Kanguru Bakımı Konfor Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 1-2, 69 - 83, 28.01.2022

Hamide Zengin Nursan Çınar

Öz

Amaç: Bu çalışma; kanguru bakımı konfor ölçeğinin (KBKÖ) geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirliğinin test
edilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Yöntem:
Metodolojik olarak gerçekleştirilen araştırmanın evrenini, Amasya’da bir Eğitim ve Araştırma Hastanesinin
Kadın Doğum ve Loğusa servisinde, Mart-Ekim 2018 tarihleri arasında 28 hafta ve üzerinde doğum yapan
annelerin tamamı oluşturmuştur. Çalışmaya katılmayı kabul eden ve dahil olma kriterlerine uygun 253 anne
örneklem grubunu oluşturmuştur. KBKÖ için oluşturulan 25 maddelik ölçek havuzundan, kapsam geçerliği
sonucunda ve yapılan ön deneme uygulaması sonucunda madde çıkartılmamış, uzman görüş ve önerileri
doğrultusunda düzenlemeler yapılmıştır. Veriler SPSS Statistics 23 ve AMOS 22 programına aktarılarak
değerlendirilmiştir. Kategorik değişkenler için tanımlayıcı istatistikler verilmiştir. Ölçeğin kapsam geçerliği
değerlendirildikten sonra test-tekrar test güvenirliği, iç tutarlık ve yapı geçerliği incelenmiştir.
Bulgular:
Kapsam Geçerlik İndeksi ve Kapsam Geçerlik Oranlarının ortalaması 0,938 olarak bulunmuştur. Açımlayıcı
Faktör Analizi sonucunda Kaiser Meyer Olkin değeri 0,883 olarak bulunmuştur. Doğrulayıcı Faktör Analizi
sonucunda elde edilen uyum indeksleri χ²/sd:2,908, RMSEA: 0,077, GFI: 0,862, CFI: 0,897, SRMR: 0,063 olarak
bulunmuştur. KBKÖ’nin madde toplam korelasyon değerleri 0,47 ile 0,83 arasında değişmektedir. Bu çalışmada
KBKÖ’nin madde-toplam korelasyon katsayısı 0,40 olarak kabul edilmiştir. Ancak 8 maddenin madde-toplam
korelasyon katsayısı bu düzeyin altında bulunduğu için ölçekten çıkarılmış ve tekrarlanan madde ve güvenirlik
analizi sonucunda ölçeğin Cronbach alfa katsayısı 0,87’ye yükselmiştir. Ölçeğin yapı-kavram geçerliği için yapılan “faktör analizi” sonucunda iki faktör elde edilmiştir. Bu faktörler; Konforda artma ve rahatsızlık olarak
isimlendirilmiştir.Yapılan test tekrar test sınıf içi korelasyon (ICC) katsayısı KBKÖ için %95,3 olarak tespit
edilmiştir.
Sonuç: Kanguru Bakımı Konfor Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik katsayıları, kanguru bakımı uygulayan
annelerin kanguru bakımı esnasında konforunu geçerli ve güvenilir olarak ölçen bir ölçek olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Kanguru bakımı, Konfor, Hemşirelik, Ölçek geliştirme, Geçerlik, Güvenirlik

Kaynakça

• 1. Carbasse A, Kracher S, Hausser M, Langlet C, Escande B, Donato L, et al. Safetyandeffectiveness of skin-to-skin contact in the NICU tosupportneurodevelopment in vulnerablepreterminfants.J PerinatNeonatalNurs2013; 27: 255-62.
• 2. Conde-Agudelo A, Díaz-Rossello JL. Kangaroomothercaretoreducemorbidityandmortality in lowbirthweightinfants. Cochrane Database SystRev2014;4:CD002771.
• 3. World HealthOrganization.Department of ReproductiveHealthandResearch. Kangaroomothercare: A practicalguide. WHO, Geneva, Switzerland, 2003: 1–48.
• 4. Thukral A, Chawla D, Agarwal R, Deorari AK, Vinod KP. Kangaroomothercare-an alternativetoconventionalcare. IndianJournal of Pediatrics2008;75:497–503.
• 5. Moore ER, Anderson GC, Bergman N.Early skin-to-skin contactformothersandtheirhealthynewborninfants.Cochrane Database SystRev.2012; 16;5:CD003519. doi: 10.1002/14651858.CD003519.pub3.
• 6. Charpak N, Ruiz GJ, Zupan J, Cattaneo A, Figueroa Z, Tessier R, Cristo M, Anderson G, Ludington S, Mendoza S, Mokhachane M, Worku B. KangarooMotherCare: 25 yearsafter.ActaPaediatr2005;94: 514-522.
• 7. Gupta M, Jora R, Bhatia R.Kangaroomothercare (KMC) in LBW infantsa western rajasthanexperience.Indian J Pediatrics2007;74(8):747–749.
• 8. Conde-Agudelo A, Belizán JM, Diaz-Rossello J. Kangaroomothercaretoreducemorbidityandmortality in lowbirthweightinfants.Cochrane Database SystRev.2011;16 (3).
• 9. Venancio SI, Almeida H. Kangaroomothercare: Scientificevidencesandimpact on breastfeeding.Jornal de Pediatria2004;80(5):173–179.
• 10. KolcabaK. HolisticComfort: operationanalizingtheconstructas a nurse – sensitiveoutcome.Advances in NursingScience1992;15(1): 1–10.
• 11. Molınowoski A, Stamler LL. Comfort Exploration of theConcept in Nursing.J AdvNurs2002;39(6):599-606.
• 12. Kolcaba K. A theory of holisticcomfortfornursing.Journal of Advanced Nursing1994;19: 1178– 1184.
• 13. Kolcaba K. Evolution of themid-rangetheory of comfortforoutcomesresearch. Nursing Outlook2001;49(2), 86–92.
• 14. Kolcaba K.ComfortTheoryandPractice: a visionforholistichealthcareandresearch. Springer Publishing Co, New York, 2003
• 15. Nygvist KH, Anderson GC, Bergman N, Cattaneo A, Charpak N, Davanzo R,Ewald U, Ludington-Hoe S, Mendoza S, Pallás-Allonso C, Peláez JG, Sizun J, Widström AM.State of the art andrecommendationskangaroomothercare: application in a high-techenvironment.ActaPædiatr2010;99(6):812-819.
• 16. Davanzo R, Brovedani P, Travan L, Kennedy J,CrocettaSanesi C, Strajn T, De Cunto A. IntermittentKangarooMotherCare: A NICU Protocol. Journal of Human Lactation,2013;29(3):332– 338.
• 17. Alpar R. Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik-Güvenirlik-SPSS’de Çözümleme Adımları İle Birlikte. 3. Baskı. Detay Yayıncılık, Ankara,2014: 529
• 18. Ercan İ, Kan İ. Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi,2004;30(3):211-16.
• 19. Karakoç FY, Dönmez L. Ölçek geli̇şti̇rme çalışmalarında temel ilkeler.Tıp Eğitimi Dünyası2014;40: 39-49.
• 20. Tavşancıl E. Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. 1.baskı. Ankara: Nobel yayınevi, 2002.
• 21. Kuğuoğlu S,Karabacak Ü. Genel Konfor Ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması.FlorenceNightingale Hemşirelik Dergisi 2008; 16(61): 16-23.
• 22. Alemdar DK, Tüfekçi FG. Prematüre Bebek Konfor Ölçeği’nin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliği. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2015; 12(2): 142-148.
• 23. Kahraman A, Başbakkal Z, Yalaz M. Yenidoğan Konfor Davranış Ölçeği’ninTürkçe Geçerlik ve Güvenirliği. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi2014; 1(2): 1-11.
• 24. Şahin Orak N, Çınar Pakyüz S, Kartal A. Ölçek geliştirme çalışması: Hemodiyaliz hastalarında konfor.Türk Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireleri Derneği Nefroloji Hemşireliği Dergisi 2017;2 (12).
• 25. Üstündağ H, Eti Aslan F. Perianestezi Konfor Ölçeğinin Türkçeye Uyarlaması. Turkiye Klinikleri J Nurs 2010; 2(2): 94-9.
• 26. Coşkuner Potur D, Doğan Merih Y, Külek H, Can Gürkan Ö. Doğum Konforu Ölçeği’nin Türkçe Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2015; 18:4.
• 27. Karakaplan S, Yıldız H. Doğum Sonu Konfor Ölçeği Geliştirme Çalışması. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010; 3 (1): 56-65.
• 28. Beytut D, Başbakkal Z, Karapınar B. Sedasyon tanılama yöntemi- konfor skalasının geçerlik güvenirlik çalışması. Ağrı; 2016; 28(2): 89-97
• 29. Büyüköztürk Ş. Veri Analizi El Kitabı. 5. Baskı.Ankara: Pegem yayınları,2005: 1-182.
• 30. Field A. DiscoveringStatisticsusing SPSS for Windows. London-ThousandOaks-New Delhi: Sagepublications, 2000.
• 31. Yaşlıoğlu MM. Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin KullanılmasıIUJSB2017;46: 74-85.
• 32. KalaycıŞ. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. 2. baskı. Asil Yayın Dağıtım, Ankara:2006
• 33. Çapık C. Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmalarında Doğrulayıcı Faktör Analizinin Kullanımı.Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi2014;17(3): 196-205.
• 34. Şimşek ÖF. Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş, Temel İlkeler ve LİSREL Uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayıncılık,2007: 4- 22.
• 35. Waltz CF, Strcikland OL, Lenz ER. Measurement in NursingandHealthResearch. New York: Springer Publishing Company, 2010: 176-8.
• 36. Hooper D, Coughlan J, Mullen MR. StructuralEquationModelling: GuidelinesforDetermining Model Fit.Electronic Journal of Business ResearchMethods2008;6(1): 53-60.
• 37. Munro BH. Statistical MethodsForHealthCareResearch. Philadelphia: Lippincott Williams &Wilkins, 2005: 351-76.
• 38. Çokluk Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk Ş. Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPPS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi, 2012.
• 39. Yılmaz V, Çelik HE. LISREL ile Yapısal Eşitlik Modellemesi-I. Ankara: Pegem Akademi, 2009: 53- 61.
• 40. Schumacker RE, Lomax RG. A Beginner's Guide toStructuralEquationModeling. New York: Taylor & Francis Group,2010: 1-8, 85-90.
• 41. Kline RB. PrinciplesandPractice of StructuralEquationModeling. New York: GuilfordPress,2005: 154-186.
• 42. Çakmur H. Araştırmalarda Ölçme-Güvenilirlik-Geçerlilik. TAF PrevMedBull 2012; 11(3): 339-344. DOI:10.5455/pmb.1- 1322486024