HALİDE NUSRET ZORLUTUNA VE ŞİİRLERİNDE OTOBİYOGRAFİ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 5, 28 - 50, 30.06.2020

Merve Özbayrak

Öz

ÖZET
Yazar, şair, sivil toplum kuruluşu önderi ve öğretmen kimliğiyle tanınan Halide Nusret Zorlutuna, Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının önemli isimlerindendir. Yazın dünyasında aktif olan sanatçı döneminde “Ümmü’l Muharrirat” (Yazarların Annesi) unvanına layık görülmüştür. 33 yıllık öğretmenliği boyunca şehir şehir gezen Halide Nusret, Anadolu’yu yakından tanıma fırsatı bulmuştur. Yakın çevresiyle birlikte Trablusgarp Savaşı, 31 Mart Vakası, Balkan Savaşı, Birinci Dünya Savaşı, Mütareke yıllarının ardından Cumhuriyet’in kuruluşuna da şahitlik eden sanatçı gözlemlerini eserlerine yansıtmıştır.
Bu çalışmada otobiyografi hakkında bilgi verilerek; Halide Nusret’in şiiri, ailesi, Kerkük yılları, İstanbul’a dönüş, öğretmenlik yılları, çocukları ve ölümünün yer aldığı bölümlerde hayatı, sanatı ve şiirleri üzerinde durulacaktır. Bunlardan hareketle şiirlerinde tespit edilen otobiyografik izler değerlendirilecektir. Şairin eserlerinde otobiyografisini sıklıkla kullandığı görülür.
Anahtar Kelimeler: Halide Nusret Zorlutuna, Şiir, Otobiyografi.

ABSTRACT
Halide Nusret Zorlutuna, that has known as a writer, a poet, a leader of non-governmental organization and a teacher, is one of the most important names of Turkish Literature of Republic period. The artist that is active at the World of literature, has been considered worthy of the appelation “Ümmü’l Muharrirat” ( The mother of writers). Halide Nusret has found a chance to travel city to city and get to know Anatolia closely during 33 years of teaching life. The artist, that has been a witness of Turco-Italian War, the 31 March incident, Balkan War, the First World War, and the years of Truce with her immediate circle, has reflected these observations to her works.
At the study, information about autobiography will be given and her life, art, and poems will be emphasized at the parts that includes her poems, family, the years of Kirkuk, turning back to Istanbul, the years of teaching, children and death. Based on this, the autobiographic traces that has been confirmed at her poems will be evaluated. It is exactly in sight that she uses her autobiography at her poems.
Key Words: Halide Nusret Zorlutuna, Poem, Autobiography.

Anahtar Kelimeler

Halide Nusret Zorlutuna, Şiir, Otobiyografi

Kaynakça

• Ayda, Adile (1984). Böyle idiler yaşarken, Ankara.
• Coşkun, Betül (2008). Bütün Şiirleri, İstanbul: Timaş Yayınları.
• Coşkun, Betül (2011). Ümmü’l Muharrirât Halide Nusret Zorlutuna, İstanbul: Kitabevi.
• Enginün, İnci (2003). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Enginün, İnci (2004). Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kür, İsmet (2006). Yarısı Roman, İstanbul: Everest Yayınları.
• Sayılgan, Aclan (Ekim 1970). “Halide Nusret Zorlutuna İle Bir Sohbet”, Ayşe, Y. 2, nr. 22, s. 14-16 / 32.
• Türk, Emine Bilgehan (2016). Kurmacada Gerçekliğe Hasan İzzettin Dinamo (Roman-Otobiyografi), Trabzon: Serander Yayınevi.
• Türk, Hatem (Haziran 2018). “Türkçü Bir Kadın Hareketi: Ayşe Dergisi”, Hars Akademi, Y. 1, nr. 1, s.39-56.
• Türk, Hatem (Temmuz 2016). “Anadolu’da Bir Ana: Halide Nusret Zorlutuna”, Töre, Yıl. 4, nr. 39, s. 13-17.
• Türk, Hatem- Özbayrak, Merve (2019). Halide Nusret Zorlutuna Nesirleri (Osmanlıca Hikâye ve Diğer Yazıları İnceleme – Metin), İstanbul: Arı Sanat Yayınları.
• Wellek, Rene-Warren, Austin (2013). Edebiyat Teorisi (Çev. Ö. Faruk Huyugüzel), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Yazıcı, Nermin (2006). “Türk Edebiyatında Otobiyografi”, Türkbilig, S. 11, s. 189-217.
• Zorlutuna, Halide Nusret (1986). Bir Devrin Romanı, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Zorlutuna, Halide Nusret (2008). Benim Küçük Dostlarım, İstanbul: Timaş Yayınları.
• Zorlutuna, Halide Nusret (Eylül 1969). “Başyazı-Güzel İzmir”, Ayşe, Y. 1, nr. 9, s. 3.