Adana ili pamuk tarım alanlarında Ipomoea triloba L. ve Convolvulus arvensis L. türlerine karşı uygulanan mücadele yöntemlerinin ekonomik analizi

Yıl 2025, Cilt: 29 Sayı: 3, 458 - 468, 24.09.2025

Mine Özkil , İlhan Üremiş

https://doi.org/10.29050/harranziraat.1705099

Öz

Bu çalışmada, Adana ili pamuk ekim alanlarında önemli bir sorun olan Ipomoea triloba (IPOTR) ve Convolvulus arvensis (CONAR)’in mücadelesine yönelik olarak yapılan faaliyetlerin pamuk üretiminde girdi kullanımı, maliyet, kârlılık ve verimlilik analizleri ele alınmıştır. CONARˈın mücadelesine yönelik 2018-2019 yıllarında yapılan çalışmalarda, Sezon boyu yabancı otsuz kontrol (YOZK), Trifloxysulfuron sodium (TRFS; 2 kez uygulaması), Pyrithiobac-sodium (PYBS; 1 ve 2 kez uygulaması) ve Frezeli ara çapa mak.+ sıra üzeri el çapası (FÇEÇ) uygulamalarının en yüksek net gelir elde edilen uygulamalar olduğu belirlenmiştir. En yüksek verim elde edilen YOZK uygulamasında net gelir 2018 yılında 2675.63 TL, 2019 yılında ise 2739.74 TL olarak belirlenmiştir. FÇEÇ uygulamasında 2018 yılında 2475.19 TL, 2019 yılında ise 2633.10 TL net gelir hesaplanmıştır. PYBS bir kez uygulamasında 2018 yılında 2913.12 TL, 2019 yılında 2488.55 TL, iki kez uygulamasında 2519.21 ve 2638.72 TL net gelir belirlenmiştir. TRFS uygulaması iki kez uygulamasında 2018 yılında 2665.55 TL, 2019 yılında ise 2678.82 TL net gelir hesaplanmıştır. IPOTRˈnin mücadelesine yönelik yapılan 2018-2019 yıllarında yapılan çalışmalarda en yüksek net gelir 2018 yılında 3532.23 TL olarak 2019 yılında ise 2616.78 TL olarak FÇEÇ uygulamasından elde edilmiştir. Bunu YOZK, S-metolachlor + Benoxacor+ sıra üzeri çapa (SMEÇ) ve TRFS (2 kez) uygulamaları takip etmiştir. YOZK uygulamasında net gelir 2018 yılında 3319.95 TL, 2019 yılında ise 2456.48 TL olarak belirlenmiştir. SMEÇ uygulamasında 2018 yılında 3405.06 TL, 2019 yılında ise 2606.43 TL net gelir hesaplanmıştır. TRFS 2 kez uygulamasından 2018 yılında 3015.83 TL, 2019 yılında 2462.87 TL net gelir hesaplanmıştır. Ülkemiz pamuk üretiminde en önemli sorunlardan biri olan CONAR ve IPOTR ile mücadelede entegre yönetim stratejilerinin geliştirilerek mekanik ve kimyasal uygulamaların birlikte kullanılması gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Adana , Pamuk , Ipomoea triloba , Convolvulus arvensis , ekonomik analiz

Destekleyen Kurum

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü

Proje Numarası

TAGEM/BSAD/A/19/A2/P1/865

Teşekkür

Bu çalışma Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından TAGEM/BSAD/A/19/A2/P1/865 Nolu Araştırma Projesi olarak desteklenmiştir. Bu bağlamda Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğüne ve ekonomik analizlerin gerçekleşmesindeki katkılarından dolayı Doç.Dr. Bekir DEMİRTAŞ (Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü)’a teşekkür ederiz.

Economic analysis of control methods applied against Ipomoea triloba L. and Convolvulus arvensis L. in cotton fields of Adana province

Öz

In this study, input use, cost, profitability, and productivity analyses were conducted concerning control strategies for Ipomoea triloba (IPOTR) and Convolvulus arvensis (CONAR), which are significant weed problems in cotton cultivation areas of Adana Province. For CONAR management, studies conducted during the 2018–2019 seasons indicated that the most economically beneficial treatments were season-long weed-free control (YOZK), two applications of Trifloxysulfuron sodium (TRFS), one and two applications of Pyrithiobac-sodium (PYBS), and the combination of inter-row rotary hoeing and manual hoeing within the rows (FÇEÇ). In the YOZK treatment, which yielded the highest productivity, the net income was calculated as 2.675.63 TL in 2018 and 2.739.74 TL in 2019. The FÇEÇ treatment yielded a net income of 2.475.19 TL in 2018 and 2.633.10 TL in 2019. The single application of PYBS resulted in a net income of 2,913.12 TL in 2018 and 2,488.55 TL in 2019, while two applications resulted in 2.519.21 TL and 2.638.72 TL, respectively. The two applications of TRFS yielded a net income of 2.665.55 TL in 2018 and 2.678.82 TL in 2019. For the control of IPOTR, the highest net income was achieved with the FÇEÇ treatment, amounting to 3.532.23 TL in 2018 and 2.616.78 TL in 2019. This was followed by YOZK, the combination of S-metolachlor + Benoxacor with manual hoeing (SMEÇ), and two applications of TRFS. The YOZK treatment yielded net incomes of 3.319.95 TL in 2018 and 2.456.48 TL in 2019. The SMEÇ treatment resulted in 3.405.06 TL in 2018 and 2.606.43 TL in 2019, while two applications of TRFS yielded 3.015.83 TL in 2018 and 2.462.87 TL in 2019. It is considered essential to develop integrated management strategies to control Convolvulus arvensis (CONAR) and Ipomoea triloba (IPOTR), which are among the most significant weed problems affecting cotton production in our country. A combined approach involving both mechanical and chemical control methods is recommended to enhance effectiveness.

Anahtar Kelimeler

Adana , cotton , Ipomoea triloba , Convolvulus arvensis , economic analysis

Proje Numarası

TAGEM/BSAD/A/19/A2/P1/865

Kaynakça

• Ahmad, I.M., Ansar, M., Iqbal, M., & Minhas, N. (2003). Effect of planting geometry and mulching on moisture conservation, weed control and wheat growth under rainfed conditions. Pakistan Journal of Botany, 4:1189-1195.
• Anonim, (2020). 2019 yılı pamuk raporu. T.C. Ticaret Bakanlığı, Esnaf, Sanatkarlar ve Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü, Nisan- 2020, s: 34.
• Anonim, (2023). Pamuk Durum Tahmin Raporu https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/PDF%20DurumTahmin%20Raporlar%C4%B1/2023 (Erişim Tarihi: 08.05.2025).
• Anonim, (2025). Pamuk Tarım Ürünleri Piyasaları Raporu. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/PDF%20Tar%C4%B1m%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20Piyasalar%C4%B1/2024Temmuz%20Tar%C4%B1m%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20Raporu/Pamuk%20Tar%C4%B1m%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20Piyasalar%C4%B1%20Raporu%20Temmuz-2024-v4.pdf (Erişim Tarihi: 08.05.2025).
• Basal, H., Karademir, E., Goren, H.K., Sezener, V., Dogan, M. N., Gencsoylu, I., & Erdogan, O., (2019). Cotton production in Turkey and Europe. Cotton Production, 297-321.
• Bhullar, M.S., Kaur, T., Kaur, S., & Yadav, R., (2015). Weed management in vegetable and flower crop-based systems. Indian Journal of Weed Science, 47 (3): 277-287.
• Bükün, B., & Uygur, F.N., (1997). Harran ovası pamuk ekim alanlarında bulunan yabancı ot türleri ve yoğunlukları. Harran Ü. Zir. Fak. Derg, 1(1): 1-8.
• Datta, A., Ullah, H., Ferdous, Z., Santiago-Arenas, R., & Attia, A. (2020). Water management in cotton. In K. Jabran & B. S. Chauhan (Eds.), Cotton production (pp. 47-60). Wiley Online Library.
• Erkuş, A, Bülbül, M, Kıral, T, Açıl, F., & Demirci, R., (2005). Tarım Ekonomisi. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, No:5, 298s., Ankara.
• Gönen, O. (1999). Çukurova bölgesi yazlık yabancı ot türlerinin çimlenme biyolojileri ve bilgisayar ile teşhise yönelik morfolojik karakterlerinin saptanması. ÇÜ, Bitki Koruma Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Adana.
• Gül, M, Koç, B, Dağıstan, E, Akpınar, M.G., & Parlakay, O, (2009). Determination of technical efficiency in cotton growing farms in Turkey: a case study of Cukurova region. African Journal of Agricultural Research, 4(10) : 944-949.
• Majumdar, G., Singh, S. B., & Shukla, S. K. (2019). Seed production, harvesting, and ginning of cotton. In K. Jabran (Ed.), Cotton production (pp. 145-174). Wiley Online Library
• Munir, H., Rasul, F., Ahmad, A., Sajid, M., Ayub, S., Arif, M., & Khan, M. A. (2020). Diverse Uses of Cotton: From Products to Byproducts. In S. Ahmad & M. Hasanuzzaman (Eds.), Cotton production and uses (pp. 629-641). Springer, Singapore.
• Oerke, E.C., Dehwe, H.W., & Weber, A., (1994). Crop Production and Crop Protection Estimated Losses in Major Food and Cash Crops. Elsevier Science, Amsterdam, 808p.
• Ozyigit, I. I. ve Gozukirmizi, N., (2009). Efficient shoot and root formation from cotton shoot apices. Russian Journal of Plant Physiology, 56(4), 527-531.
• Özer, Z., Kadioğlu, I., Önen, H., & Tursun, N., (1998). Herboloji Yabancı Ot Bilimi, Genişletilmiş 3. Baskı, GO. Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları No:20; Kitaplar Serisi. No:10, 404s, Tokat.
• Özkan, B. (1996). Antalya ili pamuk üretiminde gelir, fiyat, maliyet ve verim belirsizliği. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. 5(2): 53-60.
• Özkil, M., Serim, A.T., Torun, H., & Üremiş, İ., (2019). Determination of weed species, distributions and frequency in cotton (Gossypium hirsutum L.) fields of Antalya province. Turk J Weed Sci, 22(2): 185-191.
• Sağlam, C. (2000). Adana ili Yüreğir ilçesinde sulanan pamuk üretim maliyetleri ve işletme başarısını etkileyen etmenler. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 56 s., Adana.
• Tokel, D. (2021). Dünya pamuk tarımı ve ekonomiye katkısı. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 1022-1037.
• Tümer, H.T. (2010). Çırçırlama yöntemlerinin pamuk kalitesi üzerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Makineleri Anabilim Dalı, 64 s., Adana.
• Uğurlu, M. (2020). Pamuk Üretiminin Ekonomik Analizi: Manisa Örneği. Ziraat Fakültesi Dergisi Türkiye 13. Ulusal, I. Uluslararası Tarla Bitkileri Kongresi Özel Sayısı:206-217, 2020 ISSN 1304-9984
• Uygur, F.N., Koch, W., & Walter, H., (1984). Yabancı ot bilimine giriş. PLITS, 1984/2(1), Verlag J. Margraf, Stuttgart, Germany, 114s.
• Üremiş, I., Caliskan, M.E., Uludag, A., Caliskan, S., (2009). Weed management in early-season potato production in the Mediterranean conditions of Turkey. Bulgarian Journal of Agricultural Science 15 (5), 423-434.
• Üremiş, İ., Soylu, S., Kurt, Ş., Soylu, E. M., & Sertkaya, E., (2020). Hatay ili havuç ekim alanlarında bulunan yabancı ot türleri, yaygınlıkları, yoğunlukları ve durumlarının değerlendirilmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(2): 211-228.
• Üremiş, İ., & Uludağ, A., (2020). Patateste Yabancı Otlar ve Mücadelesi. (Patates, Ed. Çalışkan, M.E.). Tarım Türk Dergisi Yayınları, İzmir, s: 98-111.
• Vargas, R. N., Fischer, W. B., Kempen, H.M., & Wright, S. D., (1996). Cotton Weed Management. In: Cotton Production Manual, edited by S.J. Hake, T.A. Kerby, K.D. Hake. University of California, Divison of Agriculture and Natural Resources, Publication 3352. ISBN 1-879906-09-0. pp. 187-202.
• Yılmaz, H., & Demircan, V., (2005). Kütlü pamuk üretim maliyetinin bölgelerarası karşılaştırmalı olarak incelenmesi. GAP IV Tarım Kongresi, 1. Cilt 21-23 Eylül 2005, 381-394.
• Yılmaz, Ş., & Gül, M., (2015). İşletmelerde pamuk üretim maliyeti, karlılık düzeyinin değerlendirilmesi: Antalya ili örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2): 27-41.
• Yurdakul, O. (1986). Çukurova bölgesinde pamuk ekim alanı, verim, maliyet ve net karda görülen dalgalanmalar (1971-84). Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(2): 99-108.
• Yurtoğlu, N. (2020). Atatürk Dönemi’nde Türkiye’de Pamuk Yetiştiriciliği Ve Pamuk Politikası (1923-1938). Tarih Araştırmaları Dergisi, 39(68), 504-543. https://doi.org/10.35239/tariharastirmalari.589619
• Zimdahl, R. L. (1980). Weed-Crop Competition, A Review. International Plant Protection Center, Corvallis-Oregon, 198p.
• Zimdahl, R.L. (2018). Fundamentals of Weed Science, 5th Edition, Academic Press, UK. 758.