HUZUR FROM THE NOVEL TO THE THEATER

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 8, 356 - 371, 31.12.2021

Enver Töre Afet Doğan

Öz

In Turkish literature, novel and theater have been the most important genres of literature for over 150 years. In the Tanzimat period literature, examples of these two genres were given for the first time and even the theater was enriched making using ome novels. For the first time in Turkish literature, Recaizade Mahmut Ekrem gives the example of the transfer from the novel to the theater under the name of Atala or the Wilds of America. The adaptation of the novel to the theater continued to be applied in the next periods, especially the famous novels that left their mark on the reader, were conveyed to a wider audience through theater, and their messages could be given directly to the audience.

In this study, a comparison of Huzur, one of the most important works of Turkish literature, written by Ahmet Hamdi Tanpınar with the theater version written by Kenan Işık was made. First, the issue of making a play from the novel and difficulties encountered are mentioned. To order to understand the comparison, the summary of the novel was given and after the comparison of the two works in terms of language and style, time, place, persons, plot, given messages, the extracted and added elements were stated in detail.

Anahtar Kelimeler

Huzur, Ahmet Hamdi Tanpınar, Kenan Işık, Novel, Theater.

ROMANDAN TİYATROYA UYARLAMA HUZUR

Öz

Türk edebiyatında roman ve tiyatro, yüz elli yılı aşkın bir süredir edebiyatın önemli türleri arasındadır Tanzimat dönemi edebiyatında, bu iki türün örnekleri ilk defa verilmiş ve bazı romanlardan istifade edilerek sahne hayatı zenginleştirilmiştir. Türk edebiyatında ilk defa Recaizade Mahmut Ekrem, romandan tiyatroya aktarım örneğini Atala yahut Amerika Vahşileri adıyla verir. Romandan tiyatro çıkarma, sonraki dönemlerde de uygulanmaya devam edilmiş, özellikle okuyucuda iz bırakan ünlü romanlar, tiyatro vasıtasıyla daha geniş kitlelere ulaştırılmış, mesajları seyirciye doğrudan verilebilmiştir.

Bu çalışmada Ahmet Hamdi Tanpınar tarafından yazılan ve Türk edebiyatının önemli yapıtlarından olan Huzur’un, Kenan Işık’ın oyunlaştırdığı tiyatro haliyle karşılaştırılması yapılmıştır. Öncelikle romandan piyes çıkarma meselesi ve karşılaşılan güçlüklerden bahsedilmiş, karşılaştırmanın anlaşılabilmesi için romanın özeti verilmiş ve sonrasında iki eserin dil ve üslup, zaman, mekân, şahıslar, olay örgüsü, verilen mesajlar bakımından mukayesesi yapılmış; çıkarılan ve eklenen unsurlar detaylı bir şekilde belirtilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Huzur, Ahmet Hamdi Tanpınar, Kenan Işık, Roman, Tiyatro

Kaynakça

• DOĞAN, Afet (2020). Türk Edebiyatında Roman ve Hikâyeden Yapılmış On Örnek Piyes, Artvin Çoruh Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• GÜNTEKİN, Reşat Nuri (1976) Reşat Nuri Güntekin’in Tiyatro ile İlgili Makaleleri, Haz. Kemal Yavuz, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• IŞIK, Kenan (2005), Huzur, Kırmızı yayınları, İstanbul.
• NACİ, Feti (1973), “Huzur”, Yeni Dergi, nr.102, s.22-37.
• TANPINAR, Ahmet Hamdi (2018), Huzur, Dergâh Yayınları, İstanbul.
• TÖRE, Enver (2016), Modern Türk Tiyatrosu, Kesit Yayınları, İstanbul.
• TÖRE, Enver (2009), “Türk Tiyatrosunun Kaynakları”, Turkisch Studies Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 4 (1)-II Şubat 2009, 2181-2348.
• TÖRE, Enver- DOĞAN Âfet; "Türk Dramatik Edebiyatında Romandan Tiyatroya İlk Uyarlama: Atala yahut Amerika Vahşileri", Hars Akademi, C.4, S.7, s.17-30, 2020.
• TÖRE, Enver; Dramatik Edebiyatımızda Eleştiri, Liman yayınevi, İstanbul, 2021.