Türkiye muz yetiştiriciliğinde gelecek vadeden yeni bir üretim alanı: Arsuz, Hatay

Yıl 2019, Cilt: 23 Sayı: 4, 400 - 409, 23.12.2019

Atila Aytekin Polat

https://doi.org/10.29050/harranziraat.547934

Öz

Çalışma, ülkemiz muz yetiştiriciliğinde ümitvar yeni bir üretim alanı
olan Hatay’ın Arsuz ilçesindeki üretici seralarında yapılmıştır. Seçilen
seralarda, ‘Grand Nain’ muz çeşidi yetiştirilmekte olup, araştırmada bu çeşit
kullanılmıştır. Çalışmada, bitki gövde çevresi, hevenk özellikleri(hevenk
ağırlığı, hevenk uzunluğu, hevenk çevresi, hevenkteki tarak sayısı, tarak
ağırlığı, hevenkteki toplam parmak sayısı vb.) ile meyve kalite
özellikleri(parmakların eni ve boyu, parmak ağırlığı, kabuk ağırlığı ve kabuk
kalınlığı, meyve eti oranı, suda çözünebilir toplam kuru madde (SÇKM) ve titre
edilebilir asit miktarı) ve verim parametreleri (dekara verim ve birim gövde
kesit alanına düşen verim) değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, Arsuz’da 1 dekar
muz serasından 5112-7802 kg ürün alındığı belirlenmiştir. Birim gövde kesit
alanına düşen verim 65.35-100.87 gcm^-2 olarak ölçülmüştür. Çalışmada, bitki gövde çevresi 65.0-95.0 cm;
hevenk ağırlığı 30.8-47.0 kg; hevenk çevresi 118.2-129.0 cm ve hevenk uzunluğu
90.4-113.8 cm olarak belirlenmiştir. Tarak sayısı 12.4-13.8 adet, tarak
ağırlığı 1286.36-1481.96 g, parmak sayısı 198.6-289.6 adet olarak tespit
edilmiştir. Parmak en ve boy değerleri ile parmak ağırlıkları sırasıyla
39.68-40.51 mm ve 21.43-26.42 cm ile 126.16-148.02 g arasında ölçülmüştür. Araştırmamızda,
meyve eti oranı % 67.68-69.47,
SÇKM oranı % 16.64-18.48 arasında belirlenmiştir. Çalışmanın sonuçları, muzun
bu bölgede örtü altında başarılı bir şekilde yetiştirilebileceğini ve gelecekte
önemli bir üretim alanı olacağını açıkça göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Muz, Hevenk özellikleri, Meyve kalitesi, Verim

A promising new production area in Turkey for banana cultivation: Arsuz, Hatay

Öz

The study was conducted under the farmer greenhouses at Arsuz province
of Hatay where has being promising new production area. The cultivar of ‘Grand
Nain’ was used which produced in selected greenhouses. In the study, pseudostem
circumference, bunch parameters (bunch
weight, bunch circumference, bunch length, number of hands per
bunch, hand weight, number of fingers per bunch), fruit quality parameters
(width and length of fingers, finger weight, peel weight, peel thickness,
peel/pulp ratio and soluble solid content and acidity) and yield parameters
(yield per decare and yield per pseudostem section) were evaluated. As a
result, the yield was determined between 5112 and 7802 kg/da at Arsuz, Hatay
condition.  The yield per pseudostem
section area was measured between 65.35 and 100.87 gcm^-2. The
pseudostem circumferencewas determined between 65.0 and 95.0 cm; bunch
weight between 30.8 and 47.0 kg;
bunch circumference between 118.2 and
129.0 cm; bunch length between 90.4
and 113.8 cm. The number of hands per bunch was 12.4-13.8 pieces, hands
weight was 1286.36-1481.96 g; number of fingers per bunch was 198.6-289.6
pieces. The finger circumference, finger length, and finger weight were
measured between 39.68 and 40.51 mm, 21.43 and 26.42 cm, 126.16-148.02 g, respectively. Total soluble solid contents (TSS) was
determined between 16.64 and 18.48%, peel/pulp ratio 67.68 % and 69.47%. The results of the study clearly show that
bananas can be successfully grown in protected cultivation in this area and
will be an important production area in the future.

Anahtar Kelimeler

Banana, Bunch parameters, Fruit quality, Yield

Kaynakça

• Adebayo, A.T., Samuel, B. I., Abdou, T., (2009). Evaluatıon of fruit and bunch traits in black sigatoka resistant plantain and banana hybrids. Journal of Tropical Agriculture, Food, Environment and Extension 8(2):116-120.
• Attia, M., Ahmed, MA., Sonbaty, MREL., (2009). Use of biotechnologies to increase growth, productivity and fruit quality of Maghrabi Banana under different rates of phosphorus. World Journal Agr. Sci. 5(2): 211-220.
• Balkıç,R., Gübbük, H., Altınkaya, L. (2017). Muz Hevenklerinde Farklı Tip ve Renkte Koruyucu Torba Uygulamalarının Verim ve Kalite Üzerine Etkileri. Adnan Menderes Üniversitesi, Ziraat Dergisi, 14(1):29-33.
• Balkıç, R., Altınkaya, L., Gübbük,H., Tozlu,İ., (2018). Subtropik koşullarda muzlarda takipçi bitki seçimine yeni bir yaklaşım. Mediterranean Agricultural Sciences, 31(3): 193-197.
• Barakat, M.R., El-Kosary, S., Abd-El Nafea, M.H., (2011). Enhancing Williams banana cropping by using some organic fertilization treatments. Journal of Horticultural Science & Ornamental Plants, 3(1):29-37.
• Baysal, F., (2011). Türkiye’de yetiştirilen bazı önemli muz klonlarında morfolojik ve moleküler karakterizasyon. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum, 75 sy.
• Cabrera Cabrera ,J., Galan Saúco, V., (2005). Evaluation of the banana cultivars Zelig, Grande Naine and Gruesa under different environmental conditions in the Canary Islands. Fruits 60:357–369.
• Cemeroğlu, B., (2010). Gıda Analizleri Genişletilmiş 2. Baskı. Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları. Ankara.
• Eckstein, K., Fraser, C., Joubert, W., (1998). Greenhouse cultivation of banana in South Africa. Acta Horticulturae 490: 135-147.
• Galán Saúco, V., Cabrera Cabrera, J., and Hernandez, Delgado, P.M., (1995). A comparison of banana cultivars 'Dwarf Cavendish', 'Grande Naine' and 'Williams', for the Canary Islands. Fruits, 50 (4): 255-266.
• Galán Saúco, V., Cabrera Cabrera, J., Hernandez, D. and Pastor, R., (2000). Evaluation of medium-height cavendish banana cultivars under the subtropical conditions of the canary islands. Acta Horticulturae 490: 247–259.
• Gevarcio, D. D., Dawi, N. M.,Fabregar, E. G., Molina, A. B. and Bergh, I. B., (2008). Agronomic performance of selected local and introduced banana cultivars (Musa spp.) under commercial management practices in Davao, Philippines. Philippine Journal of Crop Science, 33 (3), 71-81.
• Gübbük H., Pekmezci, M., (2004). Comparison of open-field and protected cultivation of banana (Musa spp. AAA) in the coastal area of Turkey. New Zealand Journal Crop Horticulture, 32: 375-378.
• Gübbük, H., Pekmezci, M., Erkan, M., (2004). Production Potential of Cavendish Cultivars (Musa spp. AAA) under Greenhouse and Field Conditions in Subtropical Areas of Turkey. Acta Agric. Scans., Sect. B, Soil and Plant Sci. 54:249-253.
• Gübbük, H. and Pekmezci, M., (2005). The agronomic performance of six promising off-types banana (Musa Spp. Aaa) under protected cultivation. Tropical Agriculture, 82 (1):30-33, 2005.
• Gübbük, H., Pekmezci, M., Selli, S., Erkan, M., Kafkas, E., Pinar, H., Güven, D., Güneş, E., (2010). Değişik lokasyonlarda açıkta ve örtüaltında yetiştirilen ‘Dwarf Cavendish’ muz çeşidinde verim, bazı kalite kriterleri ve aroma maddeleri ile meyvelerin derim sonrası özelliklerinin belirlenmesi üzerinde araştırmalar. TÜBİTAK, Proje No: 107O156. s. 247.
• Güven, D., (2011).Yeni bazı muz çeşit ve klonlarında fenolojik ve pomolojik özellikler ile bitki besin maddeleri ve hormonların dönemsel değişimlerinin belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Antalya, 210 sy.
• Güven, D. ve Gübbük, H., (2018). Örtüaltında yetiştirilen bazı yeni muz çeşit/klonların fiziko–kimyasal özellikler açısından kıyaslanması. Bahçe 47(1): 11–16.
• Kalay,N., (2014). Örtü altında yetiştirilen şimşek (Dwarf cavendishi L) muz klonunda farklı gübre uygulamalarının meyve verim ve kalite kriterleri ile bitki besin elementlerinin alınımına etkilerinin belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana. 99 sy.
• Mendez Hernadez, C., (1998). A comparison of the parent crop of three cultivars of banana in the open air and under plastic mesh in the North of Tenerife. Acta Horticulturae 490: 97–101.
• Navaneethakrıshnan, K.S., Gill, M.I.S., Kumar, S. Ramesh., (2013). Effect of different levels of N and P on ratoon banana(Musa spp. AAA). Journal of Horticulture and Foresty, 5(6): 81-91.
• Njuguna, J., Nguthi, F., Wepukhulu, S., Wambugu, F., Gitau, D., Karuoya, M., Karamura, D., (2008). Introduction and evaluation of improved banana cultivars for agronomic and yield characteristics in Kenya. African Crop Science Journal, 16 (1): 35-40.
• Paydaş, S. ve Pekmezci, M., (1983). Muzların depolanması ve olgunlaştırılması üzerinde araştırmalar. Türkiye Bahçe Ürünlerinin Depolanması, Pazara Hazırlanması ve Taşınması Sempozyumu, 23–25.11.1983. Adana. 587:306–321.
• Sarıdaş, M.A., Paydaş Kargı, S., Merve Bayıroğlu, B., Yağ, Ş., (2017). Türkiye Muz Yetiştiriciliği İçin Yeni Bir Ekoloji. YYÜ. Tarım Bilimleri Dergisi, 27(3): 370-377.
• Sarrwy, S.M.A. Mostafa, E.A.M. Hassan, H.S.A., (2012). Growth, yield and fruit quality of Williams Banana as affected by different planting distances. International Journal of Agricultural Research, 7(5): 266-275.
• Stover, R.H. and Simmonds, N.W. (1987). Bananas, Third Edition, Longman Group UK Ltd, pp: 468.
• TÜİK, (2019). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/ ?kn= 92 & locale =tr (Erişim: Mart, 2019).