İLHAN BERK’İN ŞİİR ÇİZGİSİ

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 73 - 95, 29.06.2023

Yakup Altıyaprak

Öz

İlhan Berk modern Türk şiirinin en önemli isimlerindendir. Şüphesiz onu önemli kılan yön; şairin bitip tükenmez deneyselliğidir. Öyle ki cumhuriyet dönemi Türk şiirinde görülen eğilimlerin pek çoğu İlhan Berk şiirinin de uğrak yerleri olmuştur. Bu bağlamda; toplumculuktan İkinci Yeni’ye, fenomenolojiden düzyazı-şiire kadar tüm şiir yönelimleri İlhan Berk şiirinde kendine yer bulmuştur. Bu durum İlhan Berk’i diğer şairlerden ayırarak orijinal kılan yöndür. Hayatını şiire veren bir şair olarak o, Mehmet Fuat’ın ifadesiyle “şiirin kırk türlü yazılacağını göstermek” ister gibidir. Ve yine Mehmet Fuat’ın ifadesiyle dokunduğunu şiire çevirir.
Bu çalışmada İlhan Berk şiirinin genel eğilimleri belirlenerek şairin şiirinin imkânları ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Şüphesiz bu eğilimlerin tam olarak analiz edilmesi böyle bir çalışmayı aşmaktadır. O bakımdan burada İlhan Berk şiiri bir yandan cumhuriyet dönemi genel şiir akımlarına paralel olarak incelenirken diğer yandan da onun Türk şiirine getirdiği yenilikler ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda İlhan Berk şiiri incelenirken şimdiye kadar bahsedilmeyen yeni yönelimler kavramlaştırılarak ortaya koyulmuştur. Tüm bunlarla birlikte bu çalışmayla İlhan Berk şiiri okumalarına yeni perspektifler kazandırılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İlhan Berk, Cumhuriyet Dönemi, Modern Türk Şiiri.

İLHAN BERK’İN ŞİİR ÇİZGİSİ

Öz

İlhan Berk modern Türk şiirinin en önemli isimlerindendir. Şüphesiz onu önemli kılan yön; şairin bitip tükenmez deneyselliğidir. Öyle ki Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinde görülen eğilimlerin pek çoğu İlhan Berk şiirinin de uğrak yerleri olmuştur. Bu bağlamda; toplumculuktan İkinci Yeni’ye, fenomenolojiden düzyazı-şiire kadar tüm şiir yönelimleri İlhan Berk şiirinde kendine yer bulmuştur. Bu durum İlhan Berk’i diğer şairlerden ayırarak orijinal kılan yöndür. Hayatını şiire veren bir şair olarak o, Mehmet Fuat’ın ifadesiyle “şiirin kırk türlü yazılacağını göstermek” ister gibidir. Ve yine Mehmet Fuat’ın ifadesiyle dokunduğunu şiire çevirir.
Bu çalışmada İlhan Berk şiirinin genel eğilimleri belirlenerek şairin şiirinin imkânları ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Şüphesiz bu eğilimlerin tam olarak analiz edilmesi böyle bir çalışmayı aşmaktadır. O bakımdan burada İlhan Berk şiiri bir yandan Cumhuriyet Dönemi genel şiir akımlarına paralel olarak incelenirken diğer yandan da onun Türk şiirine getirdiği yenilikler ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda İlhan Berk şiiri incelenirken şimdiye kadar bahsedilmeyen yeni yönelimler kavramlaştırılarak ortaya koyulmuştur. Tüm bunlarla birlikte bu çalışmayla İlhan Berk şiiri okumalarına yeni perspektifler kazandırılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İlhan Berk, Cumhuriyet Dönemi, Modern Türk Şiiri.

Kaynakça

• Akgün, Ali (Haziran 2002). İlhan Berk Şiirinde Nesne Sorunu. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi, Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Altıyaprak, Yakup (2021). İkinci Yeni ve Türk Şiirinde Modernizm, (2. Baskı). Ankara: Ebabil Yayınları.
• Berk, İlhan (1994). Kanatlı At, (1. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Berk, İlhan (2001a). Eşik Toplu Şiirler-I (1947-1975), (2. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Berk, İlhan (2001b.), Aşk Tahtı Toplu Şiirler-II (1976-1982), (2. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Berk, İlhan (2001c). Kült Kitap, (2. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Berk, İlhan (2003). Toplu Şiirler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Berk, İlhan (2007). Tümceler Geliyorum. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Berk, İlhan (2021c). Şiirin Çizdiği, (2. Baskı), (Haz. Yalçın Armağan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Berk, İlhan(2021b). Elin Üstünde Gezsin, (Haz. Sevengül Sönmez). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Cevizci, Ahmet (2009). Felsefe Tarihi. İstanbul: Say Yayınları.
• Demir, Ahmet (Kış 2012). “İlhan Berk’in Şiirlerinde Toplumcu Gerçekçiliğin İzdüşümü”, Bilig, S. 60, s. 57-86.
• Fişekçi, Turgay (Kasım 1996). “Dokunduğu Her Şeyi Şiire Çeviren Şair İlhan Berk”, Cumhuriyet Kitap, S. 353.