Hayvan Beslemede Antibiyotiklere Alternatif Olarak Organik Asit, Esansiyel Yağ ve Bakteriyosinlerin Kullanımı

Yıl 2017, Cilt: 58 Sayı: 1, 57 - 65, 23.11.2017

Hasan Hüseyin İpçak , Sema Özüretmen Hülya Özelçam , Hayrullah Bora Ünlü

Öz

Çiftlik
hayvanlarının beslenmesinde büyüme promotörü olarak kullanılan antibiyotiklerin
yasaklanması ile son yıllarda araştırıcılar, antibiyotiklerin kullanımı
sırasında yaşanan gelişmeleri sürdürebilmek ve oluşabilecek olumsuzlukları
giderebilmek için alternatif doğal ve güvenilir ürünler arayışına girmişlerdir.
Bu amaçla, günümüzde hayvansal, bitkisel ve mikrobiyal kökenli antimikrobiyal
özellik gösteren organik asit, esansiyel yağ ve bakteriyosinlerin kullanım
potansiyelleri giderek artmıştır. Yapılan çalışmalarda, bu bileşiklerin gerek
hayvansal ürünlerde kalıntı bırakmayacak yapıda olmaları ve ürünlerin raf
ömrünü uzatmaları, gerekse de zararlı mikroorganizmalar üzerinde bakterisidal,
bakteriyositatik veya pH’yı düşürücü özellikleriyle bağırsak ortam ve florasını
düzenleyerek immun sistemin gelişmesini sağlamaları veya direkt olarak yemlerde
bozulmaları ve fermantasyon koşularını iyileştirmeleri gibi etkilerinin olduğu
görülmektedir. Ancak, bu doğal koruyucu maddelerin pratikte kullanımlarında
çeşitli sorunlar yaşanmakta ve oluşan bu sorunların giderilmesinde ise; en
etkin dozların, kendi sınıflarında veya farklı kaynaklara ait bileşiklerle
olabilecek kombinasyonların, hayvanlara veriliş şeklinin, kalıntı riskleri ile
özellikle antibiyotiklerde olduğu gibi bakteriyosinlerin kullanımında
oluşabilecek dirençliliklerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu derlemenin amacı
da, organik asit, esansiyel yağ ve bakteriyosinlerin etki mekanizmalarını
açıklayarak ve kanatlı ile ruminantlarda yapılan çalışmaları derleyerek bu
bileşiklerin, hem hayvansal üretim işletmelerinde hem de et ve süt ürünlerinin
işlendiği tesislerde kullanımını arttıracak tanımlayıcı bilgiler vermektir.

Anahtar Kelimeler

organik asit, esansiyel yağ, bakteriyosinler, alternatif

Kaynakça

• Prof.Dr. Mürsel Özdoğan Yrd.Doç.Dr. Gürhan Keleş Prof. Dr. Aydan YILMAZ