İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ MÜZE KOLEKSİYONUNDAKİ SELİMİYE VE ÇATMA DOKUMALARI

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: Özel Sayı 3 - AYDIN UĞURLU VE GELENEKSEL SANATLAR ÖZEL SAYISI, 299 - 313, 31.03.2022

Yasemin Masaracı

Öz

İnsanlığın her döneminde yaşamın içinde olan dokumacılığın tarihsel sürecini izleyebilmenin en güzel ve kolay yönlerinden biri müzelerde bulunan koleksiyonlardan yararlanmaktır. Dokumaların çabuk yıpranmaları ve dayanıksızlıkları göz önüne alındığında yüzyıllar öncesinden günümüze kadar gelebilmeleri oldukça önemlidir. Bu bakımdan müzelerin koleksiyonlarında bulunmaları onlara müzelerdeki diğer eserler arasında bir ayrıcalık kazandırmaktadır.

Bu bağlamda çalışmada İstanbul Büyükşehir Belediyesi müze koleksiyonunda bulunan Çatma ve Selimiye kumaşları ele alınmıştır. Osmanlı’nın son dönem dokumacılığını yansıtan bu kumaşlar; malzeme, teknik, süsleme ve kullanım gibi özellikleri incelenerek gruplandırılmış, Osmanlı kumaş sanatı içerisindeki yeri vurgulanarak tanıtılmaya çalışılmıştır. Ayrıca bu çalışmanın, kumaşların günümüze kadar yapılmamış katalog çalışmasına bir başlangıç olması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Dokumaları, Selimiye, Çatma, Müze

SELİMİYE AND ÇATMA WEAVINGS IN ISTANBUL METROPOLITAN MUNICIPALITY MUSEUM COLLECTION

Öz

One of the most beautiful and easy ways to follow the historical process of weaving, which is in life in every period of humanity, is to benefit from the collections in museums. Considering the rapid wearing of weavings, it is important that they can survive centuries. In this respect, the fact that they are still available in the collections of museums gives them a privilege among other works.

In this context, the Çatma and Selimiye fabrics in the Istanbul Metropolitan Municipality Museum collection are discussed. The fabrics’, which reflect the last period of Ottoman weaving, material, technique, ornamentation and usage were examined and grouped, and they are introduced by emphasizing its place in Ottoman fabric art. In addition, this study is aimed to be a start point to a catalog study of fabrics, which has not been done until today.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Weavings, Selimiye, Çatma, Museum

Kaynakça

• Arça Alpaslan, Sibel (2009). Bir Reformcu, Şair, Müzisyen Sultan III. Selim Han. İstanbul: Promat Basım Yayın San. Ve Tic. A.Ş.
• Arseven, Celal Esad (1975). Sanat Ansiklopedisi (C.1). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Atasoy, Nurhan (2001). İpek. İstanbul: TEB İletişim Yayıncılık.
• Bilgi, Hülya (Ed.) (2007). Osmanlı İpekli Dokumaları Çatma ve Kemha. İstanbul: MAS Matbaacılık A.Ş.
• Gürsu, Nevber (1988). Türk Dokumacılık Sanatı. İstanbul: Redhouse Yayınevi.
• Tezcan, Hülya (1993). Atlaslar Atlası: Pamuklu, Yün ve İpek Kumaş Koleksiyonu (Yapı Kredi Vedat Nedim Tör Müzesi Pamuklu, Yün ve İpek Kumaş Koleksiyonu). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.