ÖMER SEYFETTİN'İN HAYDUT ZİHNİYETİNİ ELE ALDIĞI HİKÂYELERİNE BİR BAKIŞ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1 - Özel Sayı, 119 - 133, 29.10.2020

Meltem Bakır

Öz

Modern Türk hikâyeciliğinin öncülerinden biri olan Ömer Seyfettin (11 Mart 1884 - 6 Mart 1920), edebiyat alanındaki ününü hikâyeleriyle elde etti. Yazın hayatına girişi (1900) Mekteb-i Harbiye’de gerçekleşen Ömer Seyfettin’in ilk hikâyesi 1902’de yayımlandı. Genç Kalemler dergisinde yayımlanan hikâyeleriyle adından sıkça söz ettiren Ömer Seyfettin Türk Yurdu, Yeni Mecmua, Büyük Mecmua ve Şair adlı dergilerde de pek çok hikâye kaleme aldı. Konularını sosyal yaşamdan alan bu hikâyelerle yepyeni bir kültür anlayışını arzuladı. Genç Kalemlerde yayımladığı yazılarla Yeni Lisan hareketine ve Milli Edebiyat anlayışına yön verdi. Hikâyelerinde toplumun aksayan yönlerini gerçekçi bir bakışla ele aldı. Tanzimat’tan beri süregelen Milli edebiyat davasını kararlılıkla yürüterek eserlerini milliyetçi kimliğiyle yoğurdu. Genç Kalemlerde yayımlandığı günden bu yana büyük yankı uyandıran “Bomba” adlı hikâyesiyle yerli halkın komitalarla olan mücadelesini sosyalizm anlayışını üzerinden değerlendirdi. Bu durum aynı zamanda haydut sorunsalına daha geniş açılarla bakılmasını sağladı. Ömer Seyfettin, bir haydut türküsünden etkilenerek ele aldığı hikâyesinde kişiliğinin yanı sıra bir asker olarak da sınırlarını kanıtladı.
Bu çalışmada Ömer Seyfettin’in hayatından kesitler sunularak “Bomba” adlı hikâyesine yansıyan haydut zihniyeti ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

ömer seyfettin, hikaye, haydut zihniyeti

Kaynakça

• Alangu, Tahir (1968). Ömer Seyfettin Ülkücü Bir Yazarın Romanı. İstanbul: May Yayınları.
• Akyüz, Kenan (1979). Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri, Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesi Yayınları.
• Enginün, İnci; Kaplan, Mehmet; Kerman, Zeynep; (vd.) (1984). Doğumunun 100. Yılında Ömer Seyfettin, İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları Nu: 416, Fen-Edebiyat Fakültesi Yayınları Nu: 2.
• Kolcu, Ali İhsan (2016). Mîlli Edebiyat Ⅱ. Meşrutiyet Sonrası Türk Edebiyatı, Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.
• Huberman, Leo (1975). Sosyalizmin Alfabesi, Ankara: Sol Yayınları.
• Enginün, İnci (Mart 2009). “Ömer Seyfettin ve Dönemi”. Türk Yurdu, S. 259.
• Seyfettin, Ömer (Yayına haz. Neslihan Kılıç) (Temmuz 2009). Ömer Seyfettin Bütün Hikâyeleri, İstanbul: Üç Harf Yayınları.
• Türk, Hatem (2017). 10 Temmuz Meşrutiyet Bayramı (Türk Aydınlarının Ⅱ. Meşrutiyet Hakkındaki Duygu ve Düşünceleri), İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.