Keçilerde Kazeöz Lenfadenitis (KLA) Hastalığına Bağlı Yüzlek Apse Sıklığının Değişimi

Yıl 2014, Cilt: 55 Sayı: 1, 19 - 24, 28.11.2014

Cemil Tölü , Türker Savaş

https://doi.org/10.29185/hayuretim.363903

Öz

Hayvan sağlığını
olumsuz olarak etkileyen hastalıklar ekonomik açıdan önemli oldukları kadar,
gıda güvenliği ve zoonozlar bakımından da önem arz ederler. Bu nedenle hayvan
hastalıkları ile mücadelenin sistemli bir biçimde ele alınması, her aşamada
kontrol ve risk noktalarının belirlenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, küçükbaş hayvanlarda yaygın
olarak görülen Kazeöz Lenfadenitis (Pseudotuberculosis) hastalığına bağlı yüzlek apse
sıklığının genotip ve mevsime göre değişimleri irdelenmiştir. Gökçeada, Malta
ve Türk Saanen keçi genotiplerinde 2 yıl süreyle takip edilen yüzlek apselerin,
%15’i baş, %32’si boyun, %37’si sırt, %14’ü bel ve %2’si sağrı kısmında
görülürken, tüm genotiplerde 1 yaşına kadar yüzlek apse tespit edilmemiştir.
Yüzlek apse görülme oranı her iki yılda da genotip ve aylara göre önemli
düzeyde farklılık göstermiştir (P≤0.05).
Her iki yılda da Gökçeada genotipinde, Malta ve Türk Saanen genotipinden önemli
düzeyde daha düşük oranda yüzlek apse olduğu belirlenmiştir (P≤0.05). Gökçeada ve Malta keçilerinde
apse sıklığı ikinci yılda biraz artış gösterirken, Türk Saanen genotipinde
yıllar arasında bir farklılık oluşmamıştır. Yüzlek apse sıklığının ilkbahar ve
yaz aylarında yüksek düzeylerde, kış aylarında ise düşük seviyelerde olduğu tespit
edilmiştir (P≤0.05). Hastalığın
kontrolünde, geliştirilen aşıların dikkatle takip edilmesi ve uygulanması
elzemdir. Ancak aşılamanın yanı sıra, işletmede dış parazit kontrolünün yıl
boyu, özellikle ilkbahar ve yaz aylarında daha etkili yapılması, çiftlik alet
ve ekipmanlarının deride yaralanma yapmamasına dikkat edilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Gökçeada, Malta, Türk Saanen, mevsim

Kaynakça

• Al-Gaabary, M.H., Osman, S.A., Ahmed, M.S., Oreiby, A.F. 2010. Abattoir survey on caseous lymphadenitis in sheep and goats in Tanta, Egypt. Small Rumin. Res. 94: 117-124.
• Al-Harbi, K.B. 2011. Prevalence and etiology of abscess disease of sheep and goats at Qassim Region, Saudi Arabia. Vet. World 4(11): 495-499.
• Alloui, M.N. 2011. Prevalence and risk factors of Caseous Lymphadenitis in sheep and goats of Batna Area (Algeria). Anim. Vet. Sci. J. 1(3): 162-164.
• Baird, G.J., Fontaine, M.C. 2007. Corynebacterium pseudotuberculosis and its role in ovine Caseous Lymphadenitis. J. Comp. Path. 137: 179-210.
• Bastos, B.L., Portela, R.W.D., Dorella, F.A., Riberio, D., Seyffert, N., Castrao, T.L.de P., Miyoshi, A., Oliveria, S.C., Meyer, R., Azevedo, V. 2012. Corynebacterium pseudotuberculosis: Immunological responses in animal models and zoonotic potential. J.Clin. Cell Immunol. S4: 1-15.
• Bath, G.F., Van Wyk, J.A., Pettey, K.P. 2005. Control measures for some important and unusual goat diseases in southern Africa. Small Rumin. Res. 60: 127-140.
• Bishop, S.C., Stear, M.J. 1997. Modelling responses to selection for resistance to gasto-intestinal parasites in sheep. Anim. Sci. 64: 469-478.
• Bliss, E.L. 1992. Herd health program. Extension Goat Handbook, Health and Disease Management. Pennsylvania State University, U.S.A.
• Cannor, K.M., Quire, M.M., Baird, G., Donachie, W. 2000. Characterization of United Kingdom isolates of Corynebacterium pseudotuberculosis using pulsed-field gel electrophoresis. J. Clin. Microbiol. 38: 2633-2637.
• Cardellino, R.A., Nari, A., Castells, D. 2002. Animal health links to recording systems. Resistance to internal parasites in sheep. ICAR Technical Series No: 8p. 129-141.
• Chirino-Zarraga, C., Scaramelli, A., Rey-Valeiron, C. 2006. Bacteriological characterization of Corynebacterium pseudotuberculosis in Venezuelan goat flocks. Small Rumin. Res. 65: 170-175.
• Daş, G. 2004. Keçilerde sürü sağlığındaki yıllık değişimin bazı pratik parametrelerle izlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniv., Fen Bilimleri Enst., Zootekni Anabilim Dalı, Çanakkale.
• Daş, G., Savaş, T., Uzatıcı, A. 2005. Bir süt keçisi sürüsünde yüzlek apseler üzerine gözlemler. Süt Keçiciliği Ulusal Kongresi, 26-27 Mayıs, İzmir.
• Doherr, M.G., Carpenter, T.E., Hnason, K.M.P., Wilson, W.D., Gardner, I.A. 1998. Risk factors associated with Corynebacterium pseudotuberculosis infection in California horses. Prev. Vet. Med. 35: 229-239.
• Doherr, M.G., Carpenter, T.E., Wilson, W.D., Gardner, I.A. 1999. Evaluation of temporal and spatial clustering of horses with Corynebacterium pseudotuberculosis infection. American J. Vet. Res. 60(3): 284-291.
• Gates, N.L., Everson, D.O., Hulet, C.V. 1977. Effects of thin ewe syndrome on reproductive efficiency. J Am. Vet. Med. Assoc. 171(12): 1266-1267.
• Gauly, M., Erhardt, G. 2002. Changes in feacal trichostrongyle egg count and haematocrit in naturally infected Rhön sheep over two grazing periods and associations with biochemical polymorphisms. Small Rumin. Res. 44: 103-108.
• Guimaraes, A.S., Seyffert, N., Bastos, B.L., Portela, R.W.D., Myer, R., Carmo, F.B., Cruz, J.C.M., Mc Culloch, J.A., Lage, A.P., Heinemann, M.B., Miyoshi, A., Azevedo, V., Gouveia, A.M.G. 2009. Caseous lymphadenitis in sheep flocks of the state of Minas Gerais, Brazil: Prevalence and management surveys. Small Rumin. Res. 87: 86-91.
• İlhan, Z. 2013. Detection of Corynebacterium pseudotuberculosis from sheep lymphnodes by PCR. Revue Med. Vet. 164(2): 60-66.
• İzgür, M., Akan, M., İlhan, Z., Yazıcıoğlu, N. 2010. Studies on vaccine development for ovine caseous lymphadenitis. Ankara Üniv. Vet. Fak. Derg. 57: 161-165.
• Matthews, J. 1999. Diseases of the goat. 2nd Edition. Blackwell Science, Inc., Madlen, MA, U.S.A., p. 124-126.
• Mohan, P., Vathsala, M., Jayaprakasan, V. 2008. Comparative characterization of Corynebacterium pseudotuberculosis from goats in Kerala, India and reference strain. Small Rumin. Res. 74: 226-230.
• Paton, M.W., Mercy, A.R., Sutherland, S.S., Ellis, T.M. 1988. The influence of shearing and age on the incidence of caseous lymphadenitis in Australian sheep flocks. Acta Vet. Scand. 84: 101-103.
• Pennington J.A. 2004. Herd Health Program for Dairy Goatsin Cooperation with the U.S. Department of Agriculture, Director, Cooperative Extension Service, University of Arkansas.
• Pepin, M., Pardon, P., Marly, J., Lantier, F. 1988. Corynebacterium pseudotuberculosis infection in adult ewes by inoculation in the externalear. Am. J. Vet. Res. 49(4): 459-63.
• Pepin, M., Fontaine, J.J., Pardon, P., Marly, J., Parodi, A.L. 1991. Histopathology of the early phase during experimental Corynebacterium pseudotuberculosis infection in lambs. Vet. Microbiol. 29,123-134.
• Pratt, S.M., Spier, S.J., Vaughan, B., Withcomb, M.B., Uerling, M.R., Wilson, W.D. 2006. Respiratory disease caused by Corynebacterium pseudotuberculosis. Clin. Tech. Equne Pract. 5(3): 239-246.
• Renshaw, H.W., Graff, V.P., Gates, N.L. 1979. Visceral caseous lymphadenitis in thin ewe syndrome: isolation of Corynebacterium, Staphylococcus, and Moraxella spp. from internal abscesses in emaciated ewes. Am. J. Vet. Res. 40(8): 1110-1114.
• SAS, 1999. Institute Inc., SAS OnlineDoc®, Version 8, Cary, NC.
• Smith, M.C., Sherman, D.M. 2009. Goat Medicine, Second Edition, ISBN: 978-0-7817-9643-9, Wiley-Blackwell, Hong Kong. p. 63.
• Tölü, C. 2009. Farklı keçi genotiplerinde davranış, sağlık ve performans özellikleri üzerine araştırmalar (Doktora tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniv., Fen Bilimleri Enst., Zootekni Anabilim Dalı, Çanakkale, 204 s.
• Tölü, C., Topaloğlu, N., Savaş, T. 2011. Gökçeada, Malta ve Türk Saanen çebiçlerinde ağır bir ektima (Ecthyma contagiosum) olgusu üzerine gözlemler. Hayvansal Üretim 52(1): 39-43.
• Windsor, P.A. 2011. Control of Caseous Lymphadenitis. Vet. Clin. Food. Anim. 27: 193-202.