Türkiye'de Kadın Araştırma Görevlilerinin Ev ve İş Yaşamlarında Karşılaştıkları Güçlükler

Yıl 2012, Sayı: 1, 43 - 49, 01.04.2012

Şule Ergöl Gülten Koç Kafiye Eroğlu Lale Taşkın

Öz

Kadınların birincil sorumluluklarının ev ve ailesi olarak görüldüğü ataerkil yapıya sahip ülkemizde, akademisyen kadınlar iş ve aile yaşamının dengelenmesi sorunu ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Özellikle akademisyenliğin henüz başlarında bulunan ve hem öğrenci hem de profesyonel bir çalışan olan araştırma görevlisi kadınların yaşadıkları iş ve aile yaşamının dengelenmesine ilişkin sorunların yoğunluğunun toplumsal cinsiyet bakış açısı ile ortaya konulması önemlidir. Bu çalışma kadın araştırma görevlilerinin toplumsal cinsiyet bakış açısıyla ev ve iş yaşamında karşılaştıkları güçlükleri belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 246 kadın araştırma görevlisi oluşturmuştur. Veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen veri toplama formu ile yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı testler sayı ve yüzde ve Ki-kare testi kullanılmıştır. Çalışmaya katılan kadınların %27.2’si çalışma yaşamında kadın erkek ayrımı yapıldığını belirtmiştir. Kadın araştırma görevlilerinin %31.7’si kadının kariyerce erkekten yüksek olmasının aile içinde sorun olacağını düşünmektedir. Geleneksel olarak evde kadına yüklenen rollerin yemek yapma, bulaşık yıkama, çamaşır yıkama, ütü yapma, ev temizleme, giysi onarımı araştırma kapsamına alınan kadınların çoğunluğu tarafından yerine getirildiği, evin onarımı, alış veriş, fatura ödeme gibi işleri ise daha çok evde bulunan erkeğin eş ya da baba yaptığı belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Araştırma görevlisi, Toplumsal cinsiyet, İş yaşamı, Ev yaşamı

Encountered Difficulties of Female Research Assistants at Domestic and Business Life in Turkey

Öz

In our country which has patriarchal social structure in which the primary responsibility of a woman is her home and her family, female research assistant face problems while balancing their business and domestic life. Especially in the beginning of scholarship, and yet both students and research assistants have a professional working women to balance their work and family life with a gender perspective on the issues important to reveal the density. This study is a research in descriptive type made for the aim of determining the opinions of women working as research assistant regarding their business and family lives and the problems they meet, through the gender perspective. Sample of research is composed of 246 women who worked as research assistant. Data were collected by face-to-face interview method and data collection form developed by the researchers. Descriptive statics and Chi-square tests was used during the evaluation of data. It stated by 27.2 % of the female participators of the study that there is an inequality between men and women in business life. 31.7 % of the female research assistants think that to have a higher status than male causes problems in domestic life. It is determined that the roles imposed on woman at home traditionally cooking, washing the dishes, laundering, ironing, cleaning the house, cloth repairing are performed by the most of the women included in research; and works such as repair of house, shopping, invoice payment are performed mostly by the man

Anahtar Kelimeler

Research assistant, Social gender, Business life, Domestic life

Kaynakça

• ­2008 Öğretim Yılı Öğretim Elemanlarının Akademik Görev­ lerine Göre Sayıları. Retreived from http://www.osym.gov.tr/ BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFFF88F742D0D71125168 BB5005A7961B47.
• Aile Yapısı Araştırması (1993). Devlet Planlama Teşkilatı. Retrived from http://bliss.dpt.gov.tr.
• Aile Yapısı Araştırması (2006) Türkiye İstatistik Kurumu. Retrived from http://www.tuik.gov.tr/aileyapi/menu.do.
• Avery, D. R., McKay, P. F., & Wilson, D. C. (2008). What are the odds? How demographic similarity affects the prevalence of perceived employment discrimination. Journal of Applied Psychology, 93(2), 235­249.
• Cumhuriyet’in 75. Yılında Türkiye’de Kadının Durumu (1998). T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü Yayınları. Ankara.
• Damiano­Teixeira, K. M. (2006). Managing conflicting roles: A Qualitative study with female faculty members. Journal of Family and Economic Issues. 27(2), 310­334.
• Esin, N., & Öztürk, N. (2005). Çalışma Yaşamı ve Kadın Sağlığı. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi. Temmuz- Ağustos- Eylül, 38­42.
• Estes, S. B., Noonan M. C., & Maume, D. O. (2007). Is Work­Family Policy Use Related to The Gendered Division of Housework? J Fam Econ Iss. 28, 527­545.
• Gönüllü, M., & İ li, G. (2001). Çalışma Yaşamında Kadınlar: Aile ve İş İlişkileri. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi. 25 (1), 81­100.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (2009) Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2008. Ankara: Hacettepe Üniversi­ tesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİTAK.
• İlkkaracan, İ. (1998). Kentli Kadınlar ve Çalışma Yaşamı. Bilanço 98: 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler. İstanbul: Türkiye İş Bankası, İMKB, Tarih Vakfı.
• Karimi, L., & Nour, A. (2009). Do Work Demands and Resources Predict Work­to­Family Conflict and Facilitation? A study of Iranian Male Employees. Journal of Family and Economic Issues. 30, 193­202.
• Kasapoğlu, M. A. (1994). Aile ve kadın araştırmaları için yedi temel rol ve statü. Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Araştırma Dergisi. 15, 217­233.
• Kavacıklı, F. T. (1999). Sanayileşme Sürecinde Kadının Statüsü, Cinsel Ayrımcılık ve Kadına Yönelik Kuruluşlar. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Dergisi, 2(3), 101.
• King, E. B., Bodsford, W. E., & Huffman, A. H. (2009). Work, Family, and Organizational Advancement: Does Balance Support The Perceived Advancement of Mothers? Sex Roles. 61, 879­891.
• Kocacık, F., & Gökkaya, V. B. (2005). Türkiye’de Çalışan Kadınlar ve Sorunları. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 6(1), 195­219.
• Lippe, T., & Dijk, L. (2002). Comperative Research on Women’s Employement. Annu. Rev. Sociol. 28, 221–41.
• Ondaş, B. (2007). Üniversite Öğrencilerinin Evlilik ve Eş Seçimiyle İlgili Görüşlerinin İncelenmesi. Gazi Üniversitesi: Ankara
• Tüzen, E. (2002). Çalışan Kadınlarda Kariyer Planlama Süreçlerini Etkileyen Kişisel Faktörlerin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi: İzmir.
• Wolf­Wendel, L. E., & Ward, K. (2006). Academic Life and Mot­ herhood: Variations by Institutional Type. Higher Education. 52, 487­52.
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması TNSA­2003, Kadın Soru Kağıdı, Retrived from http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2003/ analizrapor.htm.