Türkiye'deki Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitiminde Kuram-Uygulama Bağlantısı

Yıl 2016, Sayı: 1, 61 - 70, 01.04.2016

Gülsen Ünver

Öz

Araştırmalar Türkiye’deki hizmet öncesi öğretmen eğitimi programlarında kuram-uygulama bağlantısı açısından ciddi sorunlar olduğunu ortaya koymuştur. Betimsel nitelikli bu çalışmada 1998 yılından itibaren hizmet öncesi öğretmen eğitiminde kuram-uygulama bağlantısını ilgilendiren karar ve uygulamalar incelenmiştir. Bu incelemeler uygulamaların hizmet öncesi öğretmen eğitimi programındaki süresi, yeri ve öğretmen eğitimi paydaşlarının niteliği gibi etmenler dikkate alınarak sınıflandırılmıştır. Çalışmada Türkiye’de hizmet öncesi öğretmen eğitiminde kuram-uygulama bağlantısına önem verildiği görülmüştür. Buna karşın Türkiye’nin bu konudaki politikalarının eleştirilebilecek yönleri olduğu saptanmıştır. Ayrıca, hizmet öncesi öğretmen eğitimi paydaşlarının, kuram-uygulama bağlantısını sağlamada yeterli olamadıkları sonucuna varılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre; Fakülte-Okul İşbirliği Protokolü’nün öğretim yöntemleriyle ilgili diğer dersleri de kapsaması, yöneticilerin kuram-uygulama bağlantısı için öğretmen eğitimi programının diğer paydaşlarına destek olmaları, öğretim elemanlarının kuram-uygulama bağlantısını benimsemeleri ve uygulama öğretmenlerinin kuram-uygulama bağlantısı konusunda öğretmen adaylarına örnek olmaları önerilmektedir

Anahtar Kelimeler

Hizmet öncesi eğitim, Öğretmen eğitimi, Kuram-uygulama bağlantısı, Öğretmen eğitimi politikaları, Öğretmenlik uygulaması

Connection Between the Theory and Practice in Pre-service Teacher Education Programs in Turkey

Öz

Research reveals that there are severe problems on connecting theory and practice in pre-service teacher education programs in Turkey. This descriptive study was limited by examining the decisions and applications related to connecting theory and practice in pre-service teacher education since 1998. Results are organized by concerning the factors like durations and semesters of field experiences, efficiencies of the stakeholders of teacher education programs. In conclusion connecting theoy and practice in pre-service teacher education is considered important in Turkey. However the policies on this issue in Turkey can be criticized; and the stakeholders of teacher education programs are not efficiacy on connecting theory and practice. And the study presents recommendations for enhancing connecting theory and practice in pre-service teacher education as follows: University-School Cooperation Protocol should include methods courses, directors of universities and practice schools should promote other stakeholders for connecting theory and practice, faculties should indigenize connecting theory and practice in teacher education and, cooperating teachers should be good models for teacher candidates in terms of connecting theory and practice

Anahtar Kelimeler

Pre-service education, Teacher education, Connecting theory and practice, Teacher education policies, Field experiences

Kaynakça

• Aiken, I. P., & Day, B. D. (1999). Early field experiences in preservice teacher education: Research and student perspectives. Action in Teacher Education, 21(3), 7-12.
• Ajayi, L. (2014). Investigating effective teaching methods for a place-based teacher preparation in a rural community. Educational Research for Policy and Practice, 13, 251–268
• Alpan, G., & Erdamar, G. (2011) Teaching practices prior and subsequent to 1998 in Turkey: Gazi University Vocational Education Faculty case. Educational Studies, 37(3), 289-301.
• Arkün, S. (2011). Fakülte-okul işbirliği için sosyal medya tabanlı bir modelin geliştirilmesi: Okul uygulamaları örneği. Yayımlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Atik Kara, D. (2012). Öğretmenlik meslek bilgisi derslerinin öğretmen adaylarına öğrenme ve öğretme sürecine ilişkin yeterlikleri kazandırması yönünden değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Avalos, B. (2000). Policies for teacher education in developing countries. International Journal of Educational Research, 33, 457-474.
• Azar, A. (2011). Türkiye’deki öğretmen eğitimi üzerine bir söylem: Nitelik mi, nicelik mi? Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 36-38.
• Beck, C., & Kosnik, C. (2002). The importance of the university campus program in preservice teacher education: A Canadian case study. Journal of Teacher Education, 53(5), 420-432.
• Berry, B., Montgomery, D., Curtis, R., Hernandez, M., Wurtzel, J., & Snyder, J. (2008). Creating and sustaining Urban Teacher Residencies: A new way to recruit, prepare, and retain effective teachers in high-needs districts. The Aspen Institute, The Center for Teaching Quality. Retrieved from https://www. aspeninstitute.org/sites/default/files/content/docs/pubs/ FINAL.CREATINGANDSUSTAININGUTR.PDF
• Boz, N., & Boz, Y. (2006). Do prospective teachers get enough experience in school placements? Journal of Education for Teaching, 32(4), 353–368.
• Bullough, R. V. (2010). Curriculum studies in relation to the field of teacher education. In C. Cridel (Ed.), Encyclopedia of curriculum Studies (pp. 263-264). Thousand Oaks, California: Sage.
• Bümen, N. T., Ünver, G., & Başbay, M. (2010). Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programı derslerinin öğrenci görüşlerine göre incelenmesi: Ege Üniversitesi Örneği. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 17, 41-62.
• Chen, J-Q., & McNamee, G. (2006). Strengthening early childhood teacher preparation: Integrating assessment, curriculum development, and instructional practice in student teaching. Journal of Early Childhood Teacher Education, 27(2), 109-128.
• Cincioğlu, O. (2011). Practicum in English language teaching as perceived by mentors at cooperating schools in İstanbul. Unpublished doctoral dissertation. University of İstanbul, İstanbul.
• Çakıroğlu, E., & Çakıroğlu, J. (2003). Reflections on Teacher Education in Turkey. European Journal of Teacher Education, 26(2), 253-264.
• Darling Hammond, L. (2010). Teacher education and the American future. Journal of Teacher Education, 61(1-2), 35-47.
• Demircan, C. (2007). Okul Deneyimi II dersine yönelik öğrenci görüşlerinin incelenmesi (Mersin Üniversitesi örneği). Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 119-132.
• Demirel, Ö. (1991). Türkiye’de yabancı dil öğretmeni yetiştirmede karşılaşılan güçlükler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(6), 25-39.
• Duman, E. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının program geliştirme yeterlikleri hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi: Ankara
• Üniversitesi ve Kırıkkale Üniversitesi örnekleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Eroğlu, G. (2008). Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi öğrencilerinin Okul Deneyimi I dersine ilişkin görüşleri. Mesleki Eğitim Dergisi, 103, 125.
• Ertürk, H. G., Özen Altınkaynak, Ş., Veziroğlu, M., & Erkan, S. (2014). Okul öncesi öğretmenlerin üniversite deneyimlerinin mesleki yaşantılarına etkisine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3), 897-908.
• Gökçe, E. & Demirhan, C. (2005). Öğretmen adaylarının ve ilköğretim okullarında görev yapan uygulama öğretmenlerinin öğretmenlik uygulaması etkinliklerine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(1), 43-71.
• Göktaş, Ö., & Şad, S. N. (2014). Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması dersi uygulama öğretmenlerinin seçim süreci: Ölçütler, sorunlar ve öneriler. Hacettepe University Journal of Education, 29(4), 115-128.
• Gülmez Dağ, G. (2012). Effectiveness of early childhood teacher education programs: Perceptions of early childhood teachers. Unpublished master of science dissertation. Middle East Technical University, Ankara.
• Güzel, H., Cerit Berber, N., & Oral, İ. (2010). Eğitim fakültesi uygulama okulları işbirliği programında görevli öğretmenlerin ve öğretim elemanlarının öğretmenlik uygulamasına yönelik görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(1), 19-36.
• Hart, L. C. (2006). Standards-friendly lessons in university methods courses. Teaching Children Mathematics, 13(4), 211-215.
• Kavak, Y., Aydın A. Akbaba Altun, S. (2007). T.C. yükseköğretim kurulu öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri (1982-2007), Ankara: Yükseköğretim Kurulu Yayını 2007-5, s: 37.
• Kavcar, C. (2002). Cumhuriyet Döneminde dal öğretmeni yetiştirme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1-2), 1-14.
• Kiraz, E. (2002). Öğretmen adaylarının hizmet öncesi mesleki gelişiminde uygulama öğretmenlerinin işlevi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 1(2), 183-196.
• Köroğlu, H., Başer, N., & Yavuz, G. (2000). Okullarda uygulama çalışmalarının değerlendirilmesi. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 85-95.
• Kumral, O. (2010). Eğitsel eleştiri modeli ile eğitim fakültesi sınıf öğretmenliği programının değerlendirilmesi: Bir durum çalışması. Yayımlanmamış doktora tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Levine, A. (2006). Educating school teachers. Washington, DC: The Education Schools Project. Retrieved from http://www. edschools.org/pdf/Educating_Teachers_Report.pdf
• Manzar Abbas, S., & Lu, L. (2013). Student teachers’ perceptions about the curriculum content: a case of a normal university in China. Education As Change, 17, 37–52.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (1998). Öğretmen adaylarının Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim öğretim kurumlarında yapacakları öğretmenlik uygulamasına ilişkin yönerge. Retrieved from http://mevzuat.meb.gov.tr/html/102.html
• Mete, Y. A. (2013). Okul Uygulaması dersine yönelik öğretmen adayı, öğretmen ve okul yöneticilerinin sahip oldukları metaforlar. Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi, 2(2), 249- 274.
• Muğaloğlu, E. Z., & Doğança, Z. (2009). Fulfilling the “missing link” between university and authentic workplace in teacher training. Journal of Workplace Learning, 21(6), 455-464.
• Nayır, F., & Çınkır, Ş. (2014). Uygulama öğretmenleri, yöneticileri ve pedagojik formasyon öğrencilerinin okullarda öğretmenlik uygulamasında karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 4(7), 71-86.
• Özcan, M. (2013). Okulda üniversite: Türkiye’de öğretmen eğitimini yeniden yapılandırmak için bir model önerisi. Retrieved from file:///C:/Users/beu/Downloads/TUSIAD-Rapor-egitimAralik2013.pdf
• Paker, T. (2008). Öğretmenlik uygulamasında öğretmen adaylarının uygulama öğretmeni ve uygulama öğretim elemanının yönlendirmesiyle ilgili karşılaştıkları sorunlar. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 132-139.
• Saylan, N. (2013). Sürekli değiştirilen öğretmen yetiştirme sistemi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi (International Journal of Curriculum and Instructional Studies), 3(6), 9-19.
• Senemoğlu, N. (2011). How effective are Initial Primary Teacher Education Curricula in Turkey: Student teachers, faculty, and teachers let us know. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi (International Journal of Curriculum and Instructional Studies), 1(1), 35-47.
• Sutherland, L. M., Scanlon, L. A., & Sperring, A. (2005). New directions in preparing professionals: examining issues in engaging students in communities of practice through a school–university partnership. Teaching and Teacher Education, 21(1), 79–92.
• Şahin, İ. (2014). Öğretmen adaylarının nasıl yetiştirildiklerine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 241-258.
• Şimşek, H. (2005). Eğitimde reform ve değişim kararlılığı. Retrieved from http://www.hasansimsek.net/files/E%C4% 9 E % C 4 % B 0 T % C 4 % B 0 M D E % 2 0 R E F O R M % 2 0 V E % 2 0 D E %C4%9E%C4%B0%C5%9E%C4%B0M%20KARARLILI%C4%9EI.doc
• Taşdelen, V. (2003). Eğitimde kuram ve uygulama bağının kurulmasına yönelik felsefi bir araştırma. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1-2), 151-166.
• TEDMEM. (2015). Ulusal eğitim programı 2015-2022. Retrieved from https://tedmem.org/yayin/ulusal-egitim-programi The National Academy of Education Committee on Teacher Education. (2005). A good teacher in every classroom: Preparing the highly qualified teachers our children deserve. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Ünver, G. (2014). Öğretmen eğitiminde kuram ve uygulama arasında bağlantı kurma üzerine bir durum çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(4), 1385-1407.
• Ünver, G., & Kurşunlu, E. (2014). Okul öncesi öğretmen eğitiminde kuram uygulama bağlantısı. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi (International Journal of Curriculum and Instructional Studies), 4(7), 39-54.
• Üstüner, M. (2004). Geçmişten günümüze Türk eğitim sisteminde öğretmen yetiştirme ve günümüz sorunları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7), 63-82.
• Yalın Uçar, M. (2008). Uygulama öğretmenliği eğitiminin, uygulama öğretmenliğine ilişkin yeterliliğe ve tutuma etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Yalın Uçar, M. (2012). Öğretmenlik uygulamasına ilişkin durum çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2637- 2660.
• Yeşilyurt, E. (2010). Öğretmenlik uygulaması öğretim programının standart temelli ve ihtiyaca cevap verici modeller ışığında değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Yıldırım, A. (2011). Öğretmen eğitiminde çatışma alanları ve yeniden yapılanma. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi (International Journal of Curriculum and Instructional Studies), 1(1), 1-17.
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (1998). Türk yükseköğretiminin bugünkü durumu. Retrieved from http://www.yok.gov.tr/ documents/10279/30217/T%C3%9CRK+Y%C3%9CKSEK+%C3 %96%C4%9ERET%C4%B0M%C4%B0N%C4%B0N+BUG%C3%9 CNK%C3%9C%20DURUMU+MART+1998.pdf/0594f7ca-9bd6- 4751-8bb2-2cd8aa1bee89
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2007). Üniversitelerimizde uygulanacak olan “Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programları” açılması için başvuru formu. Retrieved from http://www.memurlar.net/common/news/documents/111304/tezsizyl.pdf
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2012). Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programı kontenjanları. Retrieved from http://yok. gov.tr/documents/10279/42491/2012_2013_yili_pedagojik_ formasyan_sertifika_prog/8613d263-37a3-4824-8ad8- b9ea22146e37
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2013). 2013 Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programı tercih kılavuzu. Retrieved from http://www.yok.gov.tr/documents/10279/34561/pedagojik_ formasyon.pdf/1c40d162-1f47-4d4a-9ca3-1711c1e39930
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2014a). Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programına ilişkin usul ve esaslar. Retrieved from http://www.yok.gov.tr/web/guest/icerik/-/journal_ content/56_INSTANCE_rEHF8BIsfYRx/10279/7052802
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2014b). 2014-2015 Eğitim-öğretim dönemi için 25.09.2014 Tarihli Yükseköğretim Genel kurul toplantasında karara bağlanan pedagojik formasyon eğitimi sertifika programı açılmasına izin verilen üniversiteler ve kontenjanları. Retrieved from http://www.yok.gov.tr/doc uments/10279/34561/2015+Pedagojik+Formasyon+ile +%C4%B0lgili+Duyuru.pdf/d3d28785-9181-4ebd-8414- 2ae8826c3364?version=1.1
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2015). Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programları hakkında açıklama. Retrieved from http://yok.gov.tr/documents/10279/19836547/Pedagojik_ Formasyon_Egitimi_Sertifika_Programlari_Hakkinda_ Aciklama.pdf
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK)/Dünya Bankası. (1998). Fakülte-Okul İşbirliği Kılavuzu. Ankara: Yükseköğretim Kurulu. Retrieved from http://docplayer.biz.tr/6857859-Fakulte-okul-isbirligi.html
• Yüksel, S. (2010). Türk üniversitelerinde eğitim fakülteleri ve öğretmen yetiştirme. Ankara: Pegem Akademi.
• Zeichner, K. M. (1981-1982). Experience in teacher education. Interchange, 12(4), 1-22.
• Zeichner, K. (2010). Rethinking the connections between campus courses and field experiences in college- and university-based teacher education. Journal of Teacher Education, 61(1-2), 89-99.