An assessment on some bread wheat pure varietes and field mixtures

Yıl 2019, Cilt: 23 Sayı: 2, 196 - 205, 18.06.2019

İrfan Özberk , Mesude Dinç Fethiye Özberk

https://doi.org/10.29050/harranziraat.440011

Cited By: 1

Öz

This study aimed to investigate some agronomical
traits, milling and dough properties for some mixtures of bread wheat varieties
and assess the profitability of promising mixtures. Field experiments were
carried out at the Koruklu station of Extension, Research and training Center
of Southeastern Anatolia Project in Şanliurfa. Seven individual and eight
mixtures were tested employing randomized complete block design with 4
replications. Some agronomical traits were tested through analysis of variance
and Pearson coefficients of correlation. It was found that pure varieties gave
higher average grain yield (684 kg/da) than mixtures (674 kg/da). Mixture
number 1 and 4 gave higher grain yields than the average of pure lines with 706
and 710 kg/da respectively. Mixtures were higher in rank for major yield
components. Some dough rheological properties of mixtures such as ash content
(%), gluten (%), sedimantation (ml) were lower than those of püre varieties. Flour
ratio (%)of mixtures was only trait giving higher value than that of pure
varieties. K₆ (61.8 cm²) and K₇ (61.2 cm²)
mixtures gave the highest  energy scores
90 minutes after dough production.The coefficients of correlation grain yield
vs. number of spike per unit area (r=-0.486**), number of spikelet spike^-1
(r=-0.333**), number of days to maturity (r=-0.351**), number of days to
emergence (r=--0.334**), grain weight spike^-1 (r=-0.334**), and 1000
kernel weights (r=-0.349**) were found to be negative and significant. But this
turned out to be pozitive and significant for hectoliter weight (r=0.359**).
Average net return of pure varieties was higher than that of mixtures with 629
TL da^-1 and 613 TL da^-1 respectively. Highest net return
was obtained from Mixture 4 (30% Adana-99+ 50% Sagittario+ 20% Odeskaya) with
650 TL da^-1. Taking into account for grain yield and quality
characteristics, Mixture 4 can compete with pure varieties and be recommended
for farmers in the region.

Anahtar Kelimeler

Bread wheat, Field mixtures, Agronomical and quality characteristics, Profitability

Bazı ekmeklik buğday yalın çeşit ve tarla paçallarının tarımsal özellikler, kalite ve karlılık bakımından incelenmesi

Öz

Bu çalışmada Güneydoğu Anadolu Bölgesinde
yetiştirilen yerli ve yabancı orijinli çeşitlerin farklı oranlar ve
kombinasyonlarda karışım olarak ekilerek hem tarımsal özellikleri hem de elde
edilen karışım buğdayların değirmencilik ve fırıncılık özellikleri belirlenerek
karışım halinde ekimin çiftçiler için karlı olarak uygulanabilirliği
araştırılmıştır. Deneme GAPEYAM
Koruklu İstasyonunda 7 farklı çeşit ve bunların paçallarından oluşan 8 konu ile
toplamda 15 konu olarak 2016-2017 üretim yılında tesadüf blokları deneme
desenine göre 4 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Ölçülen çeşitli tarımsal
özellikler varyans ve korelasyon analizleri yolu ile incelenmiştir. Araştırma
sonuçlarına göre verim konusunda yalın çeşitlerin (684 kg/da) karışımlardan(674
kg/da) daha verimli olduğu ancak karışımlardan K₁ (706 kg/da) ve K₄
(710 kg/da) konularının
genel ortalamadan (679 kg/da) daha yüksek verim verdiği anlaşılmıştır. Ana
verim öğeleri bakımından karışımların yalın çeşitlerden daha üstün olduğu
görülmüştür. Kalite özelliklerinden un randımanının karışımlarda (%69.4) yalın
çeşitlerden (%68,8) daha yüksek olduğu, kül oranın karışımlarda (%0.878) yalın
çeşitlerden (%0.887) daha düşük olduğu anlaşılmıştır.  Buna karşın protein oranı ortalamasının,
karışım ve yalın çeşit ortalamalarında aynı olduğu (% 14.3) tespit edilmiştir.
Gluten miktarının karışımlarda (%29.9.) yalın çeşitlerden (% 30.7.) daha düşük
olduğu, sedimantasyon değerlerinin karışımlarda(47 ml) yalın çeşitlerden (47.2
ml.) daha düşük olduğu anlaşılmıştır. 
Hamur üretiminden 90 dakika sonra ölçülen enerji değerlerine göre en
yüksek enerji değerleri K₆ (61.8 cm²) ve K₇
(61.2 cm²) karışımlarından elde edilmiştir. Verim ile
metrekaredeki başak sayısı (-0.486**), başakta başakçık sayısı (-0.333**),
olgunlaşma gün sayısı (-0.351**), çıkış gün sayısı (-0.334**), başakta tane
ağırlığı (-0.334**) ve bin tane ağırlığı (-0.349**) arasında istatistiksel
olarak önemli (P<0.01) negatif
korelasyonlar saptanırken, hektolitre ağırlığı ile  (0.359**) önemli pozitif korelasyon (P<0.01) bulunmuştur. Karışımların ortalama gelirleri 613
TL/da iken, yalın çeşitlerin ise 629 TL/da olarak bulunmuştur. Karışımlara
ve yalın çeşitlere ait ortalamalar göz önünde bulundurulduğunda, karışımlarda
en yüksek gelir K₄ (% 30 Adana 99 + % 50 Sagittario + % 20
Odeskaya) konusundan
elde edilmiştir (650 TL/da). K₄ konusunun verim, kalite ve dekara
gelir yönünden yalın çeşitler ile rekabet edebileceği ve çiftçiye tavsiye
edilebileceği anlaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Ekmeklik buğday, Tarla paçalları, Tarımsal ve kalite özellikleri, Karlılık

Kaynakça

• Aktaş, H., 2012. Güneydoğu Anadolu Şartlarında Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Kalite Yönüyle Stabilite Yetenekleri ve Mikro Element İçeriklerinin Araştırılması. Doktora Tezi. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Hatay
• Anonim, 2000. AACC approved methods of American Association for Cereal Chemistry, ICCStandard no:104-106.Asghar, S., Kashif, M., Khan, A.S., Khaliq, I.,
• Farooq, J., 2011. Comparative studies on some yield contributing traits of wheat sown in binary mixtures. Frontiers of Agriculture in China, 5(2):141-145.
• Cheema, N. M., Chowdhry,Y, M. A., Gliddon, C. J., 1988. Varietal blends and their performance in spring wheat. Pakistan Journal of Agricultural Research 1988 Vol.9 No.2 pp.141-146 ref.29
• Cox ,C.M., Garrett K.A., Bowden R.L., Fritz A.K., Dendy S.P. Heer, W.F., 2004. Cultivar Mixtures for the Simultaneous Management of Multiple Diseases: Tan Spot and Leaf Rust of Wheat . The American Phytopathological Society 94(9): 961-969
• Dai, J., Wiersma, J. J. , Holen JR., D. L., 2012. Performance of Hard Red Spring Wheat Cultivar Mixtures. American Journal of Agronomy. Vol. 104 No. 1, p. 17-21
• Dizlek, H., Gül, H., Özer, M.S., Aksoy, M., Özkan, H., (2014). Genetik olarak iyileştirilerek yetiştirilen 30 farklı ekmeklik buğday çeşidinin değerlendirilmesi II. reolojik ve ekmek özellikleri. Dünya Gıda Dergisi. Sayı 2014/7. Sayfa 81-93.
• Faraji, J., 2011. Wheat cultivar blends: A step forward to sustainable agriculture. Review. African Journal of Agricultural Research, 6(33):6780-6789
• Gallant, E. R., Dofings, S. M., Reisenauer, P. E., Donaltson, E., 2001. Diallel Analysis of Cultivar Mixtures in Winter Wheat. Crop Sci. 41:792ñ796
• Hayta, M., Çakmaklı, Ü., 2001. Optimization Of Wheat Blending To Produce Bread making Flour. Journal of Food Process Engineering 24 (2001) 179-192.
• Jackson, L.F., Wennig, R.W., 1997. Use of wheat cultivar blends to improve grain yield and quality and reduce disease and lodging. Field Crops Research. Volume 52, Issue 3, June 1997, Pages 261-269
• Kaczmarek, S., Matysiak, K., 2017. Wheat Cultivars, Their Mixtures And Reduced Herbicide Doses As A Practical Solution In Integrated Weed Management. Romanian Agrıcultural Research, No. 34: 1-8
• Kanat,Ş., 2017. Viranşehirde yetiştirilen bazı buğday çeşitlerinin verim, kalite ve Pazar fiyatı yönünden değerlendirilmesi. YL Tezi. HR.Ü.Fen Bil. Ens. Şanlıurfa
• Koçak, N., Seçkin, R., Atlı, A., 1993. ekmeklik buğday paçalı araştırmaları I. Paçal uygulama ile un verimi ve kül miktarının düzeltilmesi. Gıda dergisi. 18 (1): 13-19,
• Macca,İ., 2016. Adıyaman’da ekilen buğday çeşitlerinin tercihinde verim, kalite ve Pazar fiyatının etkisi. YL Tezi. HR.Ü.Fen Bil. Ens. Şanlıurfa
• Mille B., Belhaj Fraj, M., Monod, H., De Vallavielle-Pope, C., 2006. Accessing four way mixtures of winter wheat cultivars from performances of their two-way and individual components. European Journal of Plant Pathology, 114: 163-173.
• Özkan,R. 2016.Ekmeklik ve makarnalık buğdayda azotlu gübreye tasarruflu çeşitlerin belirlenmesi.YL.Tezi. HR:Ü. Fen. Bil. Ens. Şanlıurfa
• Smith, M.A.H., Wise, I.L., Fox, S.L., Vera, C.L., Dapauw, R.M., Lukow, O.M., 2014. Seed damage and sources of yield loss by Sitodiplosis mosellana (Diptera: Cecidomyiidae) in resistant wheat varietal blends relative to susceptible wheat cultivars in western Canada. The Canadian Entomologist, 146 (3): 335-346
• Tanrıkulu,Ö. F. 2018. Diyarbakırda yaygın olarak yetiştirilen ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitlerinde verim, kalite ve karlılık. YL Tezi. HR.Ü.Fen.Bil. Ens. Şanlıurfa
• Yurtsever,N.,1984.Deneysel İstatistik Metotlar. Köy Hiz. Gen. Müd. Yayınları, 1984 Ankara