Bazı elma çeşitlerinin Malatya ili Battalgazi ilçesi ova koşullarında performanslarının belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 26 Sayı: 2, 169 - 180, 23.06.2022

Sebahat Turan , Hüseyin Karlıdağ

https://doi.org/10.29050/harranziraat.1078373

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma, Malatya ili ova şartlarında yetiştirilen bazı elma çeşitlerinin performanslarının belirlenmesi amacıyla 2018- 2019 yıllarında yürütülmüştür. Çalışmada; Pink Lady, Golden Delicious, Starkrimson Delicious, Granny Smith ve Fuji elma çeşitlerinin fenolojik, fiziksel, kimyasal ve verim özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; tomurcuk kabarması 13-27 Mart, tomurcuk patlaması 20 Mart-1 Nisan, çiçeklenme başlangıcı 31 Mart-18 Nisan, tam çiçeklenme 5-24 Nisan, çiçeklenme sonu 11 Nisan-1Mayıs, hasat zamanı 16 Eylül-8 Kasım, yaprak dökümü 4-15 Aralık tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Çeşitlerin meyve ağırlığı 131.17 g (Pink Lady) - 160.7g (Granny Smith), meyve eti sertliği 4.5 kg cm-2 (Golden Delicious) - 6.72 kg cm-2 (Granny Smith), meyve kabuk renk değerleri L değeri 81.46 (Golden Delicious) - 53.7 (Starkrimson Delicious), a değeri Pink Lady (31.11)-Granny Smith (-15.56 ), b değeri Granny Smith (46.1)-Starkrimson Delicious (19.2) olarak tespit edilmiştir. Çeşitlerin SÇKM değeri %12.60 (Granny Smith) - % 16.83(Fuji), pH değeri 3.41 (Fuji) -4.48 (Pink Lady), toplam fenolik madde miktarı 338 mg 100 g GAE-1 (Pink Lady) - 854 mg 100g GAE-1 (Golden Delicious), toplam antioksidan madde miktarı %46 (Golden Delicious) - %67 (Granny Smith), toplam şeker miktarı 543.20 g kg-1 (Granny Smith) - 644.49 g kg-1 (Golden Delicious), indirgen şeker miktarı 377.22 g kg-1 (Granny Smith)- 447.56 g kg-1 (Golden Delicious) arasında tespit edilmiştir.Çeşitlerin ağaç başına düşen verimi 23.3 kg (Granny Smith) - 63.3 kg (Fuji), birim alana düşen verimi 1553.3 kg da-1 ( Granny Smith) - 4220 kg da-1 (Fuji) arasında değişim göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Elma, Fenoloji, Pomoloji, Verim

Destekleyen Kurum

İnönü Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

FYL-2018-1097

Teşekkür

İnönü Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimine teşekürü borç biliriz.

Determination of performance of some apple varieties under plain conditions in Malatya

Öz

This study was carried out in 2018-2019 in order to determine the performance of some apple varieties grown in plain conditions in Malatya province.In the study; The phenological, physical, chemicals and yield characteristics of Pink Lady, Golden Delicious, Starkrimson, Granny Smith and Fuji apple varieties have been examined. According to the results of the research; bud swelling 13-27 March, bud burst March 20-1 April, the beginning of flowering 31 March-18 April, full flowering 5-24 April, end of flowering 11 April -1 May, harvest time 16 September-8 November, leaf dump 4-15 December between dates took place. Fruit weight of varieties 131.17 g (Pink Lady) - 160.7g (Granny Smith), fruit flesh hardness 4.5 kg cm-2 (Golden Delicious) - 6.72 kg cm-2 (Granny Smith), fruit shell color values, L value 81.46 (Golden Delicious)-53.7 (Starkrimson), a value Pink Lady (31.11)-Granny Smith (-15.56 ), b value Granny Smith (46.1)-Starkrimson (19.2) between has been identified. WSDM value of varieties 12.60% (Granny Smith) - 16.83% (Fuji), pH 3,41 (Fuji) - 4.48 (Pink Lady), total phenolic items quantity 338 mg 100 g GAE-1 (Pink Lady) - 854 mg 100g GAE-1 (Golden Delicious), total antioxidant items quantity 46% (Golden Delicious) - 67% (GrannySmith), total sugar amount 543.20 g kg-1 (Granny Smith) - 644.49 g kg-1 (Golden Delicious), reducted sugar amount 377.22 g kg-1 (Granny Smith)-447.56 g kg-1 (Golden Delicious) between was determined.Yield per tree 23.3 kg (Granny Smith) - 63.3 kg (Fuji) and unit field efficiency 1553.3 kg da-1 (Granny Smith) - 4220 kg da-1 (Fuji) between has changed.

Anahtar Kelimeler

Apple, Phenology, Pomology, Yield

Proje Numarası

FYL-2018-1097

Kaynakça

• Abacı, Z.T., & Sevindik, E. (2014). Ardahan Bölgesinde yetiştirilen elma çeşitlerinin biyoaktif bileşiklerinin ve toplam antioksidan kapasitesinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 24 (2), 175-184.
• Abacı, Z.T., & Sevindik, E. (2014). Ardahan Bölgesinde yetiştirilen elma çeşitlerinin biyoaktif bileşiklerinin ve toplam antioksidan kapasitesinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 24 (2), 175-184.
• Anonim, (2021a). TUİK Bitkisel Üretim İstatistikleri.https://biruni.tuik.gov.tr/medas/(Erişim Tarihi: 08.11.2021)
• Anonim, (2021b). Meteoeloji Genel Müdürlüğü, Malatya-Battalgazi/Meyv.Arş(TAGEM) İstasyonu. (Erişim tarihi: 26.10.2021)
• Arıkan, Ş., İpek, M., & Pırlak, L. (2015). Konya ekolojik şartlarında bazı elma çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(10), 811-815.
• Aslantaş, R. (2014). Yumuşak ve sert çekirdekli meyve türleri. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü Ders Notu, Erzurum.
• Baytekin, S., & Akça, Y. (2011). M9 elma anacı üzerine aşılı farklı elma çeşitlerinin performanslarının belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 28(1), 45-51.
• Bolat, İ., Yılmaz, M., & İkinci, A. (2019). Akdeniz Geçit Kuşağında farklı dönemlerde olgunlaşan bazı elma çeşitlerinin performanslarının belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 29(2), 258-267.
• Boyacı, S. (2019). Bazı elma (Malus domestica L.) çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi.Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 6(1), 73-79.
• Burak, M., Büyükyılmaz, M., & Öz, F. (1998). Marmara Bölgesi için ümitvar elma çeşitleri. IV. Bahçe. 27(1-2), 107-119.
• Cemeroğlu, B. (2010). Gıda Analizleri Genişletilmiş II. Baskı. Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları, 86s. Ankara.
• Ceylan, F.B. (2008). Bodur ve yarı bodur anaçlar üzerine aşılı bazı elma çeşitlerinin Niğde ekolojik şartlarında fenolojik ve pomolojik özelliklerinin tespiti. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Bahçe Bitkileri ABD, 56s.
• Çulha, A.E. (2010). Çorum ekolojik şartlarında M9 anacına aşılı bazı elma çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin tespiti. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Bahçe Bitkileri ABD, 54s.
• Duran, O. (2013). Çanakkale yöresinde yetiştirilen elma çeşitlerinde aromatik maddelerin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Bahçe Bitkileri ABD, 52s.
• Erdoğan, Ü.G., & Bolat, İ. (2002). Çoruh Vadisinde yetiştirilen bazı elma çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin incelenmesi. Bahçe, 31(1-2), 25-32.
• Güleryüz, M., Ercişli, S., & Erkan, E. (2001). Erzincan ovasında yetiştirilen bazı elma çeşitlerinin meyve gelişimi dönemlerinde meydana gelen fiziksel ve kimyasal değişimler ile bunlar arasındaki ilişkiler. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 32(1), 51-59.
• Hayoğlu, İ., Türkoğlu, H. (2007). Meyve-sebze işleme teknolojisi dersi uygulama ders notları, Harran Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü, 42s.
• İkinci, A., Bolat, İ. (2016). Determination of phenological, pomological and yield characteristics of low chilling apple cultivars budded on M9 and MM 106 rootstocks. VIII International Scientific Agricultural Symposium in "Agrosym 2016", (627-636 pp), November 2016, Jahorina, Bosnia and Herzegovina.
• Kaplan, N., & Macit, İ. (2009). Samsun koşullarında bazı elma çeşitlerinin bitkisel gelişimi ve verimliliği üzerine elma klon anaçlarının etkisi. Tar. Bil. Araş. Derg. 2(2), 159-166.
• Karaçalı, İ. (1990). Bahçe Ürünlerinin Muhafazası ve Pazarlanması. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Yayın No:494, 24s. İzmir.
• Karaçalı, İ. (2004).Bahçe ürünlerinin muhafaza ve pazarlanması. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Yayın No: 494 (4. baskı), 413s. İzmir.
• Karlıdağ, H., & Eşitken, A. (2006). Yukarı Çoruh vadisinde yetiştirilen elma ve armut çeşitlerinin bazı pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 16 (2), 93-96.
• Keleş, F. (1979). Erzurum, Kars, Erzincan ve Gümüşhane illerinde yetiştirilen önemli elma çeşitlerinden elde edilen elma sularının ambarlanması sırasında bünyelerinde meydana gelen kimyasal ve fiziksel değişimler üzerinde araştırma. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi,Fen Bil. Ens., Süt Teknolojisi ABD, 139s.
• Küçüker, E., Özkan, Y., & Yıldız, K. (2011). Farklı terbiye sistemi uygulanmış M9 anacına aşılı Gala (Malus domestica Borkh.) elma çeşidinde erken dönem performansının belirlenmesi. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi, 28(1), 25-36.
• Miller, N.J., Rice, E.C., Davies, M.J., Gopinathan, V., Milner, A. (1993). A novel method for measuring antioxidant capacity and its application to monitoring the antioxidant status in premature neonates. Cilinical Science, 84:407-412.
• Orman, E. (2005). Bahçesaray yöresi mahalli armutların pomolojik ve morfolojik özelliklerinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Bahçe Bitkileri ABD,90 s.
• Özbek, S. (1978). Özel Meyvecilik (Kışın Yaprağını Döken Meyve Türleri). Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Yayın No: 128, Ders kitabı: 11, Adana.
• Özçağıran, R. (1978). Bazı can eriklerinin döllenme biyolojileri üzerine araştırmalar. Yalova Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Dergisi, 9(1-13), 28-31.
• Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E., İsfendiyaroğlu, M. (2005). Ilıman İklim Meyve Türleri, Yumuşak Çekirdekli Meyveler. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Yayın No: 556, (220s.). İzmir.
• Özdemir, A.E., Dilbaz, R., & Kaplan, A. (2009).Niğde ilinde modern elma yetiştiriciliğinin bir örneği. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 2(1), 169-175.
• Özden, M., & Özden, A.N. (2014). Farklı renkteki meyvelerin toplam antosiyanin, toplam fenolik kapsamlarıyla toplam antioksidan kapasitelerinin karşılaştırılması. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 9 (2), 1-12.
• Özongun, Ş., Dolunay, E.M., Öztürk, G., & Pektaş, M. (2014). Eğirdir (Isparta) şartlarında bazı elma çeşitlerinin performansları. Meyve Bilimi, 1(2), 21-29.
• Özongun, Ş., Dolunay, E.M., Pektaş, M., Öztürk, G., Çalhan, Ö., & Atay, E. (2016). Farklı klon anaçları üzerinde bazı elma çeşitlerinin verim ve kalite değişimleri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 53(1), 35-42.
• Öztürk, A., & Öztürk, B. (2016). Samsun ekolojisinde yetiştirilen standart bazı elma çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 31: 1-8.
• Pearce, S.C. (1976). Field Experimentation With Fruit Trees And Other Perennial Plants. Technical Communication, No. 23, CAB. pp182. London.
• Seymen, T. & Polat, M. (2015). Bazı Amasya Elma Tiplerinin Fenolojik, Pomolojik Özelliklerinin Belirlenmesi ve Morfolojik Karakterizasyonu . Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi , 19 (3) , 122-129. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/harranziraat/issue/18452/194265
• Shoemaker, J.S. (1952). General Horticulture. J.B. Lippincott Company, pp 464. USA.
• Soylu, A., Ertürk, Ü., Mert, C., & Öztürk, Ö. (2003). MM106 anacı üzerine aşılı elma çeşitlerinin Görükle koşullarındaki verim ve kalite özelliklerinin incelenmesi-II. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(2), 57-65.
• Şahinoğlu, A.R. (2011). Bazı elma çeşitlerinde soğuklama gereksinimlerinin saptanması ve subtropik koşullara uygunluğunun incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bil. Ens.,Bahçe Bitkileri ABD,70s.
• Şen, S.M., Kazankaya, A., Şanlı, Y. (2000). MM 106 Üzerine aşılı Golden Delicious elma çeşidinin Van ekolojik koşullarında meyve ve ağaç özellikleri. II. Ulusal Fidancılık Sempozyumu, (17-21s), 25-29 Eylül 2000, Ödemiş-Bademli, İzmir, Türkiye.
• Tekintaş, F.E., Kankaya, A., Ertan, E., & Seferoğlu, H.G. (2006). M9 anacı üzerine aşılı bazı elma çeşitlerinin Aydın ili koşullarındaki performanslarının belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(2), 27-30.
• Telatar, K.Y. (1985). Elma suyu ve konsantrelerinde hidroksimetilfurfural (hmf), 1. farklı elma çeşitlerinin elma suyu ve konsantresine işlenmesi süresinde HMF oluşumu. Hacettepe Üniversitesi Gıda Mühendisliği Dergisi, 1(4), 195-201.
• Ünüvar, G., & Pırlak, L. (2016). Karaman ekolojik şartlarında M9 anacına aşılı bazı elma çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özellikleri. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, TARGİD Özel Sayı: 96-106.
• Yarılgaç, T., Karadeniz, T., & Gürel, H.B. (2009). Ordu Merkez ilçede yetiştirilen yöresel elma (malus communis L.) çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 2 (2), 37-41.
• Yaşasın, A.S., Burak, M., Akçay, M.E., Türkeli, Y., & Büyükyılmaz, M. (2006). Marmara Bölgesi için ümitvar elma çeşitleri- V. Bahçe, 35(1-2), 75-82.
• Yıldırım, M., Benzer, F., Çimen, M., Barış, D., Yıldırım, H., Karaca, Sanyürek, N., & Karakavuk, E. (2019).Isparta’da yetişen bazı elma çeşitlerinin meyve eti, kabuk ve çekirdek yuvasındaki antioksidan kapasitesinin belirlenmesi. International Journal of Pure and Applied Sciences, 5 (1),31-36 .
• Zheng, W., & Wang, S.Y. (2001). Antioxidant activity and phenolic compounds in selected herbs. J. Agric. Food Chem. 49: 5165-5170.