Üniversitelerde Bilimsel-Sosyal Uygulamalara İlişkin Yönetsel Esneklik: Öğretim Üyelerinin Algılarındaki Farklılıklar

Yıl 2016, Sayı: 2, 220 - 230, 01.08.2016

Barış Uslu

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretim üyelerinin üniversitelerdeki bilimsel-sosyal uygulamalara ilişkin yönetsel esneklik algı düzeylerinin belirlenmesi ve yönetim görevlerinin etkisi kontrol edildiğinde öğretim üyelerinin kişisel, mesleki ve kurumsal özelliklerine göre bu algılarında oluşan farklılaşmaların incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda, nicel veriler Türk devlet üniversitelerinde görev yapan 1339 öğretim üyesinden “online” olarak Bilimsel-Sosyal Uygulamalara İlişkin Yönetsel Esneklik Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Veriler ise betimsel ve kovaryans analizleri ile incelenmiştir. Öğretim üyelerinin genel olarak bilimsel-sosyal uygulamalara ilişkin yönetsel esneklik algıları orta düzeyde iken ort=3.17; ss=.87 araştırma uygulamalarına ilişkin yönetsel esneklik algılarının ise ort=3.43; ss=.94 yüksek düzeyde olduğu bulunmuştur. Ayrıca yönetim görevlerinin etkisi kovaryant olarak kontrol altında tutulduğunda, öğretim üyelerinin yönetsel uygulama esnekliği algılarında disiplinlerine ve üniversitelerin kuruluş yılları ile bulundukları bölgelere göre anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre, köklü üniversitelerin yoğunlukta olduğu bölgelerde özellikle sosyal bilimlerde görev yapan öğretim üyelerinin üniversitelerdeki akademik destek uygulamalarına yönelik algıları daha olumludur. Öğretim üyelerinin algılarındaki bu farklılıkların, akademik destek mekanizmalarının gelişmiş yükseköğretim kurumlarının büyük bölümünün yer aldığı bölgelerdeki üniversitelerin kurumsal yapılarının bir parçası haline gelmiş olması ve sosyal bilimler alanındaki çalışmaların daha az maliyetle gerçekleştirilebilmesinden kaynaklandığı söylenebilir. Öğretim üyelerinin algılarındaki bu farklılıkların en aza indirgenmesi ve akademik üretkenliklerine sağlanan kurumsal katkının arttırılması için öğrenme-öğretme enstitüsü, araştırma ofisi ve medya danışma bürosu gibi temel birimlerin kurulmasının yanı sıra, üniversite yönetimleri daha az maliyetli olan yabancı dilde makale yazım desteği, akademik çalışma ve proje hazırlama eğitimleri, kurum içi hakemlik sistemi, formal mentorluk programı, disiplinler arası çalışma grupları oluşturulması ve bölüm seminerleri gibi uygulamaları hayata geçirebilirler

Anahtar Kelimeler

Öğretim üyesi, Üniversite, Akademik destek, Bilimsel-sosyal uygulamalar, Yönetsel esneklik

Managerial Flexibility Regarding Scholarly Practices in Universities: The Differences in Faculty’s Perceptions

Öz

The purpose of this research is to determine the level of faculty’s perceptions related to managerial flexibility regarding scholarly practices in universities, and to examine the differences in these perceptions in terms of their personal, professional and institutional features by controlling the impact of their managerial duties when the impact of their managerial duties are controlled. In line with this purpose, quantitative data were collected online from 1339 faculty members who work in Turkish public universities via the online version of the Managerial Flexibility Regarding Scholarly Practices Scale. The data were examined by descriptive and covariance analyses. The general level of faculty’s perceptions related to managerial flexibility regarding scholarly practices was found at a medium level Mean=3.17; sd=.87 while their perceptions related to managerial flexibility regarding research practices was found at a high level Mean=3.43; sd=.94 . In addition, after controlling when the impact of their managerial roles are taken under control as covariant, significant differences in faculty’s perceptions related to managerial practice flexibility were explored in terms of their disciplines and universities’ establishment dates and locations were explored. According to these results, the perceptions of faculty members working who work especially in social fields, at universities which are located in regions covering many prestigious universities are more positive than others. It might be claimed that having advanced academic support mechanisms as the institutional component of universities in these developed regions and carrying out studies in social science disciplines with less resources are the reasons of these differences. It might be said that the reasons of these differences between the perceptions of faculty members are that academic support mechanisms has been institutional components of universities which are situated in regions where the most of developed higher education institutions are found and that studies in social science disciplines can be carried out with less costs. To minimize the differences in faculty’s perceptions related to managerial practice flexibility and to increase the institutional contribution to their academic productivity, university managers can operate less expensive practices such as the support for academic writing in foreign language, academic study and project preparation trainings, internal review system, formal mentoring program, forming interdisciplinary study groups, and departmental seminars, as well as establishing fundamental units like teaching-learning institute, research office and media advisory bureau

Anahtar Kelimeler

Faculty member, University, Academic support, Scholarly practices, Managerial flexibility

Kaynakça

• Adonisi, M., & van Wyk, R. (2012). The influence of market orientation, flexibility and job satisfaction on corporate entrepreneurship. International Business & Economics Research Journal, 11(5), 477-486.
• Akman, Y., Kelecioglu, H., & Bilge, F. (2006). Öğretim elemanları- nın iş doyumlarını etkileyen faktörlere ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 11-20. Retriewed from http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/yone- tim/icerik/makaleler/720-published.pdf
• Altbach, P. G. (Ed.) (1996). The international academic profession: portraits of fourteen countries. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
• Altunel, M. C., Kocak, O. E., & Cankir, B. (2015). The effect of job resources on work engagement: a study on academicians in Turkey. Educational Sciences: Theory & Practice, 15(2), 409- 417. doi:10.12738/estp.2015.2.2349
• Arayıcı, Y., Coates, P., Koskela, L., & Kagioglou, M. (2011). Knowledge and technology transfer from universities to industries: a case study approach from the built environment field. Yükseköğretim Dergisi, 1(2), 103-110. Retriewed from http://www.yuksekogretim.org/Port_Doc/YOD_2011002/ YOD_2011002006.pdf
• Ary, D., Cheser-Jacobs, L., Razavieh, A., & Sorensen, C. (2006). Introduction to research in education (7th ed.). Belmont, CA: Thomson Wadsworth.
• Bentley, P. J., Coates, H., Dobson, I. R., Goedegebuure, L., & Meek, V. L. (Eds.) (2013). Job satisfaction around the academic world. Dordrecht: Springer.
• Biçerli, M. K. (2011). Yükseköğretim sistemimizi işgücü piyasasındaki gelişmeler paralelinde yeniden yapılandırmak zorundayız. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(3), 122-127. doi:10.5961/jhes.2011.018
• Bolay, S. H. (2011). Çağdaş üniversitede neler önem kazanmaktadır? Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(3), 105-112. doi:10.5961/ jhes.2011.016
• Campbell, C. M., & O’Meara, K. (2014). Faculty agency: Departmental contexts that matter in faculty careers. Research in Higher Education, 55(1), 49-74. doi:10.1007/s11162-013- 9303-x
• Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (3. Bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Ceylan, C. (2001). Örgütler için esneklik performans modeli oluşturulması ve örgütlerin esneklik analizi (Yayınlanmamış doktora tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
• Chynoweth, P. (2009). The built environment interdiscipline: a theoretical model for decision makers in research and teaching. Structural Survey, 27(4), 301-310.
• Clark, B. (2001). The entrepreneurial university: new foundations for collegiality, autonomy, and achievement. Higher Education Management, 13(2), 9-24.
• Coates, H., Dobson, I., Edwards, D., Friedman, T., Goedegebuure, L, & Meek, L. (2009). The attractiveness of the Australian academic profession. Melbourne: LH Martin Institute.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). London: Routledge.
• Uslu, B. (2015). Communication, climate and managerial flexibility regarding scholarly practices in universities, and faculty’s academic intellectual leadership: a structural equation modeling (Yayınlanmamış doktora tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, Türkiye.
• Uslu, B. (2016). Managerial flexibility regarding scholarly practices scale: Validity and reliability studies in university environment. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22(1), 109-131. doi: 10.14527/kuey.2016.005
• Uslu, B., & Arslan, H. (2015). Faculty’s academic intellectual leadership: predictive relations with several organizational characteristics of universities. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 5(2), 125-135. doi:10.5961/jhes.2015.115
• Yükseköğretim Kurulu. (2015). Devlet üniversitelerinde görev yapan öğretim üyelerinin dağılımı. Retriewed from http:// istatistik.yok.gov.tr/