Fonksiyonel Performans Envanteri Kısa Formunun Hemodiyaliz Hastalarında Güvenirliğine Yönelik Bir Çalışma

Yıl 2008, Cilt: 05 Sayı: 1-2, 44 - 49, 30.04.2008

Bilgi Gülseven , Şule Ecevit Parlar Leman Şenturan Rabia Papila Necmiye Sabuncu

Öz

Amaç: Bu çalışma; Fonksiyonel Performans Envanteri

(FPE) Kısa Formu’nun Türkçe şeklinin, Kronik Böbrek

Yetmezlikli Hemodiyaliz Hastalarında (HD) güvenirlik

çalışmasını yapmak ve HD hastalar›n›n fonksiyonel performans

düzeylerini belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak

planlandı.

Yöntem: Araştırmanın evrenini özel bir HD merkezindeki

tüm hastalar; örneklem grubunu ise belirlenen

kriterlere uyan 37 hasta oluşturdu. Veriler; Bilgi Toplama

Formu ve Fonksiyonel Performans Envanteri’nin Kısa Formu

kullanılarak toplandı. Verilerin toplanmas›nda diyaliz

öncesi uygulanan envanter iki hafta sonra diyaliz öncesi

ve sonrası olmak üzere tekrar uygulandı.

Veriler yüzdelik, ortalama, korelasyon analizi ve wilcoxon

testleri kullanılarak değerlendirildi.

Bulgular: FPE K›sa Formu’nun iç tutarlılığının a=0,94

olduğu belirlendi. ilk ve ikinci uygulamada envanterin

ICC değeri 0,99 olarak bulundu. Bu değerin yüksek ve

ileri derecede anlamlı olduğu görüldü (p=0,000). Hastaları

n diyaliz öncesi FPE Kısa Form puan ortalamasının

(1,78±0,77), diyaliz sonrası puan ortalamasından

(1,35±0,71) daha yüksek ve istatistiksel olarak anlamlı

olduğu görüldü (p=0,000).

Sonuç: FPE Kısa Formu’nun HD hastalarında güvenilir

bir ölçüm aracı olduğu belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Hemodiyaliz, Fonksiyonel performans, Yorgunluk, Günlük yaşam aktiviteleri

Kaynakça

• 1. Yurtsever S., Kuyurtar F. Hemodiyaliz hastalar›nda yorgunluk ve öz bak›m Gücü. Nefroloji Hemflireli¤i Dergisi. Mart-Haziran 2005;26.
• 2. Larson J.L., Kapella M.C., Wirtz S., ve ark..: Reliability and validty of the functional performance inventory in patients with moderate to severe chronic obstructive pulmonary disease. J. Nurs. Meas. 1998; 6(1);55-73,.
• 3. Leidy N.K.: Functional status and the forward progress of merry-gorounds: Toward a coherent analytical framework. Nurs. Res. 1994; 43(4);196-202.
• 4. Leidy N.K.: Using Functional status to assess treatment outcomes. Chest 1994 106(6):1645-1646,
• 5. Leidy N.K.: Psychometric properties of the Functional Performance Inventory in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Nurs. Res. 1999; 48(1):20-28.
• 6. Leidy N.K., Abbott R.D., Fedenko K.M.: Sensitivity and reproducibility of the dual-mode actigraph under controlled levels of activity intensity. Nurs. Res.1997; 46(1):5-11.
• 7. Leidy N.K., Haase J.E.: Functional status from the patient’s perspective: The challenge of preserving personal integrity. Res. Nurs. Health. 1999; 22:67-77.
• 8. Larson J.L., Leidy N.K.: Chronic obstructive pulmonary disease: Strategies to improve functional status. In: Fitzpatrick J.(ed) Annual Review of Nursing Research. New York: Springer 1998, pp 465-78.
• 9. Leidy N.K., Traver G.A.: Psychophysiologic factors contributing to functional performance in people with COPD: Are there gender differences? Res. Nurs. Health.1995; 18:535-546.
• 10. Light R.W., Merrill E.J., Despars J.A. and all. Prevalence of depression and anxiety in patients with COPD. Relationship to functional capacity. Chest 1985; 87(1):35-38.
• 11. Weaver T.E.: Factors affecting functional status in chronic obstructive pulmonary disease (COPD). Worldviews on Evidence-based Nursing presents the archives of Online Journal of Knowledge Synthesis for Nursing 1995; 2(1):29-40.
• 12. Weaver T.E., Narsavage G.L.: Physiological and psychological variables related to functional status in chronic obstructive pulmonary disease. Nurs. Res.1992; 41(5): 286-91.
• 13. Nield M.: Pulmonary rehabilitation: The critical outcomes. J. Rehabil. Res. Dev.2003; 40(5):7-8.
• 14. Gülseven B.: Kronik Obstrüktif Akci¤er Hastalar›nda Fonksiyonel Performans ve Etkileyen Faktörler. Marmara Üniversitesi Sa¤l›k Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. 2005; ‹stanbul.
• 15. Leidy N.K., Knebel A.: In Search of Parsimony: Reliability and Validity of The Functional Performance Inventory Short-Form. (Abstract). Poster presented at the European Respiratory Society 1999 Annual Cogress; October 10, 1999; Madrid, Spain.
• 16. Akgül A.: ‹statistiksel Analiz Teknikleri: SPSS’te ‹flletme Yönetimi Uygulamalar›. Emek Ofset Ltd. fiti., Ankara, 2003.
• 17. Gözüm S., Aksayan S.: Kültürleraras› ölçek uyarlamas› için rehber II: Psikometrik özellikler ve kültürleraras› karfl›laflt›rma. Hemflirelik Araflt›rma Dergisi 2003; 5(1):3-14.
• 18. Özdamar K.: Paket Programlar ile ‹statistiksel Veri Analizi. 4. Bask›, 1. Cilt, Etam A.fi., Eskiflehir, 2005
• 19. Erefe ‹.: Veri toplama araçlar›n›n niteli¤i. Ed: Erefe ‹., Hemflirelikte Araflt›rma ‹lke Süreç Ve Yöntemleri. Odak Ofset. ‹stanbul, 2002 s. 169-187.
• 20. Karaman T.: Psikiyatri Araflt›rmalar›nda Güvenirlik Sorunu. Türk Psikiyatri Dergisi 1994; 5:99-102.
• 21. Mollao¤lu M.: Hemodiyaliz Uygulanan Hastalarda Öz Bak›m Gücü ve Depresyon. Nefroloji Hemflireli¤i Dergisi Temmuz-Ekim 2005;55-60.
• 22. Ç›nar Mentefl S., Sezerli M., Sarsmaz N., Mentefl A.Ö.: Hemodiyaliz Akut Yorgunluk Sendromuna Neden Olabilir mi? Hemflirelik Forumu Dergisi 2000; 3(2):28-33.