OCCUPATIONAL HEALTH NURSİNG IN TURKEY AND DEVELOPMENTS

Yıl 2008, Cilt: 10 Sayı: 1, 4 - 10, 01.04.2008

Melek Nihal Esin

Öz

TÜRKİYE'DE İŞ SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ VE GELİŞMELER

Öz

Günümüzde pek çok ülkede çalışma koşulları iyileştirilmesine rağmen, dünyanın büyük bölümündeçalışanların hala iyi çalışma koşullarına sahip olmadığı ve Uluslararası Çalışma Örgütü ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından önerilen tavsiyelere uyulmadığı belirtilmektedir. Çalışan sağlığının geliştirilmesinde; bilimsel, güncel uygulamalara ve nitelikli sağlık elemanlarının uygulamalarına gereksinim vardır. İş sağlığı hemşireliği uygulamaları çalışana ve çalışma ortamına yönelik sağlığı koruma uygulamalarını kapsamaktadır. Türkiye’de İş sağlığı hemşireliği 50 yıldır var olmasına rağmen, yasal ve eğitimsel boyutta gelişmelerin son dört yıldır olduğu görülmektedir. Kesin bir veri olmamasına rağmen Türkiye’de yaklaşık 7000 işyeri hemşiresi olduğu tahmin edilmektedir. Konu ile ilgili olarak 2003 yılındaönemli gelişmeler olmuştur. Öncelikle İş Sağlığı Hemşireliği Derneği kurulmuş ve işyeri hemşiresininnitelikleri, eğitimi, görev, yetkilerini düzenleyen yönetmelik taslağı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına sunulmuştur. Bakanlık tarafından 2004 yılında ilk sertifika programı düzenlenmiştir. Ancakbu uygulama derneğin açmış olduğu dava sonucunda Danıştay 10’uncu Dairesi tarafından mesleki eğitimlerin üniversiteler tarafından yapılabileceği gerekçesi ile durdurulmuştur. Bu gerekçe ile İş SağlığıHemşireliği Derneği üniversiteler ile protokoller oluşturarak 2006 ve 2007 yıllarında iki sertifika programı düzenlemiştir. Bu derleme, Türkiye’de iş sağlığı hemşireliği ile ilgili gelişmeler konusunda okuyucuları bilgilendirmek amacıyla yazılmıştır

Anahtar Kelimeler

İş Sağlığı Hemşireliği, Gelişmeler, Türkiye

Kaynakça

• Aksayan,S(2003) Türkiye’de İş Sağlığı Hem- şireliği Eğitimi.II. iş sağlığı hemşireliği sempoz- yumu,Sempozyum Kitabı,Karaelmas Üniversite- si,Zonguldak,s,25-28.
• Beşer, A (2001) İş Sağlığı Hemşireliği Eğitim- de Üniversitenin Rolü. II. iş sağlığı hemşireliği sempozyumu,Sempozyum Kitabı,Karaelmas Üni- versitesi,Zonguldak,24-31.
• Bilir,N(2003) İş Sağlığı Gelişme Süreci. II. iş sağlığı hemşireliği sempozyumu,Sempozyum Ki- tabı,Karaelmas Üniversitesi,Zonguldak,s,15-29.
• Burgel, B; Camp J; Lepping, G (2005) The Nurse’s Contribution to the Health of the Worker. Scientific Committee on Occupational Health Nursing Working Party Report,Available at:http://www.icohweb.org/committees/oh_nur- sing.asp,(5 aralık 2007).
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (2005)
• İş Kanunu.Available at:http://.calişma.gov.tr/
• mevzuat/4857_is_kanunu.htm,(1.12.2007).
• Davey,G.D(1995)Developing competency standarts for occupational health nurses in Austra- lia. American Associaton of Occupational Health Nurses Journal,43(3),138-43.
• Ekeberg, C;Gordon, M; Rossi, K(1997) Future Function, The Role of The Occupational Health Nursing, and Recommendations for The Educati- on and Training of OHN.Scientific committee on Occupational Health Nursing Report no:9, Stock- holm, 85-91.
• Emiroğlu O(1992). İşçilerin İş sağlğı Hizmet- lerinden Beklentileri ve İşyeri Hemşiresinin İş Sağlığı veGüvenliği Çalışmalarındaki Yeri. Türk Hemşireler Dergisi.42(4):34-37
• Emiroğlu O.(2000).İş Sağlığı Hemşireliği ve Sorunları.Toplum ve Hekim.Mayıs-Haziran, 2000,15(3):178-181.
• Esin, M.N (2001) Türkiye’de İş Sağlığı Hem- şireliğinin Konumu II. iş sağlığı hemşireliği sempozyumu, Sempozum Kitabı, Karaelmas Üni- versitesi, Zonguldak,32-34.
• Esin,MN(2007) İş Sağlığı Hemşireliği ve İş Sağlığı Hizmetlerindeki Yeri.MESKA 2007 İş Sağlığı ve Güvenliği Sempozyumu.Sempozyum Kitabı.Yıldız Teknik Üniversitesi,İstanbul,s,239- 241.
• E s i n , M N ; E m i r o ğ l u , O N ; A k s a y a n , S ; B e - şer,A(2007) Undergraduate Occupational Health NursingEducation in Turkey: A National Survey, International Nursing Review (Basım aşamasın- da)
• Harrison,C;Haris;Maw,J(2005)Occupaional health nursing in the United Kingdom:Exploring the world thorough international occupational he- alth programs American Associaton of Occupatio- nal Health Nurses Journal,53(5),2002-8.
• Ishihara, I(2004)Defining the roles and functi- ons of occupational health nurses in Japan:Results job analysis. American Associaton of Occupatio- nal Health Nurses Journal,56(2),230-41.
• (İŞHEM-DER) İş Sağlığı Hemşireliği Derne- ği. Erişim adresi:www.ishemder.org
• Mellor,G.;John,S.N.(2007)Occupational He- ath Nurses’perceptions of their current a future ro- les.Journal of Advanced Nursing.58(6),585-593.
• Rogers, B(2003) Occupational and Envirn- mental Health Nursing Concepts and Practice. W.B.Saunders Company,second edition, Phila- delphia .
• Rogers, B (2004) Community-Oriented Nurse in Occupational Health. In Stanhope, J.Lancaster (Ed.), Community & Public Health Nursing. St. Louis, Missouri:Mosby,Inc,10071092.
• Rossi, B(1997) International survey on the education of occupational health nurses. Educati- on and training of occupational health nurses. In- ternational Scientific Committee on Occupational Health Nursing Report no:9, Stockholm: 81-85.
• (SSK)Sosyal Sigortalar Kurumu (2005) 2005 İstatistikleri Available at: http://www.ssk.gov.tr/sskdownloads anasayfa/is- tatistik/istatistik2005/2, (1.12.2007).
• Şener, F(2001) İş Sağığı Hemireliği Uygula- malarının Değerlendirilmesi. Yüksek lisans Tezi- İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Entitüsü ,İs- tanbul
• Whitaker, S; Wynn, P;Williams, N (2002) Oc- cupational Health Teaching for Pre-registration Nursing Students. Nurse Education Today, 22,152-158.
• World Health Organization(WHO).(2001) The Role of the Occupational Health Nurse in Work- place Health Management. WHO European Cen- tre for Environment and Health, Bilthoven.
• World Health Organization(WHO) (2005) Global Strategy on Occupational Health for All.Avaliable at: http://www.who.int/occupatio- nal_health/globstrategy/en/>, (10 aralık 2007)
• Y a m a s e , Y ; N o b u c h i c a , H ; I s h i m e t - su,N(2001)The present situation of occupational healh nursing education and how to apply it to the fundemental nursing system. JUOEH,23(2),203- 15. 10