ERMENİ HATTI

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 7, 307 - 335, 30.06.2021

Çevirmen: Oğuzhan Çakır

Öz

İran ve Doğu Roma’nın Ermenistan üzerindeki savaşları M.S. 387’de son buldu. İki taraf arasında imzalanan anlaşma gereğince Ermenistan iki nüfuz bölgesine ayrıldı ve her iki bölgede Eşkânî padişahları hüküm sürdü. Fakat M.S. 389’da batı Ermenistan padişahı III. Arşak’ın vefat etmesinin akabinde söz konusu bölge Roma kayserî eliyle atanan yöneticiler tarafından idare edilmeye başlandı.

Fakat İran’ın haraç bölgesi olan Doğu Ermenistan’da Eşkânî padişahları saltanatlarını M.S. 428’e kadar sürdürebildiler. Bu süreçte Ermeni bilginler; Ermeni uygarlığının yok oluşunu ve çöküşünü önlemek, millî adetlerin ve kültürel değerlerin korunması amacıyla (yöneticiler tarafından) teşvik edildiler. Bu doğrultuda Part şahlarının emriyle Ermeni alfabesi ve hattı kullanıma sunuldu.

Anahtar Kelimeler

Ermeniler, Ermeni Hattı, Mesrop Maştots, Eşkaniler, Bizans

Destekleyen Kurum

Ankara Üniversitesi

Teşekkür

Derginizin kıymetli editörüne ve emeği geçenlere teşekkür ediyorum.

Kaynakça

• Abkiyan, M. (1955). Tarih-i Edebiyat-i Kadim-i Ermeni, Beyrut. [Mütercimin notu: Ermenice okunuşu “Abeğyan”].
• Abkiyan, M. (1962). Mesrop Maştots ve Agaz-i Hat ve Edebiyat, Mecmua Mesrop Maştots, Be Ehtemam-e A. Havansiyan’ın, Erivan. [Mütercimin notu: Ermenice okunuşu “Abeğyan”].
• Adonts, N. (tarihsiz). Maştots ve Şagerdaneş Benaber Muaheze Hareci, Mecmua Mesrop Maştots, Erivan.
• Arakliyan, A. (1959). Tarih-i Tekamul-i Ferheng-i Manevi-yi Eramene, (Be Zeban-e Ermeni), Erivan.
• Buzand, Pavstos (1954). Tarih-i Ermenistan, (Tercüme Barmeni Cedit, S. Malhasiyan), Kahire.
• Gazaryan, S. (1961). Tarih-i Zeban-e Edebi-ye Ermeni, C.1, Erivan. [Mütercimin notu: Ermenice okunuşu “Ğazaryan”].
• Görün (1941). Zendegi-ye Maştots, (Be Zeban-e Ermeni), Erivan. [Mütercimin notu: Ermenice okunuşu “Koryun”].
• Khorenatsi, Movses (1843). Külliyat-Tarih-i Ermenistan (Be Zeban-e Ermeni), Venedik.
• Kitab’ul Mukaddes (1959). Çap-i Engelestan.
• Malhasyantes, S. (1961). Nazariyat-i Derbare-i Neveşteha-ye Kadimi, Erivan.
• Manandiyan, H. (1957). Nezeri Be Tarih-e Tahgigi-ye Eramene, C.2, B, 1, Erivan.
• Manandiyan, H. (tarihsiz). Mesrop Maştots ve Mobareze-e Eramene beraye Esteklal-e Farhang, Mecmua Mesrop Maştots, Erivan.
• Parbetsi, Gazar (1891). Tarih-i Ermenistan, (Be Zeban-e Ermeni), Veniz (Venedik). [Mütercimin notu: Ermenice okunuşu “Ğazar Parpetsi”].
• Vernersisyan, N. (1962). Mesrop Maştots Mogaddas ve Eşaar-e Mezhebi-e Tobe, Neşriye Bazmaub. [Mütercimin notu: Ermenice okunuşu “Ter-Nersesyan”].