Arşivlerin Tarihî ve Felsefi Bağlamını Jacques Derrida Üzerinden Okumak

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 6, 299 - 311, 20.12.2024

Hüseyin Hilmi Aladağ

https://doi.org/10.59054/hed.1566526

Öz

Bu makale, arşiv kavramının tarihî ve felsefi bağlamını Jacques Derrida’nın arşivlere dair yaklaşımlarını merkeze alarak incelemektedir. Derrida en temelde; arşivlerin sadece tarihin tarafsız kayıtlarını içeren bir organizasyon olmayıp, tarihsel bilginin öncelenmesi, seçilmesi, düzenlenmesi ve dışta tutulması gibi birbirini etkileyen süreçleri yansıtan karmaşık ve ideolojik bir yapı olduğunu belirtmiştir. Derrida; 1996 yılında yayımlanan “Archive Fever: A Freudian Impression” adlı eserinde arşivlerin muhtevasında “içerilmenin” ve “dışta tutulmanın” “sessizliklerin” ve “bastırılmış anlatıların” açığa çıkarılmayı bekleyen gizil unsurlar olduğunu ve bu unsurların keşfedilmeleri ve yeniden bir okumaya tabi tutulmaları vesilesiyle tarihî hadiselerin gölgede kalan yönlerinin açığa çıkarılabileceğini vurgulamıştır. Derrida arşivlerin ontolojisinde sadece “hatırlamanın” değil aynı zamanda “unutmanın” da içkin olduğunu iddia etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Arşiv, Jacques Derrida, Yapısöküm, Fenomenoloji

Etik Beyan

Etik beyan gerekmemektedir.

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Reading the Historical and Philosophical Context of Archives through Jacques Derrida

Öz

This paper examines the historical and philosophical context of the concept of archives, focusing on Jacques Derrida's approaches to archives. Derrida fundamentally argued that archives are not merely neutral repositories of historical records, but rather complex and ideological structures that reflect interrelated processes such as the prioritization, selection, organization, and exclusion of historical knowledge. In his 1996 work "Archive Fever: A Freudian Impression", Derrida emphasized that within the content of archives lie latent elements of “inclusion” and “exclusion,” “silences,” and “repressed narratives,” which await discovery and reinterpretation. He argued that through the uncovering and rereading of these elements, the obscured aspects of historical events can be revealed. Derrida also contended that the ontology of archives encompasses not only “remembering” but also “forgetting,” both of which are intrinsic to their nature.

Anahtar Kelimeler

Archive, Derrida, Deconstruction, Phenomenology

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Arnold, John H.: “Talking with Ghosts: Rancière, Derrida and the Archive.” Journal of Medieval History, 48, no. 2 (2022): 235-249.
• Brothman, Brien: “The Limits of Limits: Derridean Deconstruction and the Archival Institution.” Archivaria, 36 (Autumn 1993): 205-220.
• Ertuğrul, Tacettin: “Jacques Derrida'nın Arşiv Humması”, içinde Arşivcilikte Yeni Yaklaşımlar Yeni Yöntemler, Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı & Beykoz Üniversitesi, 2023. s. 211-305.
• Derrida, Jacques: Gramatoloji. Çev. İsmet Birkan. Ankara: BilgeSu Yayıncılık, 2010.
• Derrida, Jacques: Marx’ın Hayaletleri. Çev. Alp Tümertekin. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2019.
• Derrida, Jacques: Paper Machine. Translated by Rachel Bowlby. Stanford, CA: Stanford University Press, 2005.
• Derrida, Jacques: Platon’un Eczanesi. Çev. Zeynep Direk. İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2012.
• Derrida, Jacques: “Archive Fever: A Freudian Impression.” Diacritics, 25, no. 2 (Summer 1995): 9-63.
• Derrida, Jacques: Specters of Marx: The State of the Debt, the Work of Mourning and the New International, Translated by Peggy Kamuf. London: Routledge, 1994.
• Derrida, Jacques: The Post Card: From Socrates to Freud and Beyond, trans. Alan Bass, University of Chicago Press, 1987.
• Dutoit, Thomas: “Mythic Derrida.” Mosaic: An Interdisciplinary Critical Journal, 39, no. 3 (September 2006): 103-132.
• Earlie, Paul: “Derrida's 'Archive Fever': From Debt to Inheritance.” Paragraph, 38, no. 3 (November 2015): 312-328.
• Freud, Sigmund: Musa ve Tektanrıcılık. Çev. Kamuran Şipal. İstanbul: SAY Yayınları, 2022.
• Huang, Carolin: “Dwelling on the 'Anarchival': Archives as Indexes of Loss and Absence.” Archival Science, 20 (2020): 263-277.
• Hui, Yuk: “On the Synthesis of Social Memories.” In Memory in Motion: Archives, Technology and the Social, edited by Ina Blom, Trond Lundemo, and Eivind Røssaak, 307-325. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2017.
• Kronick, Joseph G.: "The Passages of Jacques Derrida: Between Philosophy and Biography." South Atlantic Review, 81, no. 2 (Summer 2016): 210-231.
• Lauzon, Claudette: “Unhomely Archives.” In The Unmaking of Home in Contemporary Art, 104-136. Toronto: University of Toronto Press, 2017.
• Lawlor, Leonard: “Jacques Derrida”, The Stanford Encyclopedia of Philosophy, (Summer 2023 Edition), (eds. Edward N. Zalta & Uri Nodelman). https://plato.stanford.edu/archives/sum2023/entries/derrida [Erişim tarihi: 25.10.2024]
• Lustig, Jason: “Epistemologies of the Archive: Toward a Critique of Archival Reason.” Archival Science, 20 (2020): 65-89.
• Mercier, T. C.: “Silence, in the Archives: Derrida’s Other Marx(s).” Aisthesis, 13, no. 2 (2020): 31-46.
• Naas, Michael: “Derrida's Preoccupation with the Archive in 'The Beast and the Sovereign'.” SubStance, 43, no. 2, ISSUE 134 (2014): 20-36.
• Pell, Susan: “Radicalizing the Politics of the Archive: An Ethnographic Reading of an Activist Archive”, Archivaria, The Journal of the Association of Canadian Archivists, 80/Fall 2015, 33–57.
• Sieber, Samuel: “The Politics of Archives. Media, Power, and Identity.” In Constructions of Cultural Identities in Newsreel Cinema and Television after 1945, edited by Kornelia Imesch, Sigrid Schade, and Samuel Sieber, 21-38. Bielefeld: Transcript Verlag, 2016.
• Zinn, Howard: "Secrecy, Archives, and the Public Interest”, THE MIDWESTERN ARCHIVIST, Vol. II, No. 2, 1977, 14-26.