Erken Postpartum Dönemde Annelerin Emzirmeye İlişkin Tutum ve Başarılarını Etkileyen Faktörler

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 76 - 86, 16.09.2021

Döndü Kurnaz , Hale Uyar Hazar

Öz

Giriş: Çalışmanın amacı erken postpartum dönemde annelerin emzirmeye ilişkin tutum ve başarılarını etkileyen faktörleri belirlemektir.
Yöntem: Kesitsel tipte olan araştırma, Mart-Ağustos 2013 tarihlerinde, Aydın’da 573 anneyle yürütüldü. Veriler tanıtıcı bilgi formu, Emzirme Gözlem Formu ve Emzirme Tutumunu Değerlendirme Ölçeği ile toplanıldı. Frekens ve Histogram tablolarıyla tutarlılığı belirlendi. Analizlerde tanımlayıcı istatistikler, varyans analizi, student-t testi, korelasyon, cronbach alfa, çoklu regresyon ve stepwise metodu ile çoklu linear regresyon kullanıldı.
Bulgular: Emzirme tutum ve başarısını; antenatal bakım ve emzirme ile ilgili bilgi almanın pozitif yönde etkilediği, plansız gebelik, dörtten fazla doğum yapma, bilgiyi sağlık personeli dışındaki kaynaktan alma, bebeğine anne sütü dışında besin vermenin ise negatif yönde etkilediği bulunmuştur. Ayrıca emzirme tutum ve başarısının, annenin özgüveni, eşi ile olan ilişkisi ve bebeğin cinsiyeti gibi psiko-sosyal ve kültürel faktörlerden etkilendiği belirlenmiştir. Sonuç: Emzirme tutum ve başarısı çok boyutlu ve kültürel faktörlerden de etkilenmektedir. Bu faktörlerin bilinmesi, etkili emzirmenin sağlanması için nasıl bir yol izleyeceği konusunda ebe ve hemşirelerin karar vermesinde etkili olarak emzirme oranlarının arttırılmasına katkı sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

Doğum Sonu, Emzirme Başarısı, Emzirme Tutumu

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Araştırmaya katkı sağlayan tüm kadınlara, araştırmanın yürütüldüğü hastane yönetici ve çalışanlarına, araştırmanın analizlerindeki istatistik danışmanlığı ve editör desteği için Prof. Dr. Zekiye Karaçam’a sonsuz teşekkürlerimizi sunarız.

Factors Influencing The Attitudes and Successes Related to Mothers’ Breastfeeding In The Early Postpartum Period

Öz

Background: The aim of the study is to determine the factors affecting mothers' attitudes and success towards breastfeeding in the early postpartum period.
Methods: This cross-sectional study was conducted in Aydın Province between March-August 2013 with 573 mothers. Data were collected with an introductory information form, Breastfeeding Observation Form, and Breastfeeding Attitude Evaluation Scale. Consistency with Frequency and Histogram tables was determined. Descriptive statistics, analysis of variance, student-t test, correlation, cronbach's alpha, multiple regression and stepwise method and multiple linear regression were used in the analyzes.
Results: Breastfeeding attitude and success; It was found that obtaining information about prenatal care and breastfeeding positively affected, unplanned pregnancy, giving birth more than four, obtaining information from sources other than health personnel, and giving the baby food other than breast milk had a negative effect. In addition, it was determined that the breastfeeding attitude and success were affected by psycho-social and cultural factors such as the mother's self-esteem, her relationship with her husband and the gender of the baby.
Conclusion: Breastfeeding attitude and success are also affected by multidimensional and cultural factors. Knowing these factors can contribute to increasing breastfeeding rates by being effective in the decision of midwives and nurses about how to ensure effective breastfeeding.

Anahtar Kelimeler

Breastfeeding Attitude, Breastfeeding Success

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Aidam, BA. Perez-Escamilla, R. Lartey, A. Aidam, J. (2005). Factors associated with exclusive breastfeeding in accra, ghana. European Journal of Clinical Nutrition, 59:789-96.
• Akgül, A. (2005). Tıbbi araştırmalarda istatistiksel analiz teknikleri, spss uygulamaları. Ankara: Emek Ofset. 382-90. 3. Basım.
• Aktaş, S. Küçük Alemdar, D. (2018). Correlation between infantile colic and maternal breastfeeding self-efficacy, breastfeeding success and breast milk amount. Journal of Tropical Pediatrics, 0:1-7.
• Arslan, H. (1999). Emzirme tutumunu değerlendirme ölçeği. Hemşirelik Forumu, Kadın Doğum Sayısı, 2(3):132–136.
• Ata Yüzügüllü, D. Aytaç, N. Akbaba, M. (2018). Annelerin ilk altı ay sadece anne sütü verme durumlarına etki eden etmenlerin incelenmesi. Türk Pediatri Arşivi, 53:96-104.
• Balcı, E. (2011). Anne sütünün çocuk büyüme ve gelişmesine etkisi. Türk Aile Hekimliği Dergisi, 15(3):135-138.
• Büyükkayaci Duman, N. (2012). The effect of counselling provided on the second postpartum day through home visits on breastfeeding success in turkey: randomized, controlled trial. Journal of Nursing Education and Practice, 2(1):91-100.
• Chezem, C. (2012). Breastfeeding attitudes among couples planning exclusive breastfeeding or mixed feeding. Breastfeeding Medicine, 7 (3):155-162.
• Çelebioğlu, A. Tezel, A. Özkan, H. (2005). Bebek dostu olan ve olmayan hastanelerde emzirme durumunun karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9:3.
• Forster, D.A. Mclachlan, H.L. (2007). Breastfeeding initiation and birth setting practices: a review of the literature. J Midwifery Womens Health, 52(3):27-80.
• Gebrekidan, K.G. Hall, H. Plummer, V. Fooladi, E. (2020). Exclusive breastfeeding continuation and associated factors among employed women in north ethiopia: a cross-sectional study. Erişim Tarihi: 30.05.2021. file:///C:/ Users/ Exper/ Downloads /Exclusive_ Breastfeeding_Continuation_and_Associate%20(1).pdf
• Ghasemi, V. Simbar, M. Ghasemi, E. Ebadi, A. Kiani, Z. Keyghobad, F.M. Navand, P.H. (2019). Predictor factors of breastfeeding attitude in iranian breastfeeding mothers: a cross-sectional study. International Journal of Pediatrics, 7(3):9103-13.
• González-Pascual, JL. Aguilar-Ortega, JM. Esteban-Gonzalo, L. Mesa-Leiva, C. Pérez-García, S. Cardenete-Reyes, C. (2018). Comparison of attitudes to breastfeeding among spanish-born and chinese-born postpartum women in madrid. International Breastfeeding Journal, 13(45):2.
• Goyal, R.C. Banginwar, A.S. Zivo, F. Toveir, A.A. (2011). Breastfeeding practices: positioning, attachment (latch-on) and effective suckling – A hospital-based study in Libya. Journal of Family and Community Medicine, 18(2):74–79.
• Gölbaşı, Z. Koç, G. (2008). Kadınların postpartum ilk 6 aylık süredeki emzirme davranışları ve prenatal dönemdeki emzirme tutumunun emzirme davranışları üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 15(1):16-31.
• Güney, E. Uçar, T. (2018). Gebelikteki beden imajının emzirme tutumu ve doğum sonu emzirme sürecine etkisi. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 49(1):49-53.
• Hamze, L. Jing, M. Reifsnider, E. (2019). Knowledge and attitudes towards breastfeeding practices: a cross-sectional survey of postnatal mothers in china. Midwifery, 74: 68-75.
• Holbrook, K. Beyaz, M. Heymen, M. Wojcicki, J. (2013). Maternal sociodemographic characteristics and the use of the iowa infant attitude feeding scale to describe breastfeeding initiation and duration in a population of urban, latina mothers: a prospective cohort study. International. Breastfeeding Journal, 8.7.
• ICM, (2019). Breastfeeding within an hour after birth is critical for saving newborn. Erişim Tarihi: 02.03.2021.https://www.internationalmidwives.org/assets/files/statement.
• Isam Al Ketbi, M. Al Noman, S. Al Ali, A. Darwish, E. Al Fahim, M. Rajah, M. (2018). Knowledge, attitudes, and practices of beastfeeding among women visiting primary healthcare clinics on the island of abu dhabi. United Arab Emirates International Breastfeed Journal, 13:26.
• İnce, GN. (1996). İstanbul kentinde bebek dostu hastanelerde emzirme tekniği ve emzirme danışmanlığının değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı.
• İnce, T. Aktaş, G. Aktepe, N. Aydın, A. (2017). Annelerin emzirme özyeterlilikleri ve emzirme başarılarını etkileyen özelliklerin değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 7(3):183-190.
• İnoue, M. Katsuki, Y. Ouchi, M. (2013). Japanese mothers’ breastfeeding knowledge and a atitudes assessed by the lowa ınfant feeding attitudes scale. Asia Pac Jornual Clinical Nutring, 22(2):261-5.
• Jane, A. Colin, W. Wendy, H. Kathleen, I. (2006). Predictors of breastfeeding duration: evidence from a cohort study. Pediatrics, 117:646.
• Kaun, LW. (1999). Health system factors contributing to breastfeeding success. Pediatrics, 104:28.
• Khasawneh, W. Kheirallah, K. Mazin, M. Abdulnabi, S. (2020). Knowledge, attitude, motivation and planning of breastfeeding: a cross-sectional study among jordanian women. International Breastfeeding Journal, 15:60.
• Kılcı, H. Çoban, A. (2016). The correlation between breastfeeding success in the early postpartum period and the perception of self-efficacy in breastfeeding and breast problems in the late postpartum. Breastfeeding Medicine, 11(4):188-95.
• Malini, D. Janell, L. (2008). Maternal breastfeeding attitudes: association with breastfeeding Intent and socio-demographics among urban primiparas. Journal of Community Health, 33(2):53-60.
• Merten, S. Dratva, J. Ackermann, U. (2005). Do baby-friendly hospitals influence breastfeeding duration on a national level? Pediatrics, 116:70.
• Özdamar, K. (2010). PASW ile biyoistatistik. Ankara: Kaan Kitabevi. 274-278.
• Özsoy, S. (2014). Adölesan annelerin emzirmeye yönelik düşünce ve uygulamaları. Florans Naytingel Hemşirelik Dergisi, 22(2):84-93.
• Rhona, J. David, M. Baber, A. Oprescu, F. (2008). Infant feeding attitudes and knowledge among socioeconomically disadvantaged women in glasgow. Maternal and Child Health Journal, 12(3):313-22.
• Rollins, C.N. Bhandari, N. Hajeebhoy, N. Horton, S. Lutter, C.K. Martines, J.C. Piwoz, E.G. Richter, L.M. Victora, C.G. (2016). Why invest, and what it will take to improve breastfeeding practices? The Lancet, 387:491-504.
• Sağlık Bakanlığı. (2019). Emzirme danışmanlığı el kitabı. Erişim Tarihi: 06.03.2021. Ekutuphane_ kitaplar_ a %C3%A7sap23.pdf.
• Shahla, M. Fahy, K. Kable, K.A. (2010). Factors that positively influence breastfeeding duration to 6 months : a literature review. Erişim Tarihi 01.03.2013. http://epubs. scu.edu.au/ cgi/ viewcontent.cgi ?article= 1913 &context =hahs _pubs.
• Suar, G. (2018). Normal doğum deneyiminin emzirme üzerine etkisi. (Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi). Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ebelik Programı, Kocaeli.
• Şencan, İ. (2008). Anne sütü ile beslenme süresine etki eden faktörlerin araştırılması. (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi). Ankara, Fatih Üniversitesi.
• Tampah-Naah, A.M. Kumi-Kyereme, A. (2013). Determinants of exclusive breastfeeding among mothers in ghana: a cross-section study. International Breastfeeding Journal, 8:13.
• Tanır, F. (2006). Bebekleri 0-2 yaş arasında olan bir grup annenin emzirmeye ilişkin inanç ve tutumları. (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi). İstanbul, Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği.
• Tornese, G. Ronfani, L. Pavan, C. Demarini, S. Monasta, L. Davanzo, R. (2012). Does the latch score assessed in the first 24 hours after delivery predict non-exclusive breastfeeding at hospital discharge? Breastfeed Medicine, 7(6):423-30.
• Tunçel, E. Dündar, C. Pelken, Y. (2005). Ebelerin anne sütü ile ilgili bilgi ve uygulamalarının değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Dergisi, 6: 43-48.
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, (TNSA). 2003. Yiğit, E.K. Tezcan, S. Bebeklerin beslenme alışkanlıkları, çocukların ve annelerin beslenme durumu. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye 2004;141-155.
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, (TNSA). 2008. Kurtuluş Yiğit, E. Tezcan, S. Tunçkanat, H. Çocukların ve annelerin beslenme durumu. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye 2009;171-187.
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, (TNSA). 2013. Türkyılmaz, A.S. Adalı, T. Çağatay Seçkiner, P. Beslenme durumu ve çocuk sağlığı. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye 2014: 156-169.
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA), (2018). Çocukların ve kadınların beslenme durumu. Erişim Tarihi: 18.03.2021. - http:// www.hips.hacettepe.edu.tr/ tnsa2018/rapor/ TNSA2018 _ana_Rapor.pdf.
• UNICEF, (2019). Infant and young child feding-2019. Erişim Tarihi: 02.03.2021. https://data.unicef.org/topic/nutrition/infant-and-young-child-feeding/
• Yapıcı, M. (2012). Babaemzirmesi Erişim Tarihi: 11.08. 2012. www.aku.edu.tr/AKU/DosyaYonetimi/OKULONCESI/baba.doc.
• Yeşilçiçek Çalık, K. Ayar Kocatürk, A. Selma Gönenli, S. (2019). Normal doğum yapan primipar annelerin erken doğum sonu dönemde emzirme başarısı ve etkileyen faktörler. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 28(3):191-200.
• Yıldız, K. (2019). Yenidoğan yoğun bakımda bebeği yatan annelerin emzirme tutumu ve emzirme başarılarının belirlenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bursa, Uludağ Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü.
• Yılmaz, E. Öcal, F.D. Vural Yılmaz, Z. Ceyhan, M. Kara, O.F. Küçüközkan, T. (2017). Early ınitiation and exclusive breastfeeding: factors ınfluencing the attitudes of mothers who gave birth in a baby-friendly hospital. Turk J Obstet Gynecol, 14:1-9.
• Yiğitbaş, Ç. Kahriman, İ. Yeşilçiçek Çalık, K. Kobya Bulut, H. (2012). Trabzon il merkezindeki hastanelerde doğum yapan annelerin emzirme tutumlarının değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2):49-59.
• Yurdagül, H. (2005. Eylül). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• World Health Organization, (Who). 2020. Infant and young child feeding. Erişim Tarihi: 24 .05.2021. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/infant-and-young-child-feeding.
• World Health Organization, (Who). 2019. Nutrition: Baby-friendly hospital initiative. Erişim Tarihi: 02.03.2021. https://www.who.int/nutrition/bfhi/en/.
• World Health Organization, (Who). 2014. Global Nutrition Targets 2025: Breastfeeding policy brief. Erişim Tarihi: 04.06.2021. https://www.who.int/ nutrition/publications/ globaltargets2025 _ policybrief_breastfeeding/en/
• World Health Organization, (Who). 2018. Recommendations: Intrapartum care for a positive childbirth experience. Erişim Tarihi: 02.03.2021. https: // appswho .int/iris /bitstream /handle /10665 /260178 /9789241550215.