Keçi ve Koyunlarda Tahta, Kauçuk ve Izgara Zemin Tercihi

Yıl 2016, Cilt: 57 Sayı: 2, 28 - 34, 30.07.2016

Serdar Öztürk Cemil Tölü

Öz

Bu çalışmada, keçi ve koyunların dinlenme süresince
sergilenen davranış özellikleri ile tahta, kauçuk ve ızgara zemin tercihleri
incelenerek uygun zemin tipinin tespiti amaçlanmıştır. Çalışmada, 20 baş Türk
Saanen ırkı keçi, 20 baş Tahirova ırkı koyun kullanılmıştır. Çalışmada her bir
hayvan türü için iki bölmede düz tahta-tahta ızgara, düz tahta-kauçuk
zeminlerden oluşan toplam 4 bölme oluşturulmuştur. İki farklı zeminden
oluşturulan her bir bölmede her bir hayvan türü 5 gün kalmıştır. Toplam 20 gün
sonunda deneme sonlandırılmıştır. Tüm bölmelerde düz tahta zemin bulunduğundan,
zeminlerle ilgili yapılan analizlerde düz tahta zemin diğer zeminlerin
karşılaştırmasında kontrol olarak ele alınmıştır. Çalışmada keçilerin %86.00
oranında yattıkları, %11.87 oranında ayakta durdukları, koyunların ise  %81.00 yatma, %16.30 ayakta durma davranışı
gösterdikleri tespit edilmiştir. Keçiler
deneme boyunca kauçuk zeminlerde ızgara zeminlerden %77 (Ψ=0.23) daha fazla yatmışlar (P=0.0508), ızgara
zeminlerde ise kauçuk zeminlere oranla %40 (Ψ=1.40) kat daha fazla ayakta durmuşlardır
(P=0.7669). Koyunlar yatmak için kauçuk zemini ızgara zeminden %72 (Ψ=0.28) daha fazla tercih etmişlerdir. Koyunların
ızgara zeminlerde ayakta durma davranışı kauçuk zeminden %63 (Ψ=1.63)  kat
daha fazla gerçekleşmiştir (P=0.0550). Kauçuk zeminlerin özellikle keçi
olmak üzere, küçükbaş hayvanların ağıllarında kullanılabileceği görülmüştür.
Keçi ve koyunların yatmak için ızgara zeminden kaçındıkları görülürken,
özellikle ayakta durmak için ızgara zeminleri tercih ettikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türk Saanen, Tahirova, davranış, yatma, ayakta durma

Kaynakça

• Absmanner E, Rouha-Mülleder C, Scharl T, Leisch F, Troxler J. 2009. Effects of different housing systems on the behaviour of beef bulls: an on-farm assessment on Austrian farms. Applied Animal Behaviour Science 118:12-19.
• Anonim, 2014. Kauçuk zemin. http://www.ciftligim.com.tr/ProductDetail.aspx?pId=541 (30.09.2014).
• Bøe K. 1990. Thermoregulatory behaviour of sheep housed in insulated and uninsulated buildings. Applied Animal Behaviour Science 27:243-252.
• Bøe KE, Andersen IL, Buisson L, Simensen E, Jeksrud WK. 2007. Flooring preferences in dairy goats at moderate and low ambient temperature. Applied Animal Behaviour Science 108:45-57.
• Elmore MRP, Gamer JP, Johnson AK, Richert BT, Pajor EA. 2010. A flooring comparison: the impact of rubber mats on the health, behavior, and welfare of group-housed sows at breeding. Applied Animal Behaviour Science 123:7-15.
• Ergü B. 2013. Tahirova koyunlarında barınakta dinlenme sırasındaki bazı davranış özellikleri (Lisans Bitirme Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Çanakkale.
• Færevik G, Andersen IL, Bøe KE. 2005. Preference for sheep of different types of pen flooring. Applied Animal Behaviour Science 90(3/4):265-276.
• Gorden GDH, Cockram MS. 1995. A Comparison of wooden slats and straw bedding on the behaviour of sheep. Animal Welfare 4:31-134.
• Hutson GD, Haskell MJ, Dickenson LG, Slinger DE.1993. Preferences of pregnant sows for wet and dry concrete floors. Applied Animal Behaviour Science 37:91-99.
• Huzzey JM, Von Keyserlingk MAG, Weary DM. 2005. Changes in feding, drinking and standing behavior of dairy cows during the transition period. Journal of Dairy Science 88:2454-2461.
• Koyuncu E,Pala A, Savaş T, Konyalı A, Ataşoğlu C, Daş G, Ersoy İE, Uğur F, Yurtman İY, Yurt HH. 2006. Çanakkale Koyun ve Keçi Yetiştiricileri Birliği üyesi keçicilik işletmelerinde teknik sorunların belirlenmesi üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim 47:21-27.
• Kremer PV, Nueske S, Scholz AM, Foerster M.2007. Comparison of claw health and milk yield in dairy cows on elastic or concrete flooring. Journal of Dairy Science 90:4603-4611.
• Mitev J, Varlyakov I, Miteva T, Vasilev N, Gergovska J, Uzunova K, Dimova V. 2012. Preferences of free stall housed dairy cows to different bedding materials. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 38(2):135-140.
• Nielsen LH, Mogensen L, Krohn C, Hindhede J, Sørensen JT. 1997. Resting and social behaviour of dairy heifers housed in slatted floor pens with different sized bedded lying areas. Applied Animal Behaviour Science 54:307-316.
• Norring M, Manninen E, de Passille AM, Rushen J, Munksgaard L, Salonniemi H. 2008. Effects of sand and straw bedding on the lying behavior, cleanliness and hoof and hock injuries of dairy cows. Journal of Dairy Science 91:570-576.
• Platz S, Ahrens F, Bahrs E, Nuske S, Erhard MH. 2007. Association between floor type and behaviour, skin lesions, and claw dimensions in group-housed fattening bulls. Preventive Veterinary Medicine 80:209-221.
• Ruud LE, Bøe KE, Østerås O. 2010. Associations of soft flooring materials in free stalls with milk yield, clinical mastitis, teat lesions, and removal of dairy cows. Journal of Dairy Science 93:1578-1586.
• SAS, 1999. Instutie Inc., SAS Online Doc®, Version 8, Cary, NC.
• Savaş T, Yurtman İY, Tölü C. 2009. Hayvan hakları ve hayvan refahı: Felsefi bakış-nesnel arayışlar. Hayvansal Üretim 50(1):54-61.
• Savaş T, Yurtman İY. 2008. Hayvan Davranış Bilimi ve Zootekni: Tanım ve izlem. Hayvansal Üretim 49(2):36-42.
• Telezhenko E, Lidfors L, Bergsten C. 2007. Dairy cow preferences for soft or hard flooring when standing or walking. Journal of Dairy Science 90:3716-3724.
• ToussaintG. 1997. The housing of milk goats. Livestock Production Science 49:151-164.
• Tölü C. 2009. Farklı keçi genotiplerinde davranış sağlık ve performans özellikleri üzerine araştırmalar (Doktora Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Çanakkale.
• Tölü C, Öztürk S, Bazancir CN, Savaş T. 2014. Süt keçilerinin farklı özelliklerdeki zeminleri yatma amaçlı tercihi. Uluslararası Katılımlı Küçükbaş Hayvancılık Kongresi, 14-18 Ekim, Konya.
• Weerd HA, Day JEL. 2009. A review of environmental enrichment for pigs housed in intensive housing systems. Applied Animal Behaviour Science 116:1-20.
• Ye Z, Li B, Cheng B, Chen G, Zhang G, Shi Z, Wei X, Xi L. 2007. A concrete slatted floor system for separation of faeces and urine in pig houses. Biosystems Engineering 98:206-214.