Öğretmen Mutluluğu: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 179 - 202, 31.12.2022

Ömer Şahin Aslan Ahmet Göçen

https://doi.org/10.22596/hej.988450

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmada öğretmenlerin mutluluk düzeylerini incelemek adına bir ölçek geliştirilmesi amaçlanmıştır. Eğitim örgütlerinde çalışanların mutluluk düzeylerini tespit etmek ve mutluluklarını arttıracak eylemlerde bulunmak sağlıklı örgüt kültürünün gelişimine destek çıkabilir.Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılarak hazırlanmıştır. Araştırmanın evrenini Şanlıurfa ili merkez ilçelerinde (Eyyübiye, Haliliye, Karaköprü) görev yapmakta olan 12549 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmadaki örneklem grubu ise araştırma evreninden uygun örnekleme yöntemi ile seçilen 580 öğretmendir. Öğretmen mutluluk ölçeği geliştirme aşamasında madde havuzu oluşturulmuş ve uzman görüşleri alınmıştır. Daha sonra geçerlilik ve güvenirlilik analizleri yapılmıştır. Çalışma kapsamında elde edilen verilerin analizinde Açımlayıcı Faktör Analiz, Doğrulayıcı Faktör Analizi, Cronbach Alfa Güvenirliği, Madde- Toplam Puan Korelasyonu analiz teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre Öğretmen Mutluluk Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu görülmüştür. Öğretmen Mutluluk Ölçeği beş alt boyutlu bir yapıya sahiptir. Bu alt boyutlar: Kişisel Gelişim, Mesleki Tatmin, Yönetici Yaklaşımı, İş Arkadaşı İlişkileri ve Öğrenci İlişkileri’dir. Ölçek 20 maddeli olup ters ifade içermemektedir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen Mutluluğu, Mutluluk, Ölçek Geliştirme

Teacher Happiness: A Scale Development Study

Öz

This research is aimed at developing a scale for examining teacher’s happiness levels. Knowing the happiness levels of the employees in educational organizations and taking actions that will increase their happiness can support the development of a healthy organizational culture. The research was prepared using survey model, a quantitative research method. The universe of the study consists of 12549 teachers working in the central districts of Şanlıurfa province (Eyyübiye, Haliliye, Karaköprü). The sample group of the research includes 580 teachers selected from the research universe through convenience sampling method. During the scale development phase, an item pool was created, and expert opinions were taken. Then, validity and reliability analyzes were done. In the analysis of the data, Exploratory Factor Analysis (EFA), Confirmatory Factor Analysis (CFA), Cronbach Alpha Reliability, Item-Total Score Correlation analysis techniques were used.According to the research findings, it was seen that the Teacher Happiness Scale is a valid and reliable measurement tool. The Teacher Happiness Scale consists of five sub-dimensions. These sub-dimensions are Personal Development, Professional Satisfaction, Managerial Approach, Colleague Relations, and Student Approach. The scale consists of 20 items and has no reverse item.

Anahtar Kelimeler

Teacher Happiness, Happiness, Scale Development

Kaynakça

• Akbay, L. (2019). İlişkisel araştırmalar. S. Şen (Ed.), ve İ. Yıldırım (Ed.), Eğitimde araştırma yöntemleri (117-136). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Arslan, A. (2007). İlkçağ felsefe tarihi: Aristotales. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Arslan, Y., ve Polat, S. (2017). Örgütsel mutluluk ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 23(4), 603-622.
• Aydın, A. (2018). Mutluluk. Ankara: Pegem Akademi.
• Bircan, H. H. (2001). İslam felsefesinde mutluluk (Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyalbilimler Enstitüsü: İstanbul.
• Bryne, B. M. (2013). Structural equation modeling with MPLUS: Basic concepts, applications and programming. 2nd edition. New York: Routledge.
• Bulut, A. (2015). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel mutluluk algılarının incelenmesi: Bir norm çalışması (Yayımlanmamış doktora tezi). Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Gaziantep.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Can, A. (2018). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
• Celep, C. (2007). Meslek olarak öğretmenlik. C. Celep (Ed.), Eğitim bilimine giriş (s. 45-74). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• DeVellis, R. F. (2017). Scale Development: Theory and applications. Thousand Oaks: SAGE Publications.
• Diener, E., ve Ryan, K. (2009). Subjective well-being: A general overview. South African Journal of Psychology, 39(4), 391-406.
• Diener, E., ve Seligman, M. E. (2002). Very happy people. Psychological Science, 13(1), 81-84.
• Eryılmaz, A. (2021). Herkes için mutluluğun başucu kitabı: Teoriden uygulamaya pozitif psikoloji. Ankara: Pegem Akademi.
• Fabrigar, L. R., Wegener, D. T., MacCallum, R. C., ve Strahan, E. J. (1999). Evaluating the use of exploratory factor analysis in psychological research. Psychological Methods, 4(3), 272-299.
• Farabi. (2016). İdeal Devlet. Çev. Ahmet Arslan. İstanbul: Türkiye İşbankası Kültür Yayınları.
• Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS. London: SAGE.
• Fisher, C. D. (2010). Happiness at work. International Journal of Management Reviews, (12), 384–412.
• Frey, B., ve Stutzer, A. (2002). Happiness and economics: How the economy and institutions affect human well-being. New Jersey: Princeton University.
• Gavin, J. H., ve Mason, R. O. (2004). The virtuous organization: The value of happiness in the workplace. Organizational Dynamics, 33(4), 379-392.
• George, D., ve Mallery, P. (2020). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference, sixteenth edition. Newyork: Routledge.
• Habacı, İ., Karataş, E., Adıgüzelli, F., Ürker, A., ve Atıcı, R. (2013). Öğretmenlerin güncel sorunları. Electronic Turkish Studies, 8(6), 263-277.
• Haybron, D. M. (2000). Two philosophical problems in the study of happiness. Journal of Happiness Studies, 1(2), 207-225.
• Hills, P., ve Argyle, M. (2002). The Oxford Happiness Questionnaire: a compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and individual differences, 33(7), 1073-1082.
• Ho, R. (2014). Handbook of univariate and multivariate data analysis with IBM SPSS. Boca Raton: CRC Press.
• Hu, L.T., ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A multidisciplinary journal, 6(1), 1-55.
• İlhan, M., ve Çetin, B. (2014). LISREL ve AMOS programları kullanılarak gerçekleştirilen yapısal eşitlik modeli (yem) analizlerine ilişkin sonuçların karşılaştırılması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(2), 26-42.
• Inglehart, R. (1990). Culture shift in advanced industrial society. Princeton: Princeton University Press.
• Johnson, S., Robertson, I., ve Cooper, C. L. (2018). Well-being productivity and happiness at work. Cham: Palgrave Macmillan.
• Karagöz, Y., ve Bardakçı, S. (2020). Bilimsel araştırmalarda kullanılan ölçme araçları ve ölçek geliştirme. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kiraz, Z., ve Kurul, N. (2018). Türkiye’de öğretmen işsizliği ve ataması yapılmayan öğretmenler hareketi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 270-302.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. Newyork: The Guilford Press.
• Korkmaz, S., Göksülük, D., ve Zararsiz, G. (2014). MVN: An R Package for assessing multivariate normality. The R Journal, 6(2):151-162.
• Korkut, A. (2019). Öğretmenlerin örgütsel mutluluk, örgütsel sinizm ve örgütsel adalet algılarının analizi (Yayımlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Malatya.
• Köktaş, Ş. K. (2003). Öğretmenlik mesleğine giriş. Adana: Nobelkitabevleri.
• Lenoir, F. (2016). Mutluluk üstüne felsefi bir yolculuk. Çev. Atakan Altınörs. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Moçoşoğlu, B., &, Kaya, M. (2018). Okul yöneticileri ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki: Şanlıurfa ili örneği. Harran Maarif Dergisi, 3(1), 52-70.
• Mahadea, D., ve Ramroop, S. (2015). Influences on happiness and subjective well-being of entrepreneurs and labour: Kwazulu-Natal case study. South African Journal of Economic and Management Sciences, 18(2), 245-259.
• Mardia, K. V. (1970). Measures of multivariate skewness and kurtosis with applications. Biometrika, 57(3), 519-530.
• MEB. (2013). Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği.
• Myers, D. G. (2000). The funds, friends, and faith of happy people. American Psychologist, 55(1), 56-67.
• Myers, D. G., ve Dienner, E. (1995). Who is happy? Psychological science, 6(1), 10-19.
• Nazlı, M. (2015). Hizmet sektöründe kurumsal yönetimin işte mutluluk üzerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Yaşar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitütüsü: İzmir.
• Oswald, A. J., Proto, E., ve Sgroi, D. (2015). Happiness and productivity. Journal of Labor Economics, 33(4), 789-822.
• Özdamar, K. (2017). Eğitim, sağlık ve davranış bilimlerinde ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi: IBM SPSS, IBM AMOS ve MINITAB uygulamalı. Eskişehir: Nisan Kitabevi.
• Özden, Y. (1999). Eğitimde Dönüşüm Eğitimde Yeni Değerler. Ankara: Pegem A yayınları.
• Özgen, M. K. (2005). Farabi'nin mutluluk anlayışı (Doktora tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitisü: Kayseri.
• Özlem, D. (2004). Etik- Ahlak felsefesi. İstanbul: İnkılap Yayıncılık.
• Paschoal, T., ve Tamayo, A. (2008). Construction and validation of the work well-being scale. Avaliação Psicológica, 7(1), 11-22.
• Salas-Vallina, A., ve Vidal, J. A. (2018). Happiness at work: Developing a shorter measure. Journal of Management & Organization, 1, 21.
• Seligman, M. E. (2002). Authentic happiness: Using the new positive psychology to realize your potential for lasting fulfillment. Newyork: The Free Press.
• Sevin, H. D. ve Şen K. (2019). Öğretmenlerin rekreasyon aktivitelerine katılım düzeyleri ile yaşam mutluluğu ve iş performansları arasındaki ilişki. Dini Araştırmalar, 22(55), 213-232.
• Sevindik, D. (2015). Orta yaş dönemi bireylerde dindarlık-mutluluk ilişkisi: Denizli örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Isparta.
• Stevens, J. P. (2009). Applied multivariate statistics for the social sciences. Newyork: Routledge.
• Stutzer, A., ve Frey, B. S. (2004). Does marriage make people happy, or do happy people get married? The Journal of Socio-Economics, 35(2), 326-347.
• Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Şen, S. (2020). Mplus ile yapısal eşitlik modellemesi uygulamaları. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ulukan, M. (2020). Öğretmenlerin mutluluk ile psikolojik sağlamlik düzeyleri arasindaki ilişkinin incelenmesi. Journal of International Social Research, 13(73),620-631.