Evaluation of Compassion Fatigue, Compassion Satisfaction and Stress Coping Styles of Nurses Working in Oncology Palliative Care Clinics

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 185 - 197, 23.08.2024

Abdülmenef Adanır , Dilek Özden

https://doi.org/10.54189/hbd.1368470

Öz

Objective: This study was carried out to determine the compassion fatigue and coping styles with stress of nurses working on oncology palliative care patients.
Methods: The sample of the descriptive-relational type multicenter study consisted of 130 nurses. The data were collected by the Nurse Introductory Form, Professional Quality of Life Scale (ProQOL), and Coping Style with Stress Scale. Number, percentage, t test, One - Way Anova test and Pearson correlation analysis were used to evaluate the data.
Results: Nurses' compassion fatigue is 17.34 ± 8.7, burnout is 20.12 ± 6.70, and the average compassion satisfaction score is 30.01 ± 9.46. In the study, it is determined that there is a negative linear relationship between the nurses' compassion fatigue and compassion satisfaction mean scores (r =- 0.203; p = 0.021), and a negative linear relationship between the burnout and compassion satisfaction mean scores (r =- 0.648; p < 0.001).
Conclusion: The nurses who have high compassion satisfaction are better able to cope with stress, and nurses who are confident and optimistic in the opposite way experience less compassion fatigue, on the other hand nurses who are in desperate and submissive approach, experience compassion fatigue. It is recommended that similar studies be conducted with different sample groups.

Anahtar Kelimeler

Compassion Fatigue, Compassion Satisfaction, Coping Style With Stress, Oncology, Palliative Care, Professional Quality of Life

Onkoloji Palyatif Bakım Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Merhamet Yorgunluğu, Merhamet Memnuniyeti ve Stresle Başa Çıkma Tarzlarının Değerlendirilmesi

Öz

Amaç: Bu çalışma, onkoloji palyatif bakım hastasıyla çalışan hemşirelerin merhamet yorgunluğu ve stresle başa çıkma tarzlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı – ilişkisel tipteki çok merkezli çalışmanın örneklemini 130 hemşire oluşturmuştur. Veriler, Hemşire tanıtım formu, Profesyonel Yaşam Kalitesi Ölçeği (PYKÖ) ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği (SBÇTÖ) ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, sayı, yüzde, t testi, One - Way Anova testi ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Hemşirelerin merhamet yorgunluğu 17,34 ± 8,7, tükenmişlik 20,12 ± 6,70 ve merhamet memnuniyeti puan ortalaması 30,01 ± 9,46’dır. Çalışmada hemşirelerin merhamet yorgunluğu ve merhamet memnuniyeti puan ortalamaları arasında negatif doğrusal bir ilişki (r =-0,203; p = 0,021), tükenmişlik ve merhamet memnuniyeti puan ortalamaları arasında ise yine negatif doğrusal bir ilişki olduğu belirlenmiştir (r = - 0,648; p < 0,001).
Sonuç: Merhamet memnuniyeti yüksek olan hemşirelerin stresle daha iyi baş edebildikleri, çaresiz ve boyun eğici yaklaşım içinde olan hemşirelerin merhamet yorgunluğu yaşadığı, tam tersi kendine güvenen ve iyimser yaklaşım içinde olan hemşirelerin ise merhamet yorgunluğunu daha az düzeyde yaşadığı söylenebilir. Benzer çalışmaların daha farklı örneklem gruplarında yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Merhamet Memnuniyeti, Merhamet Yorgunluğu, Onkoloji, Palyatif Bakım, Profesyonel Yaşam Kalitesi, Stresle Başa Çıkma Tarzı

Kaynakça

• Akgün Çıtak E. (2018). Onkoloji hemşireliğinde merhamet yorgunluğu. N. Kocaman Yıldırım (Ed.). Psikoonkoloji. Ankara: Türkiye Klinikleri. 63-7.
• Barbour LC. (2016). Exploring oncology nurses' grief: A self-study. Asia Pac J Oncol Nurs., 3, 233-40. Beck CT. (2011). Secondary traumatic stress in nurses: a systematic review. Archives of Psychiatric Nursing, 25(1), 1-10.
• Coetzee SK, Klopper HC. (2010). Compassion fatigue within nursing practice: a concept analysis. Nursing & Health Science, 12(2), 235-243.
• Çolak Y. (2018). Dans ve hareket terapisi yöntemlerinin kullanımının, hemşirelerin mesleki tatmin, tükenmişlik ve eşduyum yorgunluğu düzeylerine etkisinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Dikmen Y, Aydın Y. (2016). Hemşirelerde merhamet yorgunluğu: ne? nasıl? ne yapmalı?. J Hum Rhythm, 1(1), 13-21.
• Elkonin D, Lizelle (2011). Positive and negative emotional responses to work-related trauma of intensive care nurses in private health care facilities. Health SA Gesondheid, 16, 1– 8.
• Ertümer AG, Kaya E. (2022). Sağlık profesyonellerinin merhamet yorgunluğu düzeyinin hasta güvenliğine etkisi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 25(1), 139-154
• Galiana L, Arena F, Oliver A, Sanso N, Benito E. (2017). Compassion satisfaction, compassion fatigue, and burnout in Spain and Brazil : ProQOL validation and crosscultural diagnosis. J Pain Symptom Manage, 53, 598-604.
• Hegney DG, Craigie M, Hemsworth D. (2014). Compassion satisfaction, compassion fatigue, anxiety, depression and stress in registered nurses in Australia: study 1 results. Journal of Nursing Management, 22(4), 506-518.
• Hooper C, Craig J, Janvrin DR, Wetsel MA, et al. (2010). Compassion satisfaction, burnout, and compassion fatigue among emergency nurses compared with nurses in other selected inpatient specialties. Journal of Emergency Nursing: JEN: Official Publication of the Emergency Department Nurses Association, 36(5), 420-427.
• Huggard P, Dixon R. (2011). "Tired of caring": The impact of caring on resident doctors. Australian Journal of Disaster and Trauma Studie, 3, 105-111.
• Kamal AH, Bull JH, Wolf SP, et al. (2016). Prevalence and predictors of burnout among hospice and palliative care clinicians in the U.S. J Pain Symptom Manage, 51(4), 690-696.
• Kelle Dikbaş Ş, Okanlı A. (2022). Hemşirelerde ikincil travmatik stres ve stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişki. SBÜ Hemşirelik Dergisi, 4(1), 7-14.
• Kelly L, Runge J, Spencer C. (2015). Predictors of compassion fatigue and compassion satisfaction in acute care nurses. Journal of Nursing Scholarship, 47(6), 522–528.
• Kılıç S. (2018). Devlet hastanesinde çalışan hemşirelerde travmatik stres belirtileri, mesleki tatmin tükenmişlik ve eşduyum yorgunluğunun incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Nevşehir.
• Kim K, Han Y, Kwak Y, Kim JS. (2015). Professional Quality of Life and Clinical Competencies among Korean Nurses. Asian Nursing Research, 9(3), 200–206. doi:10.1016/j.anr.2015.03.002
• Koca F. (2018). Hemşirelerde merhamet yorgunluğu ve etkili faktörlerin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Kotula KR. (2015). Compassıon fatıgue ın crıtıcal care nursıng and development of an educatıonal modüle. (Yüksek Lisans Tezi). North Dakota State University, ABD.
• LeBaron VT, Palat G, Sinha S, Chinta SK, et al. (2017). Recommendations to support nurses and improve the delivery of oncology and palliative care in India. Indian J Palliat Care, 23, 188-98.
• Maiden J, Georges JM, Connelly CD. (2011). Moral distress, compassion fatigue, and perceptions about medication errors in certified critical care nurses. Dimensions of Critical Care Nursing, 30(6), 339-345.
• Mansur F, Özzeybek Taş M, Ekinci N. (2022). Sağlık çalışanlarında merhamet doyumu ve merhamet yorgunluğunun sürekli öfke düzeyine etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (40), 436-469.
• Moç T. (2023). Merhamet yorgunluğunun iş stresine ve işten ayrılma niyetine etkisi: Hemşireler üzerine bir araştırma. Social Sciences Research Journal, 12 (1), 1-12.
• Najjar N, Davis LW, Beck-Coon K, Doebbeling CC. (2009). Compassion fatigue a review of the research to date and relevance to cancer-care providers. Journal of Health Psychology, 14(2), 267-277.
• Nas E, Sak R. (2020). Merhamet ve merhamet odaklı terapi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 64-84. doi:10.18026/cbayarsos.525744.
• Nolte AGW, Downing C, Temane A, Hastings-Tolsma M. (2017). Compassion fatigue in nurses: A metasynthesis. J Clin Nurs. 000, 1–15.
• O’Mahony S, Ziadni M, Hoerger M, Levine S, Baron A, Gerhart J. (2018). Compassion fatigue among palliative care clinicians: findings on personality factors and years of service. American Journal of Hospice and Palliative Medicine, 35(2), 343-347.
• Okçin F. (2019). Onkoloji palyatif bakım hemşirelerinin mesleki yaşam deneyimlerinin incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6 (4), 234-246.
• Pereira SM, Fonseca AM, Carvalho AS. (2011). Burnout in palliative care: A systematic review. Nursing Ethics, 18(3), 317-326.
• Peters E. (2018). Compassion fatigue in nursing: a concept analysis. Nurs Forum, 53(4), 466-80.
• Potter P, Deshields T, Divanbeigi J, Berger J, et al. (2010). Compassion fatigue and burnout: prevalence among oncology nurses. Clin J Oncol Nurs, 14(5), 56-62.
• Romano J, Trotta R, Rich VL. (2013). Combating compassion fatigue: an exemplar of an approach to nursing renewal. Nursing Administration Quarterly, 37(4), 333-336.
• Sansó N, Galiana L, Olive A, Pascual A, Sinclair S, Benito E. (2015). Palliative care professionals’ inner life: exploring the relationships among awareness, self-care, and compassion satisfaction and fatigue, burnout, and coping with death. J Pain Symptom Manage, 50, 200-207.
• Schroeter K. (2014). Compassion fatigue: an unwanted reflection of your reality. Journal of Trauma Nursing, 21(2), 37-38.
• Sezer vd. (2023). Pandemi döneminde çocuk hemşirelerinin merhamet yorgunluğu düzeyleri ile stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi: kesitsel çalışma. Türkiye Klinikleri, 15(2), 308-18.
• Silveira NR, Nascimento ERP, Rosa LM, Jung W, Martins SR, Fontes MS. (2016). Palliative care and the intensive care nurses: feelings that endure. Rev Bras Enferm, 69(6), 1012-9.
• Şeremet GG, Ekinci N. (2021). Sağlık çalışanlarında merhamet yorgunluğu, merhamet memnuniyeti ve merhamet korkusu. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(29), 330-344.
• Şirin M, Yurttaş A. (2015). Hemşirelik bakımının bedeli: merhamet yorgunluğu. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(2), 123-130.
• Tabachnick BG, Fidell LS. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.), Boston: Allyn and Bacon.
• Uslu Y, Demir Korkmaz F. (2020). Kalp damar cerrahisi yoğun bakım hemşirelerinde şefkat yorgunluğu ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 192- 197.
• Üstün B, Günüşen N. (2018). Terminal hastalıklı hastaların hemşiresi olmak: güçlü kalabilir miyiz? G Cimete (Ed). Çocuklarda Palyatif Bakım; Terminal Dönemdeki Çocuk ve Aileye Yaklaşım (1. bs., s.127-132) Ankara: Türkiye Klinikleri.
• Wentzel D, Brysiewicz P. (2014). The consequence of caring too much: compassion fatigue and the trauma nurse. Journal of Emergency Nursing, 40(1), 95–97. doi:10.1016/j.jen.2013.10.009
• Yaman E, Özdelikara A. (2023). Onkoloji ve palyatif bakım servisinde çalışan hemşirelerin merhamet yorgunluğunun iş ve yaşam doyumuna etkisi. Journal of Nursology, 26(1), 54-59.
• Yeşil A, Ergün Ü, Amasyalı C, Er F ve ark. (2010). Çalışanlar için yaşam kalitesi ölçeği Türkçe uyarlaması geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi, 47, 111-7.
• Yılmaz G, Üstün B, Günüşen NP. (2018). Effect of a nurse‐led intervention programme on professional quality of life and post‐traumatic growth in oncology nurses. Int J Nurs Pract, e12687.
• Yılmaz G, Üstün B. (2018). Professional quality of life in nurses: compassion satisfaction and compassion fatigue. J psych Nurs, 9(3),205-11.
• Yılmaz G. (2016). Onkoloji hemşirelerinin eşduyum yorgunluğu, iş doyumu, tükenmişlik ve travma sonrası gelişim düzeylerine etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Yoder EA. (2010). Compassion fatigue in nurses. Applied Nursing Research, 23(4), 191-197.
• J Zenz, M Zenz. (2017). Survey on german palliative care specialists’ experiences with advance directives. Pain Ther., 6, 17–28.
• YY Zhang, C Zhang, Han XR, Li W, Wang YL. (2018). Determinants of compassion satisfaction, compassion fatigue and burn out in nursing: A correlative meta-analysis. Medicine (Baltimore), 97(26), e11086.