İntrakraniyal Basınç Artışının İnvaziv İzleminde Hemşirelik Yönetimi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 47 - 53, 20.04.2022

Sultan Özkan Ezgi Arslan

https://doi.org/10.54189/hbd.982023

Öz

İntraktaniyal basınç, kafatası içinde yer alan organların oluşturduğu dinamik basınç olarak tanımlanmaktadır. Bu basıncın normal değeri yetişkinlerde 0-10 mmHg arasındadır. Kafatası içinde yer alan organların herhangi birinde ortaya çıkabilecek bir artış kompansasyon mekanizmaları ile dengelenemezse intrakraniyal basınç normal değerinin üstüne çıkmaktadır. İntrakraniyal basıncın 20 mmHg ve üzerine çıktığı durumlarda serebral kan akımı ve perfüzyonu bozulmaktadır. Bunun sonucunda beyinde serebral dokuda hiperkapni, hipoksi, asidoz, solunum şeklinde değişiklik, bilinç bozukluğu, pupil reflekslerinde azalma belirtileri görülmektedir. İlerleyen ve uzun süren intrakraniyal basınç artışı durumlarında serebral kan akımı durma noktasına gelir. İntrakraniyal basınç artışı riski olan (komada, ameliyat öncesi ve sonrası anevrizma gelişen, tümör, özellikle de fossa tümörlü) hastalarda basıncın invaziv yollarla izlemi önerilmektedir. İnvaziv yolla yapılan basınç izleminde nörolojik durum değerlendirmesi, monitorizasyon çıktılarının yorumlanması, monitorizasyon sisteminin devamlılığının sağlanması ve ortaya çıkabilecek komplikasyonlar yönünden hastaların takibi önemli hemşirelik girişimlerini oluşturmaktadır. Bu derlemenin amacı intrakraniyal basınç izlemi yapılan hastalarda hemşirelik bakımı konusunda güncel literatür bilgisini gözden geçirmek ve bakım yönetimi hakkında önerilerde bulunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Hemşire, İntrakraniyal Basınç, İzlem.

Kaynakça

• 1. American Association of Neuroscience Nurses (AANN). (2011). Care of the patient undergoing intracranial pressure monitoring/external ventricular drainage or lumbar drainage. Glenview (IL): American Association of Neuroscience Nurses, 1-38.
• 2. Brain Trauma Foundation (BTF), American Association of Neurological Surgeons (AANS), Congress of Neurological Surgeons, Joint Section on Neurotrauma and Critical Care, Bratton SL, Chestnut RM ve ark. (2007). Guidelines for Congress of Neurological Surgeons (CNS) AANS/CNS Joint Section on Neurotrauma and Critical care Management of Severe traumatic Brain Injury. 3rd ed. J Neurotrauma 24 Suplement 1, 37-65. DOI: 10.1089/neu.2007.9992
• 3. Çıtak A. (2011). İntrakraniyal Basınç Artışı ve Tedavisi. Türkiye Klinikleri J Pediatr Sci, 7 (1), 136-142.
• 4. Guiza F, Depreitere B, Piper I, Citero G, Chambers I, Jones PA, Lo TM, Enblad P, Nillson P, FeyenB, Jorens P, Maas A, Schuhmann MU, Donald R, Moss L, Van den Berghe G, Meyfroidt G. (2015). Visualizing the Pressure and Time Burden of Intracranial Hypertension in Adult and Paediatric Traumatic Brain Injury. Intensive Care Med, 41, 1067–1076. DOI: 10.1007/s00134-015-3806-1
• 5. Han J, Yang S, Zhang C, Zhao M, Li A. (2016). Impact of Intracranial Pressure Monitoring on Prognosis of Patients with Severe Traumatic Brain Injury: A PRISMA Systematic Review and Meta-analysis. Medicine, 95 (7), e2827. DOI: 10.1097/MD. 0000000000002827
• 6. Irwin RS ve Rippe JM. (Eds.). (2010). Manual of Intensive Care Medicine. Lippincott Williams & Wilkins.
• 7. İskender D ve Tekgündüz AİE. (2016). Kafa İçi Basınç Artışı Sendromu. Türkiye Klinikleri J Hematol-Special Topics 9(3), 26-30.
• 8. Lök U. (2020). İnvaziv İntrakraniyal Basınç Ölçümü. Gül M (Ed). Acil İnvaziv Girişimler. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri.
• 9. Mestecky AM, Brunker C, Connor J, Hanley C. (2007). Understanding the Monitoring of Intracranial Pressure: A Benchmark for Better Practice. British Journal of Neuroscience Nursing, 3(6):277.
• 10. Oddo M, Villa F ve Citerio G. (2012). Brain Multimodal Monitoring: An Update. Curr Opin Crit Care, 18(2), 111-118. DOI: 10.1097/MCC.0b013e32835132a5
• 11. Öztürk G ve Özbayır T. Eksternal Ventriküler Drenaj Takılması, Yönetimi ve Hemşirelik Bakımı: Rehberler Ne Diyor? Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 24(3), 209-216.
• 12. Sarıkaya A ve Şimşek AB. (2015). Beyin Cerrahisi Hastalarında Kafa İçi Basınç Artışı ve Hemşirelik Bakımı. Türkiye Klinikleri J Surg Nurs-Special Topics, 1(2), 8-21.
• 13. Schumacher L ve Chernecky CC. (2009). Saunders Nursing Survival Guide: Critical Care & Emergency Nursing E-Book. Elsevier Health Sciences.
• 14. Shen L, Wang Z, Su Z, Su Z, Qui S, Xu J, Zhou Y, Yan A, Yin R, Lu B, Nie X, Zhao S, Yan R. (2016). Effects of Intracranial Pressure Monitoring on Mortality in Patients with Severe Traumatic Brain Injury: A Meta-Analysis. PLoS One, 11:0168901. DOI:10.1371/journal.pone.0168901
• 15. Stocchetti N, Zoerle T ve Carbonara M. (2017). Intracranial Pressure Management in Patients with Traumatic Brain Injury: An Update. Current Opinion in Critical Care, 23(2), 110-114.
• 16. Uğraş GA. (2015). Kafa İçi Basınç Artışı ve Hemşirelik Bakımı. Öztekin SD, Editör. İçinde: Nöroşirürji Hemşireliği. İstanbul; Noel Tıp Kitabevleri.
• 17. Woodward S, Mestecky AM. (Eds.). (2010). Neuroscience nursing: evidence-based theory and practice. John Wiley & Sons.
• 18. Yuan Q, Wu X, Sun Y, Yu J, Li Z, Du Z, et al. (2015). Impact of Intracranial Pressure Monitoring on Mortality in Patients with Traumatic Brain Injury: A Systematic Review and Meta-analysis. J Neurosurg 122(3), 574-87. DOI: 10.3171/2014.10.JNS1460