Türkiye'de 1933–1950 Yılları Arasında Yükseköğretime Yabancı Bilim Adamlarının Katkıları

Yıl 2012, Sayı: 1, 14 - 19, 01.04.2012

Yücel Namal

Öz

Türkiye’de Cumhuriyet döneminde yükseköğretimde modernleşme, 1933’te yapılan üniversite reformu sayesinde Darülfünun’un kapatılıp İstanbul Üniversitesi’nin açılmasıyla başlamıştır. Üniversite reformunun ardından, İstanbul Üniversitesi’nde Nazi Almanya’sından kaçıp Türkiye’ye gelen yabancı bilim adamlarının çeşitli fakültelerde ders vermeleri sağlanmıştır. Yükseköğretimi gerek eğitim gerekse teşkilat yönünden yenileyen bu yabancı bilim adamlarının çalışmaları olmuştur. Bu çalışmalar sonucunda eğitim ve öğretimde modern teknikler kullanılmaya başlanmış, üniversite ders kitapları ve kütüphanedeki kitap ve süreli yayın miktarı arttırılmıştır. Ayrıca tercüme ve telif yeni eserler de, bu yabancı bilim adamları tarafından yükseköğretime kazandırılmıştır

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyet, Yükseköğretim, Yabancı bilim adamları

Contributions of Foreign Scientists to the Higher Education Between 1933–1950 Years in Turkey

Öz

The modernization in the higher education during the republic period in Turkey has begun with establishing the Istanbul University upon closing down the Darülfünun Ottoman University through university reform in 1933. Thus, following the university reform, it has been provided for many foreign scientist and academic members, who had escaped from Nazi Germany and had come to Turkey, to give lectures in İstanbul University. The studies of those foreign scientists have renewed the higher education both regarding the education and organization. As a result of the modern techniques in the education and training, has been started to be used and the number of books, in the University and in the libraries, have increased. In addition, the translated and copyrighted works have also been brought by those foreign scientists to the higher education

Anahtar Kelimeler

Republic, Higher education, Foreign scientists

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2008). Türk Eğitim Tarihi M. Ö. 1000-M.S. 2006, Ankara: Pegem A Yayınları, Onüçüncü Baskı, s. 358.
• Altuğ, Y. (1983). Türk İnkılâp Tarihi, İstanbul: Üçdal Neşriyat.
• Arak, H. (2009). Karşılaştırmalı Edebiyatın Türkiye’deki Öncüleri: Leo Spitzer – Erich Auerbach, LITTERA Edebiyat Yazıları, Dünya Edebiyatları Araştırma ve İnceleme Ortak Kitabı, (Haz: Cengiz Ertem), Cilt: 25, Ankara, s. 243­252.
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA).
• Bilsel, C. (1943). İstanbul Üniversitesi Tarihi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Demirtaş, B. (2008). Atatürk Döneminde Eğitim Alanında Yaşanan Gelişmeler, Akademik Bakış Dergisi, 1(2), 155-176.
• Göksoy, E. (2001). Antireflü Cerrahisinin Tarihi Gelişimi ve Rudolf Nissen, İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, Gastrointestinal Sistem Hastalıkları Sempozyumu, 11-12 Ocak 2001, İstanbul, s. 143-147.
• Hänlein, A. (2006). Gerhard Kessler: Türkiye’de Sürgün Bir Alman Sosyal Politikacı, (Çev: Alpay Hekimler), Çalışma ve Toplum, 2006 / 2, s. 39.
• Hirsch, E. (2005). Anılarım Kayzer Dönemi Weimar Cumhuriyeti Atatürk Ülkesi, Tübitak Popüler Bilim Kitapları: 45, Ankara.
• Irmak, S. (2001). Atatürk Devrimleri Tarihi, Yapı ve Kredi Bankası Yayınları.
• Kafadar, O. (2000). 1933 Üniversite Reformu’nun Felsefe Eğitimine Etkileri, Felsefe Dünyası, 31(1), 49.
• Kalaycıoğulları, İ. (2009). Darülfünun’dan Üniversite’ye Gelenek’­ ten Araştırma’ya, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 48(1), 43-59.
• Mumcu, A. (1979). Tarih Açısından Türk Devriminin Temelleri ve Gelişimi, 5. Baskı, İstanbul: İnkılâp ve Aka Yayınevi.
• Namal, Y., & Karakök, T. (2011). Atatürk ve Üniversite Reformu (1933), Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 27-35.
• Ulutin, O. N. (2007). Erich Frank’ın Dünya Tıbbındaki Yeri ve Türk Tıbbına Katkıları, İstanbul.
• Öncü, A. (2002). Akademisyenler: Üniversite Reformu Söyleminde Batı, Modernleşme ve Batıcılık, Ed. Uygur Kocabaşoğlu, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 521- 525.
• Tanilli, S. (1991). Uygarlık Tarihi, Altıncı Baskı, İstanbul: Say Yayınları.
• Turan, Ş. (1963). Dr. Reşit Galip’in Atatürk’e Yakınmaları, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Tarih Bölümü, Tarih Araştırmaları Dergisi, 25(39), 1-25.
• Turan, Ş. (1998). Türk Devrim Tarihi, 3. Kitap, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Widmann, H. (2000). Atatürk ve Üniversite Reformu, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.