Archives as an Alternative Place for Out-of-School History Teaching

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 6, 127 - 145, 20.12.2024

Muhammet Ahmet Tokdemir

https://doi.org/10.59054/hed.1550059

Öz

Today, it is inadequate to think of history teaching only as lessons given in schools. Indeed, today's conditions and educational policies make out-of-school activities that support formal education a necessity. In its simplest form, out-of-school learning, which we can define as the use of out-of-class spaces as an educational environment, is also possible in history teaching. An environment that can be considered in the context of out-of-school history teaching is archives. As one of the indispensable institutions of states, archives have always existed with their legal and cultural functions. In the XX century, it is observed that studies supporting history teaching in the upbringing of generations started to be carried out in archives. These studies, led by the UK and the USA, have become widespread over time and the studies of archives supporting history teaching have gradually increased. In our country, the irectorate of State Archives carries out various studies in this regard. In this study, it will be discussed how archives can offer opportunities in terms of out-of-school history teaching and what kind of activities can be done to support history teaching during archive visits.

Anahtar Kelimeler

Archive, out of school teaching, teaching history.

Okul Dışı Tarih Öğretiminde Alternatif Bir Mekân Olarak Arşivler

Öz

Günümüzde tarih öğretimini sadece okullarda verilen dersler olarak düşünmek eksik kalmaktadır. Zira, günümüz şartları ve eğitim politikaları, örgün eğitimi destekleyici okul dışı etkinlikleri âdeta zorunluluk olarak karşımıza çıkarmaktadır. En basit hâli ile sınıf dışı mekânların eğitim öğretim ortamı olarak kullanılması şeklinde tanımlayabileceğimiz okul dışı öğrenme, tarih öğretiminde de mümkündür. Okul dışı tarih öğretimi kavramı bağlamında ele alınabilecek bir ortam da arşivlerdir. Devletlerin vazgeçilmez kurumlarından biri olan arşivler, hukuki ve kültürel işlevleri ile var olagelmişlerdir. XX. yüzyılda nesillerin yetiştirilmesinde tarih öğretimini destekleyici çalışmaların arşivlerde de yapılmaya başladığı örülmektedir. İngiltere ve ABD'nin başını çektiği bu çalışmalar zamanla yaygınlaşmış ve arşivlerin tarih öğretimini destekleyici çalışmaları giderek artmıştır. Ülkemizde de Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı bu anlamda çeşitli çalışmalar yürütmektedir. Bu çalışmada arşivlerin okul dışı tarih öğretimi bakımından nasıl imkânlar sunabileceği ve arşiv ziyaretlerinde tarih öğretimini destekleyici ne tür etkinlikler yapılabileceği ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Arşiv, okul dışı öğretim, tarih öğretimi.

Kaynakça

• Barton, Keith C.: “Primary Sources in History: Breaking Through the Myths”, Phi Delta Kappan, C. 86, No 10. Haziran 2005, s. 745-753.
• Bekele, Mafkereseb, R. Pierdicca, E. Frontoni, E.S. Melinverni ve J. A. Gain: J. “A Survey of Augmented, Virtual, and Mixed Reality for Cultural Heritage”, Journal on Computing and Cultural Heritage, 11 (2), 2018, s. 1-36.
• Berk, Neval Akça: “Tarihsel Canlandırmanın Tanımı, Sınıflandırılma Çabası, Tarih Eğitimi ile Olan İlişkisi”, Turkish Studies, 7/3, 2012, s. 75-95.
• Binark, İsmet: “Turkish Archival Studies”, Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 9/ 3, 1995, s. 258-264.
• Brooks, Ron, Mary Aris ve Irene Pery: The Effective Teaching of History, Longman,, Essex 1993.
• Carini, Peter: “Archivists as Educators: Integrating Primary Sources into the Curriculum”, Journal of Archival Organization, C. 7, No 1, 2009, s. 41-50.
• Challenor, Jennifer ve Minhua Ma: “A Review of Augmented Reality for History Education and Heritage Visualisation”, Multimodel Tecnologies and İnteraction, S. 3, 2009.
• Coll, Sandhya, Richard Coll, David Treagust: “Making the Most of Out of School Visits: How Does the Teacher Prepare? Part I: Development of the Learner Integrated Field Trip Inventory”, International Journal of Innovation in Science and Mathematics Education, (26) 4, 2018, s. 20-29.
• Cooper, Hillary: “Historical Thinking and Cognitive Development in the Teaching of History”, Teaching History (Ed. Hilary Bourdillon), Open University, London, 1994, s. 101-122.
• Department for Education and skills (DfES), Learning Outside the Classroom Manifesto. Nottingham, UK: DfES Publications, 2006.
• Doğan, Yasin: Sosyal Bilgiler Öğretiminde Tarihsel Yazılı Kanıtların Kullanımı, (Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2007.
• Drake, Frederic D, ve L. R. Nelson: Engagement in Teaching History Theory and Practices for Middle and Secondary Teachers, New Jersey: Parson Education 2005.
• Fines, John: “Evidence the basis of the Discipline?”, Teaching History (ed: Hillary Bourdillon), London: Routledge, 1994, s. 122-126.
• Hendry, Julia: “Primary sources in K-12 education: Opportunities for archives”, The American Archivist, C. 70, Bahar 2007, s. 114-129.
• Holmes, Oliver Wendell: “History and Theory of Archival Practice”, University Archives (Papers presented at an institute conducted by the University of Illinois Graduate School of Library Science, November 1-4, 1964, 11th ser.), s. 1-21.
• Karabağ, S. Gulin ve Okan Aydoğan: “The Effect of History Teaching Supported by Dramatization Technique on Students Achievement and Permanence Level”, Asian Journal of Education and Training, 7(1), 2021, s. 36-45.
• Keskin, İshak: “Yapılandırmacı Öğretim Bakımından Arşiv Kaynaklarının Önemi”, Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 3 (5), 2013, s. 1-29.
• Keskin, İshak: Arşivlerin Eğitim ve Kültür Hizmetleri, İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, 2014.
• Kiriş, Ayten: Tarih Eğitimi ve Tarihçilik Mesleği: Lise Tarih Derslerinde Yazma Becerilerinin Kullanılması ve Geliştirilmesi, (Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2009.
• Küçükahmet, Leyla: Öğretim İlke ve Yöntemleri Ankara: Nobel Yay. 2017.
• Kütükoğlu, Mübahat S.: Tarih Araştırmalarında Usûl, 2. Basım İstanbul: Kubbealtı Neşriyat, 1991.
• McAleavy, Tony: “The Use of Sources in School History 1910-1998: A Critical Perspective”, Teaching History, Sayı, 91, Mayıs 1998, s. 10-13, 15-16.
• MEB, Ortaöğretim Tarih Dersi (9,10 ve 11. Sınıf lar) Öğretim Programı, 2023.
• MEB, Tarih Öğretmenliği Özel Alan Yeterlilikleri, (2011) http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/ 2017_12/13160709_TARYH.pdf
• MEB, Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri, (2017). http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/ 2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf
• Nichol, Jon: Teaching History At Key Stage 3 (Teaching and Learning), Cambridge: Chris Kington Publishing, 1995.
• Osborne, Ken: “Archives in the Classroom”, Archivaria, No 23 (Kış 1986-87), s. 16-40.
• Parker, Walter C. ve Diana Hess: Teaching with and for Discussion, Teaching and Teacher Education, sayı 17, 2001, s. 273-289.
• Resmî Gazete, Arşivlerden Yararlanma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, 2 Ekim 2021 Sayı 31616.
• Rukancı, Fatih, Hakan Anameriç ve Alparslan Başar: Arşiv ve Arşivcilik Kuram, Strateji ve Uygulamalar, İstanbul: Devlet Arşivleri Başkanlığı Yayınları, 2021.
• Rukancı, Fatih, Hakan Anameriç ve Alparslan Başar: Bellek Yönetimi Arşivsel Dönüşüm ve Paradigma, İstanbul: Devlet Arşivleri Başkanlığı Yayınları, 2023.
• Rukancı, Fatih, Hakan Anameriç ve Alparslan Başar: Arşiv Terimleri, İstanbul: Devlet Arşivleri Başkanlığı Yayınları, 2023.
• Stradling, Robert, 20. Yüzyıl Avrupa Tarihi Nasıl Öğretilmeli, çev: Ayfer Ünal, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2003.
• Şimşek, Ahmet ve Selahattin Kaymakcı: “Okul Dışı Sosyal Bilgiler Öğretiminin Amacı ve Kapsamı”, Okul Dışı Sosyal Bilgiler Öğretimi, Ed. A Şimşek ve S. Kaymakcı, Ankara: Pegem A yay. 2015, s. 1-13.
• Togan, A. Zeki Velidi: Tarihte Usûl, 4. Basım, Enderun Kitabevi, 1985.
• Tokdemir, Muhammet Ahmet ve Alim Baki Akkoç: Arşiv Belgeleri ile Tarih Öğretimi, İstanbul: Devlet Arşivleri Başkanlığı Yayınları, 2021.
• Türkmen, Sıdıka Fulya, Tarih Öğretmenlerinin Okul Dışı Tarih Öğretimi Algıları ve Görüşleri, (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2019.
• Ünal, Uğur, Arşivciliğimizin Yüz Yılı 1846-1945, Ankara: TTK, 2023.
• https://www.archives.gov.on.ca/en/education/workshops_onsite.aspx
• https://www.archives.gov/education/lessons/worksheets
• https://www.devletarsivleri.gov.tr/Sayfalar/SecedWorkshop.aspx
• www.sozluk.com.tr /arşiv [erişim tarihi 10.07.2024].