Türkiye’de Doktora Eğitimi Sürecine İlişkin Öğretim Üyelerinin ve Doktora Öğrencilerinin Görüşleri

Yıl 2017, Sayı: 2, 267 - 281, 01.08.2017

Nazife Karadağ Servet Özdemir

Öz

Bu araştırmanın amacı doktora eğitim sürecinin danışman öğretim üyeleri ve doktora öğrencileri tarafından değerlendirilmesini sağlamaktır. Araştırmada katılımcıların, mevcut lisansüstü eğitim sürecine ilişkin görüşlerinin ayrıntılı olarak alınması amacı ile nitel araştırma yöntemlerinden ‘durum çalışması’ tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını doktora düzeyinde ders veren/tez yürüten öğretim üyeleri ile doktora eğitimi sürecinde bulunan öğrenciler oluşturmaktadır. Katılımcıların belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ‘ölçüt örnekleme’ tekniği kullanılmıştır. Araştırma verileri araştırmacılar tarafından geliştirilmiş olan yarı yapılandırılmış görüşme formları ile toplanmıştır. Verilerin toplanması sürecinde öğretim üyeleri ile birebir görüşmeler, doktora öğrencileri ile ise odak grup görüşmesi gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın bulgu ve sonuçları ve araştırma sonunda geliştirilen öneriler doktora eğitiminin amaçları, doktora eğitimi ile adaylara kazandırılan bilgi, beceri ve yetkinlikler, doktora eğitimine başlayacak adayların sahip olması gereken yeterlilikler, tez danışmanlarının sahip olması gereken yeterlilikler, danışman-öğrenci ilişkileri, doktora eğitim-öğretim süreci, ölçme-değerlendirme süreci, teknolojik donanım alt yapı hizmetleri, bölüm kültürü ve doktora eğitimi sürecinde yaşanan sorunlara ilişkin öğretim üyesi ve doktora öğrencisi görüşleri doğrultusunda şekillendirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Doktora eğitimi, Öğretim üyesi, Doktora öğrencisi

The Views of Faculty Members and Phd Students on the Processes of Doctoral Education in Turkey

Öz

The aim of this study is to evaluate the process of doctoral education from the viewpoints of faculty members and doctoral students. ‘Case study’ method was employed for a detailed understanding of the participants’ views on the current postgraduate education processes. The participants of the study were composed of doctoral students and faculty members offering doctoral courses and supervising dissertations. Criterion sampling, which is a type of ‘purposeful sampling,’ was used as the sampling method. Data were collected through semi-structured interview protocols prepared by the researchers. In the processes of data collection, one- on- one interviews were made with the faculty members whereas focus group interviews were conducted with doctoral students. The findings of the study and the suggestions made for future were presented from the viewpoints of the faculty members and doctoral students. They included the aim of doctoral education, knowledge, skills and competencies aimed for doctoral students , qualifications of doctoral students who will begin doctoral education, qualifications of academic advisors, the relationship between faculty members and doctoral student, doctoral education processes, assesment and evaluation processes, technological equipment and infrastructure services, departmental culture, and the problems during the doctoral education process

Anahtar Kelimeler

Doctoral education, Faculty member, Doctoral student

Kaynakça

• Adams, K. A. (2002). What colleges and universities want in new faculty: preparing future faculty. Occasional Paper Series. Washington, DC: Association of American Colleges and Universities.
• Ayas, A., & Kala, N. (2007). Danışman- lisansüstü öğrenci ilişkisinde beklentiler ve karşılaşılan problemler. III. Lisansüstü Eğitim Sempozyumu. 17- 20 Ekim. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ballard, (1996). Contexts of judgment: an analysis of some assumptions identied in examiners’ reports on 62successful PhD theses, paper to the Conference on Quality in Postgraduate Research, Adelaide.
• Buluç, B., & Gelişli, Y. (2014). Determination of the problems of graduate students according to students’ viewpoints. Procedia - Social and Behavioral Sciences 116, 3317 – 3321.
• Chu, S. K., & Law, N. (2008). The development of ınformation search expertise of research students. Journal of Librarianship and Information Science, 40(3), 165–177.
• Çavdar, A. (2001) Konuşma Metni. TÜBA Bilimsel Toplantı Serileri (7): Bilim Adamı Yetiştirme- Lisansüstü Eğitim. Ankara: TÜBİTAK Matbaası.
• Denicolo, P. (2004). Doctoral supervision of f the vebeer of satisfaction and competence. Studies in Higher Education, 29(6),693-707.
• Denzin, N. K., & Lincoln Y. S. (2000). Handbook Of Qualitative Research (2. Baskı). London-New Delhi: Sage Publications.
• Dinham, S. & Scott, C. (1999). The Doctorate: talking about the degree. Nepean: University of Western Sydney.
• Ekinci, C. E. (2011). Bazı sosyoekonomik etmenlerin Türkiye’de yükseköğretime katılım üzerindeki etkileri. Eğitim ve Bilim, 36(160), 281-297.
• Li, S. & Seale, C. (2007). Managing criticism in Ph.D. supervision: A qualitative case study. Studies in Higher Education, 32(4), 511–526.
• Libutti, P., & Kopala, M. (1995). The doctoral student, the dissertation, and the library: A review of the literature. The Reference Librarian, 22(48), 5–25.
• Matas, C. P. (2012). Doctoral education and skills development: An international perspective. REDU: Revista de Docencia Universitaria, 10(2), 163.
• Melin, G. & Jonson, K. (2006). What skills and knowledge should a PhD have? Changing preconditions for PhD education and post docwork. Ulrich Teichler (Ed). The formative years of scholars. Wenner Green International Series, 83, London: Portland Press.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
• Mullins, G. & Kiley, M. (1998). Quality in postgraduate research: The changing agenda. In Kiley M., & Mullins G. (Eds). Quality in postgraduate research: Managing in new agenda. Proceedings of the 1998 Quality in Postgraduate Research Conference, Adealide: Australia.
• Nerad, M. (2004). The PhD in the US: Criticisms, facts, and remedi- es. Higher Education Policy, 17, 183-199. Retrieved from http:// www.education.uw.edu/cirge/wp-content/uploads/2008/04/ the-phd-in-the-us.pdf
• Ortaş, İ. (2003). Bilgi çağında Türkiye üniversitelerinin sorunları-3. Üniversite ve Toplum, 3(2), 1-3.
• Özdemir, S., & Karadağ, N. (2011). Doktora Eğitimi Sürecine İlişkin Bir Nitelik Değerlendirme Çalışması. V. Lisansüstü Eğitim Sempozyumu, 7-8 Ekim, Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Özmen, Z. M., & Aydın Güç, F. (2013). Doktora eğitimi ile ilgili yaşanan zorluklar ve baş etme stratejileri: Durum çalışması. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(3), 214-219.
• Özoğlu, M. (2010). Türkiye’de öğretmen yetiştirme sisteminin sorunları. Ankara: SETA Vakfı Yayınları.
• Sambrook, S., Stewart, J., & Roberts, C. (2008). Doctoral Supervision: a view from above, below and the middle. Journal of Further & Higher Education, 32(1), 71-84.
• Sancak, E., Küpeli, G., & Beyit, A. (2010). Araştırma görevlilerinin sorunları. Cumhuriyetin 100. Yılına Doğru Üniversite Vizyonumuz Sempozyumu, Ankara.
• Sayan, Y., & Aksu, H. H. (2005). Akademik Personel Olmayan Lisan- süstü Eğitim Yapan Bireylerin Karşılaştıkları Sorunlar Üzerine Bir Çalışma: Dokuz Eylül Üniversitesi, Balıkesir Üniversitesi Durum Belirlemesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Der- gisi, (Özel Sayı 1), 59-66. Retrieved from http://acikerisim.gire- sun.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/123456789/276/H.H.%20 Aksu4.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Sevinç, B. (2001). Türkiye’de lisansüstü eğitim uygulamaları, sorunlar ve öneriler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 34(1-2), 125-137.
• Sezgin, F. (2002). Araştırma görevlilerinin yetiştirilmesinde tez danışmanı öğretim üyelerinin yetiştiricilik rolleri. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Sezgin, F., Kılınç, A.Ç., & Kavgacı, H. (2012). Yüksek lisans öğrencilerinin iyi bir tez danışmanından beklentilerine ilişkin nitel bir çalışma. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(3).
• Wadesango, N., & Machinggambi, S. (2011). Post graduate students’ experiences with research supervisors. Journal of Sociology and Anthropology, 2(1), 31-37.
• Zhao, C. M., Golde, C. M., & McCormick, A. C. (2007). More than a signature: How advisor choice and advisor behavior affect doctoral student satisfaction. Journal of Further and H