Ekonomik ilişkilerin ve iletişimin dünya üzerinde hiç olmadığı kadar çok yönlü hâle geldiği günümüz şartlarında neredeyse bütün dünya ekonomik sistemleri serbest piyasa ekonomisine dayanmakta yahut serbest piyasa ekonomisiyle etkileşim içindedirler. Bu ekonomik sistemi ayakta tutan ve refahın (ya da sermayenin) artmasını sağlayan unsurlardan biri rekabet özgürlüğüdür. Rekabet özgürlüğü, her şey gibi zıttı ile kaim olarak, kısıtlanma, engellenme, bozulma gibi olumsuz koşullara maruz kalabilmektedir. Bu olumsuz koşullardan birine kartel oluşumları sebebiyet vermektedir. Kartel oluşumları rekabet hukuku çerçevesinde yasaklanan hukuka aykırı faaliyetlerden olup ekonomik sistemi ve dolayısıyla toplumu negatif yönde ve hatta zarar verici yönde etkilemektedirler. Bu hukuka aykırılığın giderilmesi ve rekabet özgürlüğü ile güvencesinin sağlanması açısından getirilen bazı sıradışı hukuki düzenlemeler bulunmaktadır. Kartel oluşumlarına karşı bir özel hukuk yaptırımı olarak öngörülen üç kat tazminat (kartel tazminatı) cezası hukuk sistemlerinin sıradışı düzenlemelerinden biridir. Bunun yanında idari (kamusal) ve başkaca özel hukuk yaptırımları da bulunmaktadır. Kartel oluşumunun şartlarını karşılasa da piyasada uyandırdığı etki açısından küçük teşebbüslere, oligopol piyasalarının olağan işleyişinin sınırını aşmayan teşebbüslere veyahut egemen devlet tarafından muafiyet uygulanan teşebbüslere yaptırım uygulanmaması gündeme gelebilmektedir. Rekabet ihlâli gerçekleştiren ve piyasaları olumsuz yönde etkileyen kartel oluşumlarına ise yasal düzenlemeler çerçevesinde yaptırımlar uygulanacaktır. Üç kat kartel tazminatı yaptırımı özel hukuk yaptırımlarından olup, çeşitli açılardan tartışmaları içinde barındıran; alışılagelmiş hukuki süreçlerden farklı olarak düzenlenen ve işleyen bir kurumdur.
kartel tazminatı rekabet hukuku ticaret hukuku kartelleşme serbest piyasa
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Hukuk ve İktisat |
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 3 Eylül 2024 |
Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2024 |
Gönderilme Tarihi | 16 Ocak 2024 |
Kabul Tarihi | 23 Temmuz 2024 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 16 Sayı: 2 |