Yükseköğretim Kurumlarında Hesap Verebilirlik Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2016, Sayı: 3, 384 - 395, 01.12.2016

Didem Doğan Ahmet Aypay

Öz

Hesap verebilirlik kavramı genellikle özgürlükleri kısıtlayıcı bir olgu olarak algılansa da aslında ideal bir hesap verme davranışı örgütün gelişmesinde önemli bir etkendir. Bu araştırmanın amacı yükseköğretim kurumlarındaki hesap verebilirliği ölçen bir ölçme aracı geliştirmektir.Ölçeğin maddeleri oluşturulurken yerli ve yabancı literatür detaylı bir şekilde incelenmiş ve yükseköğretim kurumlarında hesap verebilirlik ile ilgili akademisyenlerin N=11 görüşleri alınmıştır. Kapsam ve dil geçerliliği yapılan ölçek, Türkiye’deki devlete ait yükseköğretim kurumlarında görev yapan rastgele örneklem yöntemiyle belirlenmiş 200 akademisyene uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliğini tespit etmek amacıyla yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda 7 boyutlu bir yapı elde edilmiştir. Yapının doğruluğunu tespit etmek amacıyla yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucu modelin mükemmel bir uyum gösterdiğini ortaya koymuştur χ2/df=1, 2; RMESA=0.04; NNFI=.95; CFI=.95 . Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı .94’dür. Araştırma sonucunda yükseköğretim kurumlarında hesap verebilirliği ölçen geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirildiği söylenebilir

Anahtar Kelimeler

Hesap verebilirlik, Yükseköğretim, Ölçek geliştirme, Açımlayıcı faktör analizi, Doğrulayıcı faktör analizi

Scale of Accountability in Higher Education Institutions: A Study of Validity and Reliability

Öz

Despite being generally perceived as a phenomenon restricting freedoms, an ideal accountability behaviour is, actually, an important factor for the improvement of an organization. The aim of this study was to develop a scale that measures accountability in higher education institutions. For the generation of the scale items, the relevant literature was examined in detail both from national and international sources. The views of the academics N=11 on accountability in higher education institutions were acquired, as well. The scale, whose content and language validity checks were performed, was applied to 200 academics, who worked at Turkish higher education institutions and were chosen through random sampling. As a result of the explanatory factor analysis, which was conducted to explore construct validity, 7 dimensions of the scale were identified. The confirmatory factor analysis which was conducted to check the accuracy of the identified structure showed that the model fit perfectly with that structure χ2/df=1, 2; RMESA=0.04; NNFI=.95; CFI=.95 . The internal consistency of the scale as measured by Cronbach alpha coefficient was calculated as .94. Based on the findings, it can be said that a valid and reliable measurement instrument that measures accountability in higher education institutions was developed

Anahtar Kelimeler

Accountability, Higher education, Scale development, Explanatory factor analysis, Confirmatory factor analysis

Kaynakça

• Aypay, A. (2015). Türkiye’de yükseköğretim alanı, kapsamı ve politikaları. Ankara: Pegem.
• Behn, R. D. (2003). Demokratik hesap verme sorumluluğu. (çev. Köprülü K. ). İstanbul: Arı Hareketi.
• Biricikoğlu, S., & Gülener, H. (2008). Hesap verebilirlik anlayışındaki değişim ve Türk kamu yönetimi. Türk İdare Dergisi, (459), 203- 224.
• Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York: Guildford Publications.
• Bowen, H. R. (1974). Evaluating institutions for accountability. New directions for institutional research no. 1. San Francisco: Jossey-Bass
• Burke, J. C. (2005). The many faces of accountability. In Burke J. C. (Ed.), Achieving accountability in higher education (pp 1-24). San Francisco, CA: Jossey-Bass/John-Wiley & Sons.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (5. baskı). Ankara: Pegem A.
• Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16(3), 297-334.
• Çokluk, Ö. Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LİSREL uygulamaları. Ankara: Pegem.
• Doğramacı İ. (2007). Türkiye’de ve Dünya’da yükseköğretim yönetimi. Ankara: Meteksan.
• Eryılmaz, B., & Biricikoğlu H. (2011) Kamu yönetiminde hesap verebilirlik ve etik. İş Ahlakı Dergisi, 4(7), 19-45
• Evans, G. R. (2002). Akademisyenler ve gerçek Dünya. İstanbul: Bilgi Üniversitesi.
• Evans, H. J. (2008). What is accountability, really? Winning with accountability the secret language of high-performing organizations. USA: Cornerstone Leadership Institute.
• Gedikoğlu, T. (2013). Yükseköğretimde hesap verebilirlik. Gazian- tep Yükseköğretim Dergisi, 2(3), 142-150.
• Goetz, A. M., & R. Jenkins (2001). Hybrid forms of accountability: Citizen engagement in institutions of public-sector oversight in India. Public Management Review, 3(3).
• Hooper D., Coughlan J., & Mullen M. R. (2008). Structural Equation Modelling: Guidelines for Determining. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60 Retrieved from http:// arrow.dit.ie/cgi/viewcontent.cgi?article=1001&context=busch manart
• Kearns K. P. (1994). The stratejik management of accountability in nonprofit organizations: An analytical framework. Public Administration Review, 54(2), 185-192. Retrieved from http:// www.chsalliance.org/files/files/Resources/Articles-and- Research/The-strategic-management-of-accountability-in- nonprofit-organizations-an-analytical-framework.pdf
• Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. New York, NY: Routledge. AP 1: Obtained model from confirmatory factor analysis F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 AP 2: Concep ac acc acc eff