Kronik Böbrek Yetmezliği ve Kemik Sağlığı

Yıl 2010, Cilt: 07 Sayı: 1-2, 12 - 18, 30.12.2010

Özden Dedeli

Öz

Kronik Böbrek Yetmezliği (KBY), böbrek işlevlerinin ilerleyici

ve geri dönüşümsüz olarak azalmas› ile karakterize

fonksiyonel bir tanımdır. Glomerüler filtrasyon h›z›ndaki bu

ilerleyici azalma, serum kreatinin seviyesinde artışla birliktedir.

Buna ilave olarak, KBY’inde değişen derecelerde kemik

metabolizması bozukluğu gelişmektedir. Kemikteki patolojik

değişiklikler renal parankimdeki kayba paralel olarak, kalsiyum,

fosfor, D vitamini ve paratiroid hormon ile ilişkilidir.

Kemik metabolizmas›ndaki değişiklikler, klinikte renal osteodistrofi

olarak karşımıza ç›kar. Renal osteodistrofi(RO), böbrek

yetmezliğinin erken evrelerinde başlamasına rağmen klinik

olarak geç dönemde bulgu vermesi ve sıklıkla acil sorunları

n öncelikle ele alınmayı gerektirmesi nedeniyle, tedavisine

geç başanan bir komplikasyondur. Bu nedenle renal osteodistrofinin

tedavisi güç ve uzun sürelidir. Bu makalede,

KBY sonucu karşılaşabileceğimiz kemik metabolizması bozukluklar›

nın patolojisi, klinik görünümü, tedavi ve hemşirelik

yönetiminin gözden geçirilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kronik böbrek yetmezli¤i, Kemik metabolizmas›, Renal osteodistrofi.

Kaynakça

• 1. Akyol-Durmaz A. Üriner sistem hastal›klar›nda bak›m. Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Derneii Yayınları, No:4, ‹zmir, 2005 ss 112-132.
• 2. Sever MŞ. Kronik böbrek yetersizliği. In: Büyüköztürk K (ed). iç hastal›klar› Cilt-2 Nobel T›p Kitabevleri Ltd fiti, ‹stanbul, 2007 ss 2617-2633.
• 3. Elder G. Pathophysiology and recent advances in the management of renal osteodystrophy (Review). J Bone Miner Res 2002; 17(12): pp 2094-2105.
• 4. Ersoy F. Hemodiyalizde en çok karfl›lafl›lan sorunlardan kemik metabolizma bozukluklar›. Anadolu Böbrek Vakf›. Renaliz 2002;4(10): ss 4-5.
• 5. Terzibaflo¤lu MA, Pekpak M, Akar›rmak Ü. Renal osteodistrofi. Osteoporoz Dünyas›ndan 2004;10(4): ss 170-176.
• 6. Ersoy F. Üremik kemik hastal›¤›n›n önemi ve klinik özellikleri. Yüksek döngülü kemik hastal›¤›. Türk Nefroloji Derne¤i ve Kayseri fiubesi Nefroloji K›fl Okulu Program ve Özet Kitab›, Kapadokya 2002; ss 6.
• 7. Ersoy F. Üremik kemik hastal›¤›n›n önemi ve klinik özellikleri, Düflük döngülü kemik hastal›¤›. Türk Nefroloji Derne¤i ve Kayseri fiubesi Nefroloji K›fl Okulu Program ve Özet Kitab›, Kapadokya 2002; ss 7.
• 8. Seyrek N. Diyaliz hastalar›nda renal osteodistrofinin takibi ve tedavisi. Turkiye Klinikleri J Int Med Sci 2006;2(4):55-62.
• 9. Bicik F, Türkmen I., Ye¤ena¤a P., et al. Renal osteodistrofi tedavisinde vitamin D analoglar›n›n etkinli¤inin karfl›laflt›r›lmas›. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi 1997;1-2:61-65.
• 10. Ulusoy fi. Fosfor ba¤lay›c› ajanlar. Anadolu Böbrek Vakf›. Renaliz Dergisi 2002;4(10): 8-9.
• 11. Walter H. Renal osteodystrophy: Role of calcimimetics. Am J Kidney Dis 2003;41(3)supp1:104-107.
• 12. Türkmen A. Üremik kemik hastal›klar›nda D vitamini kullan›m›. Anadolu Böbrek Vakf›. Renaliz Dergisi 2002;4(10): 6-7.
• 13. Albayrak AS. Kronik böbrek yetmezli¤i In: Akbayrak N, Erkal-‹lhan S, Ançel G, Albayrak SA (eds). Hemflirelik bak›m planlar›: Dahiliye- Cerrahi Hemflireli¤i ve Psikososyal Boyut (1. Bas›m). Alter Yay›nc›l›k, Ankara, 2007 ss 503-513.