı ürünleri paketleyen işletmeler, Türkiye, Üretim maliyetleri, Arı ürünleri pazarlaması

Kaynakça

• Bölüktepe, F.E., Yılmaz, S., 2008. Arı Ürünlerinin Bilinirliği ve Satın Alma Sıklığı, Uludağ Arıcılık Dergisi, 8 (2), 53-62.
• Çakal, M.A. 2013. Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi Arıcılık ve Arı Ürünleri Sektörü. Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı.
• Juan-Borras, M., Periche, A., Domenech, E., Esriche, I., 2015. Routine quality control in honey packaging companies as a key to guarantee consumer safety. The case of the presence of sulfonamides analyzed with LC-MS-MS. Food Control, 50(2015), 2043-249.
• Kıral, T., Kasnakoğlu, H., Tatlıdil F., Fidan H., Gündoğmuş E. 1999. "Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü. Yayın No: 37, ISBN: 975-407-051-2, Aralık, Ankara.
• Korkmaz, A., Öztürk, C., 2010. Arı Sütü. Samsun Valiliği İl Tarım Müdürlüğü. Kardeşler Ofset, Samsun.
• Kumova, U., Korkmaz, A., Avcı, B.C., Ceyran, G., 2002. Önemli Bir Arı Ürünü: Propolis. Uludağ Arıcılık Dergisi, Cilt:2, Sayfa 10-23.
• Sayılı, M. 2013. “Tokat İlinde Tüketicilerin Arı Ürünleri Tüketim Durumları Ve Alışkanlıkları”, Uludağ Arıcılık Dergisi, 13(1), 16-22.
• Tunca, R. İ., Taşkın, A., Karadavut, U., 2015. Türkiye’de Arı Ürünlerinin Bazı İllerdeki Tüketim Alışkanlıklarının ve Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(7): 556-561.
• Yücel, B., 2004. Apiterapi; Arı Ürünlerinin İnsan Sağlığı Üzerindeki Önemi. Ege Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi, Çiftçi Broşürü: 56.