Sleep Problems, Quality of Life and Nursing Care in Home Hemodialysis

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 2, 67 - 72, 31.05.2021

Elif Boz , Eylem Topbaş

https://doi.org/10.47565/ndthdt.2021.34

Öz

In the treatment of end-stage renal disease, hemodialysis therapy continues to be the most widely used renal replacement therapy in the clinic. Home hemodialysis treatment, which has been used in our country since 2006, has started to attract increasing attention. In order to increase the prevalence of home hemodialysis, which is stated to have significant contributions to the individual's life quality; it is thought that it will be beneficial to inform patients sufficiently, to increase the number of experienced personnel in this field, and to increase studies on the advantages and disadvantages of home hemodialysis. In this article, general information about home hemodialysis and nursing care, the effects of home hemodialysis treatment on the quality of life and sleep quality of the individual, as well as information about obstacles and fears in choosing home hemodialysis have been discussed.

Anahtar Kelimeler

home hemodialysis,, quality of life,, sleep, Nursing care, Fare

Ev Hemodiyalizinde Yaşanan Uyku Sorunları, Yaşam Kalitesi ve Hemşirelik Bakımı / Sleep Problems, Quality of Life and Nursing Care in Home Hemodialysis

Öz

Son dönem böbrek yetmezliği tedavisinde klinikte uygulanan hemodiyaliz tedavisi en yaygın kullanılan renal replasman tedavisi olmaya devam etmektedir. Ülkemizde 2006 yılından itibaren kullanılmaya başlayan ev hemodiyaliz tedavisi giderek ilgi görmeye başlamıştır. Bireyin yaşam kalitesinde önemli katkıları olduğu belirtilen ev hemodiyalizinin yaygınlığının arttırılması için; hastaların yeterince bilgilendirilmesi, bu alanda deneyimli personel sayısının arttırılması, ev hemodiyalizinin avantajları ve dezavantajlarına yönelik çalışmaların arttırılmasının faydalı olacağı düşünülmektedir. Bu derlemede ev hemodiyalizi ve hemşirelik bakımı hakkında genel bilgilerin yanı sıra ev hemodiyaliz tedavisinin bireyin yaşam kalitesi ve uyku kalitesine etkisine ayrıca ev hemodiyalizi seçiminde engeller, korkulara yönelik bilgilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ev hemodiyalizi, Hemşirelik bakımı, Korku, Uyku, Yaşam kalitesi

Kaynakça

• 1. Sungur G, Tekinsoy P, Ceyhan Ö, Taşçı S, Şahin S, Göriş S. Hemodiyaliz hastalarının evde bakım gereksinimleri. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2009; 6(1-2):17-21.
• 2. Ovayolu N, Ovayolu Ö. Üriner Sistem Hastalıkları ve Hemşirelik Yönetimi, Temel İç Hastalıkları Hemşireliği ve Farklı Boyutlarıyla Kronik Hastalıklar. 2. Baskı. Adana: Çukurova Nobel Tıp Kitabevi; 2017. S. 229-232.
• 3. Tenekeci EG, Kara B. Ev hemodiyalizinin yaygınlaşmasının önündeki engeller nelerdir?. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2016; 11(1):73-78.
• 4. Süleymanlar G, Ateş K, Seyahi N. T.C. Sağlık Bakanlığı ve Türk Nefroloji Derneği Ortak Raporu.2019.http://www.nefroloji. org.tr/folders/file/registry_2019.pdf Erişim Tarihi: 19.01.2021
• 5. Pehlivan F, Yüksel Ş, Ahsen A, Coşkun K, Güzel H, Mayda H. Kronik böbrek yetmezliği olan hastaların mizaç ve karakter özellikleri ve yaşam kalitesi. Ordu Üniversitesi Tıp Dergisi. 2016; 3:13-16.
• 6. Başarır S, Pakyüz SÇ. Hemodiyaliz hastalarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2015;10(1):19-31.
• 7. Kara B. Ev hemodiyalizine yönelik inançlar ve deneyimler: güncel kanıtların gözden geçirilmesi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi. 2016; 25 (Ek / Suppl 1): 17-23. doi: 10.5262/tndt.2016.03
• 8. Bektaş Akpınar N, Ceran M, Koçak P. Evde hemodiyaliz uygulaması hasta ve hata yakınlarının bakış açısı: nitel çalışma Konya örneği çalışma. Konya Ticaret Odası Karatay Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020; 1(1):24-33.
• 9. Soyaltın E, Yavaşcan Ö, Alparslan C, Arslansoyu Çamlar S, Alaygut D, Öncel EP. ve ark. Ev hemodiyalizinde çocuk hasta deneyimi: olgu sunumu. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi 2018; 27(1): 96-99. doi: 10.5262/tndt.2017.1003.22
• 10. Young BA, Chan C, Blagg C, Lockridge R, Golper T, Finkelstein F, et al. How to overcome barriers and establish a successful home hd program. Clinical Journal of The American Society of Nephrology. 2012;7(12): 2023–2032. doı: 10.2215/ CJN.07080712
• 11. Akın S, Taşköprü İ, Özdilli K, Yeşiltepe G, Öztürk B, Durna Z. Hemodiyaliz tedavisini sürdüren hastaların fonksiyonel performans durumu, yaşam kalitesi ve hemodiyaliz tedavisi ile ilişkili stres düzeyinin değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2010; 7 (3): 16-25
• 12. Bossola M, Di StasioE, Monteburini T, Parodi E, Ippoliti F, Cenerelli S, et al.. Recovery time after hemodialysis is inversely associated with the ultrafiltration rate. Blood Purification. 2019; 47(1-3): 45-51. doi:10.1053/j.ajkd.2014.01.014
• 13. Duggal V, Hussein WF, Reiterman M, Sun SJ, Abra GE, Schiller B. The effect of blood flow rate on dialysis recovery time in patients undergoing maintenance hemodialysis: A prospective, parallel‐group, randomized controlled trial. Hemodialysis International.2019;23(2): 223-229. doi:https://doi.10.1111/hdi.12741
• 14. Ageborg M, Allenius BL, Cederfjäll C. Quality of life, self-care ability, and sense of coherence in hemodialysis patients: a comparative study. Hemodialysis International. 2005; 9 (Suppl 1): 8–14. doı: 10.1111/j.1542-4758.2005.01164.x
• 15. Xi W, Singh PM, Harwood L, Lindsay R, Suri R, Brown JB. et al. Patient experiences and preferences on short daily and nocturnal home hemodialysis. Hemodialysis International. 2013; 17(2): 201–207. doı: 10.1111/j.1542-4758.2012.00731.x
• 16. Bennett PN, Schatell D, Shah KD. Psychosocial aspects in home hemodialysis: a review. Hemodialysis International. 2015; 19 (Suppl 1): 128–134. doı: 10.1111/hdi.12258
• 17. Diebel L, Jafari M, Shah S, Day C, McNaught C, Prasad B. Barriers to home hemodialysis across saskatchewan, Canada: a cross-sectional survey of ın-center dialysis Patients. Canadian Journal of Kidney Health and Disease. 2020; 7: 1–10 2054358120948293. doı: 10.1177/2054358120948293
• 18. Hüzmeli C, Candan F, Koçkara AŞ, Akkaya L, Kayataş M. Hemodiyaliz hastalarında uyku kalite bozukluğu ve huzursuz bacak sendromu arasındaki ilişki. Cumhuriyet Tıp Dergisi. 2014; 36(4):466-473. https://doi.org/10.7197/cmj.v36i4.5000006305
• 19. Turgay G, Kes D. Hemodiyaliz hastalarında uyku bozuklukları ve nonfarmakolojik tedavi yöntemleri. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2019; 14(2), 63-69.
• 20. Tuna D, Ovayolu N, Kes D. Hemodiyaliz hastalarında sık karşılaşılan problemler ve çözüm önerileri. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2018; 13(1):17-25.
• 21. Parvan K, Lakdizaji S, Roshangar F, Mostofi M. Quality of sleep and its relationship to quality of life in hemodialysis patients. Journal of Caring Sciences. 2013; 2(4): 295–304. doı: 10.5681/jcs.2013.035
• 22. Uzun Ş, Kara B, İşcan B. Hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda uyku sorunları. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi. 2003;12: (1) 61-66.
• 23. Yang B, Xu J, Xue Q, Wei T, Xu J, Ye C, et al. Non-pharmacological interventions for improving sleep quality in patients on dialysis: systematic review and meta-analysis. Sleep Medicine Reviews. 2015; 23: 68–82. doı: 10.1016/j.smrv.2014.11.005
• 24. Hanly P. Sleep disorders and home dialysis. Advances in Chronic Kidney Disease. 2009; 16(3): 179–188. doı: 10.1053/j.ackd.2009.02.004
• 25. Watanabe Y, Ohno Y, Inoue T, Takane H, Okada H, Suzuki H. Home hemodialysis and conventional in-center hemodialysis in Japan: a comparison of health-related quality of life. Hemodialysis International. 2014; 18 (Suppl 1): 32–38. doı: 10.1111/ hdi.12221
• 26. Walker RC, Hanson CS, Palmer SC, Howard K, Morton RL, Marshall MR, et al. Patient and caregiver perspectives on home hemodialysis: a systematic review. American Journal of Kidney Diseases. 2015; 65(3): 451–463. doı: 10.1053/j.ajkd. 2014.10.020
• 27. Karkar A, Hegbrant J, Strippoli GF. Benefits and implementation of home hemodialysis: A narrative review. Saudi Journalof Kidney Diseases and Transplantation. 2015; 26(6):1095–1107. doı: 10.4103/1319-2442.168556
• 28. Tomori K, Okada H. Home hemodialysis: benefits, risks, and barriers. Contributions to Nephrology. 2018; 196:178–183. doı: 10.1159/000485719
• 29. Walker RC, Howard K, Morton RL, Palmer SC, Marshall MR, Tong A. Patient and caregiver values, beliefs and experiences when considering home dialysis as a treatment option: a semi-structured interview study. Nephrology Dialysis Transplantation. 2016; 31(1): 133–141. doı: 10.1093/ndt/gfv330
• 30. Chan CT, Collins K, Ditschman EP, Koester-Wiedemann L, Saffer TL, Wallace E, et al. Overcoming barriers for uptake and continued use of home dialysis: an NKF-KDOQI conference report. American Journal of Kidney Diseases. 2020; 75(6): 926– 934. doı: 10.1053/j.ajkd.2019.11.007
• 31. Tong A, Palmer S, Manns B, Craig JC, Ruospo M, Gargano L, et al. Clinician beliefs and attitudes about home haemodialysis: a multinational interview study. BMJ Open. 2012; 2(6): e002146. doı: 10.1136/bmjopen-2012-002146
• 32. Castledine C, Gilg J, Rogers C, Ben-Shlomo Y, Caskey F. UK Renal Registry 13th Annual Report (December 2010): Chapter 15: UK renal centre survey results 2010: RRT incidence and use of home dialysis modalities. Nephron Clinical Practice. 2011; 119 (Suppl 2): c255–c267. doı: 10.1159/000331783
• 33. Perez-Alba A, Catalan Navarrete S, Renau Ortells E, García Peris B, Agustina Trilles A, Cerrillo García V, et al. Nursing program to support home hemodialysis. experience of a center. Nefrologia. 2020; 41(3): 360–362. doı: 10.1016/j.nefro.2020. 05.010