Prekonsepsiyonel Sağlık Bakımı

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 94 - 105, 16.09.2021

Emine Temizkan Zeynep Daşıkan

Öz

Prekonsepsiyonel bakım, maternal-fetal mortaliteyi azaltmak amacıyla, sağlık için risk oluşturan fiziksel, tıbbi ve psikososyal durumları gebelikten önce saptayarak, uygun şekilde çözümleme veya yönlendirmeye dayanan bir hizmettir. Bu derleme prekonsepsiyonel sağlık bakımının içeriğini değerlendirmek ve araştırma sonuçlarıyla önemini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Prekonsepsiyonel bakım; doğurganlık, paternal sağlık, genetik danışmanlık, kronik hastalıklar ve kullanılan ilaçlar, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, beslenme ve beden kitle indeksi, folik asit takviyesi, tütün, alkol ve madde kullanımı, teratojenlere maruziyet, bağışıklama, şiddet, mental sağlık ve ekonomik durumun değerlendirilmesini içermektedir. Prekonsepsiyonel bakım doğurganlık, konjenital anomaliler ve preterm eylem üzerinde önemli derecede etkilidir. Bu nedenle prekonsepsiyonel değerlendirme kriterlerinin iyileştirilerek gebeliğin sağlanması gerekmektedir. Maternal ve fetal sağlığı, dolayısıyla toplum sağlığını geliştirmek, erken tanı ve tedavi imkanı sağlamak, kadın ve erkeğe yaşam boyu olumlu sağlık alışkanlığı ve davranışı kazandırmak açısından prekonsepsiyonel bakımın bireylere sunulmasında en önemli rol ve sorumluluk hemşirelere düşmektedir. Hemşirelerin, kendi bilgi düzeylerini sürekli yenilemelerine ve bakımın sunumundaki engelleri tanımlayıp ortadan kaldırarak bireylere etkin danışmanlık hizmeti sunmaları gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Anne Sağlığı, Döllenme Öncesi Bakım, Fetal Sağlık, Hemşirelik Bakımı

Preconceptional Health Care

Öz

Preconceptional care is a service based on determining the physical, medical and psychosocial conditions that pose health risks before pregnancy and analyzing or directing them appropriately in order to reduce maternal-fetal mortality. This review was conducted to evaluate the content of preconceptional health care and to reveal its importance with research results. Preconceptional care; Includes fertility, paternal health, genetic counseling, chronic diseases and drugs used, sexually transmitted diseases, nutrition and body mass index, folic acid supplementation, tobacco, alcohol and substance use, exposure to teratogens, immunization, violence, mental health and economic status. Preconceptional care is significantly effective on fertility, congenital anomalies and preterm labor. Therefore, pregnancy should be ensured by improving preconceptional evaluation criteria. Nurses have the most important role and responsibility in providing preconceptional care to individuals in terms of improving maternal and fetal health, thus public health, providing early diagnosis and treatment opportunities, and providing lifelong positive health habits and behaviors to women and men. Nurses need to constantly renew their own knowledge and provide effective counseling services to individuals by identifying and removing barriers to the provision of care.

Anahtar Kelimeler

Maternal Health, Preconception Care, Fetal Health, Nursing Care

Kaynakça

• Aksoy, A., Vefikuluçay Yılmaz, D. (2019). Toplum sağlığını arttırmada yeni bir hizmet modeli: prekonsepsiyonel bakım ve hemşirenin rolü. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi (HEAD), 16(1):60-67.
• American College of Obstetricians and Gynecologists Committee. http://www.acog.org/About-ACOG/ACOG-Departments/Deliveries-Before-39Weeks/ACOG-Clinical-Guidelines Erişim Tarihi: 01.02.2020.
• American College of Obstetricians and Gynecologists & Committee on Gynecologic Practice [ACOG]. (2019). Prepregnancy counseling: Committee Opinion No. 762. Fertility and Sterility, 111(1):32-42.
• Arluck, J. C., Mayhew, A. C. (2018). Preconception care for the general ob/gyn. Clinical Obstetrics and Gynecology, 61(1):62-71.
• Ata, K., Şahin, N. H. (2015). Gebelik öncesi beden kitle indeksinin perinatal ve neonatal sonuçlara etkisi. Zeynep Kamil Tıp Bülteni.
• Başgöl, Ş., Oskay, Ü. (2012). Prekonsepsiyonel dönemde ve gebelikte kanıt temelli yaklaşımlar. International Journal of Human Sciences, 9(2):1524-1534.
• Begum, K. S., Sachchithanantham, K., De Somsubhra, S. (2010). Maternal obesity and pregnancy outcome. Clin Exp Obstet Gynecol, 38(1):14–20.
• Cairncross, Z. F., Ravindran, S., Yoganathan, S., Dennis, C. L., Enders, J., Graves, L., et al. (2019). Measurement of preconception health knowledge: a systematic review. American Journal of Health Promotion, 33(6):941-954.
• Cannabis Evidence Brief: Is Cannabis safe during preconception, pregnancy and breastfeeding. (2018). Minister of Health.
• Centers for Disease Control and Prevention. Recommendations to improve preconception health and health care—United States. (2006). MMWR Recommendations and Reports, 55 (RR-06):1–23.
• Centers for Disease Control and Prevention. Available from: http://www.cdc.gov/ncbddd/pregnancy_gateway/before.html Erişim Tarihi: 02.02.2020.
• Chames, M. C. (2018). Prenatal care. Prenatal Care Guideline Team, UMHS Prenatal Care Guideline, Unviersity of Michigan.
• Coşkun, A. (2011) Prekonsepsiyonel bakım ve danışmanlık: kadın yaşamındaki yeri ve önemi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 8(3):8-15.
• DeCesare, J. Z., Jackson, J. R., Phillips, B. (2015). Interconception care opportunities for mom and baby. Obstetrical & Gynecological Survey, 70(7):465-472.
• Demisse, T. L., Aliyu, S. A., Kitila, S. B., Tafesse, T. T., Gelaw, K. A., Zerihun, M. S. (2019). Utilization of preconception care and associated factors among reproductive age group women in Debre Birhan Town, North Shewa, Ethiopia. Reproductive Health, 16(1):96.
• Dorney, E., Black, K. I. (2018). Preconception care. Australian Journal of General Practice, 47(7):424.
• Evlilik Öncesi Muayene ve Danışmanlık Rehberi. (2014). T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kadın ve Üreme Sağlığı Daire Başkanlığı, Yayın No: 927, Ankara.
• Farahi, N., Zolotor, A. (2013). Recommendations for preconception counseling and care. American Family Physician, 88(8):499-506.
• Floyd, R. L., Jack, B. W., Cefalo, R., Atrash, H., Mahoney, et al. (2008). The clinical content of preconception care: alcohol, tobacco, and illicit drug exposures. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 199(6):333-339.
• Frayne, D. J. (2017). A paradigm shift in preconception and interconception care. Zero To Three, 4-12.
• Fowler, J. R., Mahdy, H., Jack, B. W. (2017). Preconception counseling. StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing.
• Güler Baysoy, N., Özkan, S. (20112). Gebelik öncesi (prekonsepsiyonel) bakım: halk sağlığı perspektifi. Gazi Med Jornal, 23:77-90.
• Goossens, J., De Roose, M., Van Hecke, A., Goemaes, R., Verhaeghe, S., et al. (2018). Barriers and facilitators to the provision of preconception care by healthcare providers: a systematic review. International Journal of Nursing Studies, 87:113-130.
• Gynecologic Care for Women and Adolescents with Human Immunodeficieny Virus. (2016). Pracitce Bulletin No. 167. American College of Obstetricians and Gynecologists. Obstet Gynecol, e89-110.
• Hawks, R. M., McGinn, A. P., Bernstein, P. S., Tobin, J. N. (2018). Exploring preconception care: insurance status, race/ethnicity, and health in the pre-pregnancy period. Maternal and Child Health Journal, 22(8):1103-1110.
• Health Agency of Canada, Chapter 2: Preconception Care. (2017). Public Family-Centred Maternity and Newborn Care: National Guidelines. Ottawa (ON): PHAC. Erişim Tarihi: 01.02.2020.
• Hillemeier, M. M., Weisman, C. S., Chase, G. A., et al. (2008). Women’s preconceptional health and use of health services: implications for preconception care. Health Services Research, 43(1): 54-75.
• Homan, G., Litt, J., Norman, R. J. (2012). The FAST Study: Fertility assessment and advice targeting lifestyle choices and behaviours: a pilot study. Hum Reprod.
• Influenza Vaccination During Pregnancy. ACOG Committee Opinion No. 732. (2018). American College of Obstetricians and Gynecologists. Obstet Gynecol, 131:e109-14.
• Jack, B. W., Atrash, H., Bickmore, T., Johnson, K. (2008). The future of preconception care a clinical perspective. Women’s Health Issues, 18:19-25.
• Kasman, A. M., Zhang, C. A., Li, S., Stevenson, D. K., Shaw, G. M., Eisenberg, M. L. (2020). Association of preconception paternal health on perinatal outcomes: analysis of US claims data. Fertility and Sterility.
• Khandwala, Y. S., Baker, V. L., Shaw, G. M., Stevenson, D. K, Lu, Y., Eisenberg, M. L. (2018). Association Of paternal age with perinatal outcomes between 2007 and 2016 in the United States: population based cohort study. BMJ, 363:k4372.
• Klerman, L. V., Jack, B. W., Coonrod, D. V., Lu, M. C., Fry-Johnson, Y. W., Johnson, K. (2008) The clinical content of preconception care: care of psychosocial stressors. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 99(6):362-366.
• Kızılkaya Bejii, N. (2016). Hemşire ve Ebelere Yönelik Kadın Sağlığı ve Hastalıkları, Genişletilmiş 2. Baskı Nobel Tıp Kitapevleri.
• Meeting to Develop a Global Consensus on Preconception Care to Reduce Maternal and Childhood Mortality and Morbidity. Geneva, World Health Organization [WHO]. 2013.
• Mittal, P., Dandekar, A., Hessler, D. (2014) Use of a modified reproductive life plan to improve awareness of preconception health in women with chronic disease. Permanente J, 18(2):28–32.
• Moos, M. (2010). From concept to practice: reflections on the preconception health agenda. J Women’s Health, 19(3):561–7.
• Poels, M., Koster, M. P., Boeije, H. R., Franx, A., Van Stel, H. F. (2016). Why do women not use preconception care? a systematic review on barriers and facilitators. Obstet. Gynecol. Surv, 71:603–612.
• Sevil, Ü., Ertem, G. (2016). Perinatoloji ve Bakım. Nobel Tıp Kitapevi: Ankara.
• Suren, P. et al. (2013). Association between maternal use of folic acid supplements and risk of autism spectrum disorders in children. JAMA, 309(6).
• Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development United Nations. https://sustainabledevelopment.un.org/post2015/transformingourworld Erişim Tarihi: 31.08.2020.
• Too Much Folate in Pregnant Women Increases Risk for Autism, Study Suggests, Available from: http://www.jhsph.edu/news/news-releases/2016/too-much-folate-in-pregnant-women-increases-risk-for-autism-study-suggests.html Erişim Tarihi: 02.02.2020.
• Yenicesu, C., Demirel, Y. (2011). Gebelerde aşılar. Türkiye Klinikleri J Fam Med-Special Topicsi, 2(5):75-81.