Öğretmen Adaylarının Mesleğe Yönelik Tutumlarını Etkileyen Örtük Bir Öge Olarak Öğretim Üyesi Davranışları

Yıl 2017, Sayı: 3, 430 - 440, 01.12.2017

Dilşat Peker Ünal

Öz

Bu araştırma bir eğitim fakültesindeki öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarını etkileyen örtük ögelerden birisi olan öğretim üyesi davranışlarını belirlemek ve bu davranışlardan etkilenme durumunu öğrencilerin cinsiyet, bölüm ve akademik başarılarına göre ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini bir eğitim fakültesinin okulöncesi eğitimi anabilim dalı, sınıf öğretmenliği anabilim dalı ve fen bilgisi eğitimi anabilim dalı programlarına devam eden 3. sınıf öğrencilerinden seçilen 18 öğrenci oluşturmuştur. Öğrencilerin seçiminde akademik başarının alt-orta ve üst düzeyde olmasına dikkat edilmiş, bunun yanında öğrenciler arasında cinsiyet dengesi de sağlanmaya çalışılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden odak grup görüşmesi yolu ile veriler toplanmış ve içerik analizi yapılarak bulgular ortaya konulmuştur. İçerik analizinde öğretim üyesi davranışları “mesleğe yönelik tutumu olumlu etkileyen davranışlar”, “mesleğe yönelik tutumu olumsuz etkileyen davranışlar” bunların yanında “sınıf disiplini ve kuralları”, “sınıf içi iletişim ve etkileşim”, “sınıfta zaman yönetimi” ve “sınıf içi öğretim etkinliklerinin yönetimi” kategorileri altında kodlanmıştır. Kodlara göre düzenlenen verilerden yararlanılarak öğrencilerin mesleğe yönelik tutumlarını etkileyen öğretim üyesi davranışları belirlenmiştir. Bu davranışlar arasında öğretim üyesinin sınıfa girdiğinde güler yüzlü olması, öğrencilerin dikkatini kendisine ve derse çekmesi, ders işlerken samimi olması ve arada ufak şakalar yapması yer almaktadır. Öğrencilerden bayanların, okulöncesi bölümüne devam edenlerin ve üst akademik başarı düzeyindekilerin bu davranışlardan daha yoğun etkilendiği görülmektedir. Öğrencilerin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının öğretim üyesi davranışlarının sınıf yönetimi boyutlarından olan “sınıf içi iletişim ve etkileşim” ile “sınıf içi öğretim etkinliklerinin yönetimi” eksikliğinden etkilendiği anlaşılmaktadır

Anahtar Kelimeler

Öğretim üyesi davranışları, Yükseköğretimde örtük program, Mesleğe yönelik tutum

Academician Behaviours as an Implicit Element Affecting the Attitudes of Teacher Nominees Towards Their Professions

Öz

This research is carried out with the aim of determining the implicit academician behaviours affecting the attitudes of teacher nominees in an educational faculty towards their professions and presenting how their behaviours change according to the students’ gender, department and academic success. The sample of the research includes 18 students selected from 3rd grade of Pre-School Education Department, Primary School Teaching Department and Science Education Department of an Educational Faculty. Low-medium and high level of academic success of students have been taken into account in the selection of the students and gender balance between the students have been provided. The data have been collected by focus group interviews and the findings have been presented by making content analysis. In content analysis, academic staff behaviours have been coded with “behaviours affecting the attitudes towards the profession in a positive way”, “behaviours affecting the attitudes towards the profession in a negative way”, addition to these questions they have been coded under the categories of “classroom discipline rules”, “communication and interaction in the classroom”, “time management in the classroom” and “management of classroom teaching activities”. The behaviours of the academicians affecting the students’ attitudes towards their profession have been determined by these data coded according to the codes. The behaviours of the academicians taking place here include the academicians’ being good-humoured, taking the attention of the students to the course, being sympathetic during the course and making little jokes. When affecting situation of the students is observed, academic success of the female students have been more intensive for pre-school education students and master students. Academician behaviours affecting the students’ teaching profession negatively are found to be due to the absence of “in-class communication” and “management of in/class teaching activities” which have been class management dimensions and proposals have been given on this subject

Anahtar Kelimeler

Academic staff behaviours, Implicit program in high education, Attitude towards the profession

Kaynakça

• Aksu, M. B., Çivitçi, A., & Duy, B. (2008). Yükseköğretim Öğrencilerinin Öğretim Elemanlarının Ders Uygulamaları ve Sını İçi Davranışlarına İlişkin Görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 17-42.
• Arslantaş, İ. (2011). Öğretim Elemanlarının Öğretim Stratejileri- Yöntem ve Teknikleri, İletişim ve Ölçme Değerlendirme Yeterliklerine Yönelik Öğrenci Görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 487-506.
• Bahar Güner, Ö., Tunca, N., & Alkın Şahin, S. & Oğuz, A. (2015). Öğretmen Adaylarının Öğretmen Eğitimcisine Yönelik Metaorik Algıları. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(4), 419-444.
• Cotton, D., Winter, J., & Bailey, I. (2013). Researching The Hidden Curriculum: Intentiol and Unintended Messages. Journal of Geography in Higher Education, 37(2), 192-203. Retrieved from http://dx.doi.org/10.1080/03098265.2012.733684
• Demirel, Ö. (2012). Öğretim İlke ve Yöntemleri Öğretme Sanatı. 19. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Ekici, G. (2012). Öğretim yönetimi. In sınıf yönetimi. Karip E (Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• Eisner, E. W. (1979). The educational imagination: On the design and evaluation of educational programs. New York, NY: Macmillan.
• Exley, K., & Dennick, R. (2009). Giving a lecture:from presenting to teaching. 2nd edition. London: Revised Ed., Taylor & Francis, Routledge.
• Flinders, D. J., Noddings, N., & Thornton, S. J. (1986). The null curriculum: its theoretical basis and practical ımplications. Curriculum Inquiry, 16(1), 33-42. Retrieved from http:// wp.vcu.edu/hhughesdecatur/wp-content/uploads/ sites/1868/2013/01/Null-curriculum.pdf
• Goodwin, A., L., & Kosnik, C. (2013) Quality teacher educators = quality teachers? Conceptualizing essential domains of knowledge for those who teach teachers. Teacher Development, 17(3), 334-346. Retrieved from http://dx.doi. org/10.1080/13664530.2013.813766
• Harnish, R. J., & Bridges, K. R. (2011). Effect Of Syllabus Tone: Students’ Perceptions of Instructor and Course. Social Psychology of Education, 14(3), 319-330. Retrieved from https:// link.springer.com/article/10.1007%2Fs11218-011-9152-4
• İnceoğlu, M. (1985). Güdüleme yöntemleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksekokulu Yayınları.
• Kaya, M.F., Sungurtekin, D., & Deniz, S. (2017). Üniversitelerde öğretim elemanı kaynaklı iletişim sorunları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 176-195.
• Kıran, H. (2012) Etkili sınıf yönetimi. Yedinci Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Knight, P., Tait, J., & Yorke, M. (2006) The professional learning of teachers in higher education. Studies in Higher Education, 31(3) 319-339. Retrieved from http://dx.doi. org/10.1080/03075070600680786
• Kulinna, P. H., Cothran, D., & Kloeppel, T. (2011). Classroom Teachers’ Efficacy in Teaching Healthy Behaviour Content. Teacher Development. 15:3. 319-331. Retrieved from http:// dx.doi.org/10.1080/13664530.2011.608513
• Kumral, O. (2009). Öğretmen Adaylarının Öğretim Elemanlarının Davranışlarına Yönelik Algıları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(25), 92-102
• Konieczka, J. (2013). The hidden curriculum as a socialization of schooling is in process at all times, and serves to transmit messages to students about values, attitudes and principles. 4. Advanced research in scientific areas-virtual conference. November 9-13 2015. Retrieved from http://arsa-conf.com/
• Murat, M., Aslantaş, H. İ., & Özgan, H. (2006). Öğretim elemanlarının sınıf içi eğitim öğretim etkinlikleri açısından değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(3), 263-278.
• Müezzinoğlu, M. (2008). Müzik Öğretmeni Adaylarının Mesleki Yeterlilikler Açısından Öğretim Elemanlarını Değerlendirmeleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Sarpkaya, R. (2010). Sınıf yönetimi. Ankara: İhtiyaç Yayıncılık. Senemoğlu, N. (2001) Öğrenci görüşlerine göre öğretmen yeterlilikleri. Eğitimde yansımalar: 2000 Yılında Türk milli eğitim örgütü ve yönetimi sempozyumu (11-13 Ocak 2001), Ankara: Hüseyin Hüsnü Tekışık eğitim araştırma ve geliştirme vakfı.
• Tavşancıl, E., & Aslan, A. E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınevi.
• Tomul, E., Çelik, K., & Taş, A. (2012). Justice in the classroom: evaluation of teacher behaviours according to students’ Perceptions. Eurasian Journal of Educational Research, 48(1), 59-72. Retriewed from https://files.eric.ed.gov/fulltext/ EJ1057364.pdf
• Tortop, H. S. (2012). Öğretmen adaylarının üniversite hocası hakkındaki metaforları ve bir değerlendirme aracı olarak metafor. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(2), 153-160
• Varış, F. (1988). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Yavuz, C. & Yüce, G. (2010). Öğretim elemanlarının iletişim davranışlarına yönelik öğrenci algı ve beklentileri. (Ordu Üniversitesi Ünye İ. İ. B. F’de bir araştırma). İletişim Kuram ve Araştırmaları Dergisi, 30(1), 225-240.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. Ankara.
• Yüksel, S. (2002). Yükseköğretimde eğitim ve öğretim faaliyetleri ve örtük program. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 361-370.
• Yüksel, S. (2004). Örtük program. Eğitimde saklı uygulamalar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.