Toplumsal Değişim Açısından Üniversite- Kent Etkileşimi ve Algısı: Bülent Ecevit Üniversitesi Örneği

Yıl 2017, Sayı: 3, 473 - 483, 01.12.2017

Hasan Sankır Şebnem Sankır

Öz

Küreselleşmenin etkileri ve bilişim teknolojisi alanında meydana gelen gelişmeler ile birlikte üniversitelerin rolü giderek farklılaşmaktadır. Üniversiteler bilimsel faaliyetler ve eğitim gibi temel işlevlerinin yanı sıra yerel, bölgesel ve küresel dinamikleri de içeren yeni ve farklı rolleri üstlenmektedirler. Günümüzde üniversiteler bulundukları bölgelerde kültürel ve sosyal sermayenin oluşturulmasına, ekonomik kapasitenin arttırılmasına ve çevresel gelişimin sağlanmasına katkı sunarak toplumsal değişimin ana aktörlerinden biri olarak öne çıkmaktadır. Bu anlamda üniversiteler bulundukları bölgenin/kentin kalkınmasında anahtar rol üstlenen sosyal aktörler olarak görev yapmaktadır. Üniversitelerin katkıları sonucunda bölge/kent halkı ile bir etkileşim gerçekleşmekte ve sonucunda organik bir bağ ortaya çıkmaktadır. Ülkemizde üniversitelerin sayısının artmasıyla birlikte kent-üniversite etkileşimi konusuna ilgi de giderek artmaktadır. Bununla beraber literatüre bakıldığında bu yönde gerçekleştirilen çalışmaların henüz az sayıda olduğu görülmektedir. Bu anlamda çalışmamızın amacı üniversitenin kentle etkileşiminin ve Zonguldak’a yönelik ekonomik, sosyal ve kültürel katkılarının kent halkı tarafından nasıl algılandığının ortaya konulmasıdır. Bu amaçla nitel ve nicel veri toplama yöntemlerinin kullanıldığı bir saha çalışması gerçekleştirilmiştir. Nicel çalışmada 844 katılımcıya 77 sorudan oluşan bir anket uygulanmıştır. Nitel çalışmada ise, kentte faaliyet gösteren sivil toplum örgütleri, basın kuruluşları, odalar, yerel yönetimlerden oluşan kent temsilcileriyle yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonucunda Bülent Ecevit Üniversitesi ve Zonguldak halkı arasında karşılıklı ve güçlü bir etkileşim olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca üniversitenin kentin sosyal, ekonomik ve kültürel gelişim süreci üzerinde etkili olan önemli aktörlerden biri olduğu saptanmıştır. Bu bağlamda Zonguldak halkı üniversitenin kente yönelik olumlu bir etki yarattığını düşünmektedir

Anahtar Kelimeler

Üniversite algısı, Sosyo-ekonomik değişim, Sosyo-kültürel değişim, Üniversite-kent etkileşimi

University-City Interaction and Perception in Terms of Social Change: The Case of Bülent Ecevit University

Öz

The role of universities in the global world is becoming more diverse with the developments in information technology and the acceleration of globalization. Universities undertake new and different roles including local, regional and global dynamics besides their basic functions such as training and scientific activities. At the present time, universities stand out as the main actors of social change by contributing to environmental development, increasing economical capacity and building up cultural and social capital. In this manner, universities serve as social actors that play a key role in the development of their region. As a result of the contributions of the universities, an interaction with city people occurs and an organic bond begins to arise. With the increasing number of universities, the interest in city-university interaction is increasing. Therewithal, the number of studies in this direction is very little in literature. In this sense, the aim of the study is to determine the interaction of a university with city and how economic, social and cultural contributions of Bülent Ecevit University BEÜ are perceived by city people. For this purpose, a field study using both qualitative and quantitative data collection method was performed. In quantitative study a questionnaire that consists of 77 questions was conducted on 844 participants. In qualitative study, a face to face interviews with non-governmental organizations operating in the city, media organizations, chambers, city representatives were carried out. The result showed a strong and mutual interaction between BEÜ and city people. Also, it is found that the university is an important actor that contributes to social, economic and cultural development of the city. In this manner, Zonguldak community thinks that university has a positive effect on city

Anahtar Kelimeler

University perception, Socio-economic change, Socio-cultural change, University-city interaction

Kaynakça

• Adıgüzel, O., & Özkan, D. S. (2013). Üniversite-sanayi-kent etkileşimi ve bir markalaşma stratejisi olarak: bilim kent uygulamaları ve Isparta örneği. Journal of Süleyman Demirel University Institute of Social SciencesYear, 2(18), 279-307. Retrieved from http://sbedergi.sdu.edu.tr/assets
• Aktaş, İ. (2010). Üniversite-kent iletişimi bağlamında üniversite imajının değerlendirilmesi: Erciyes Üniversitesi örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Altuntaş, C., & Erilli, N. A. (2015). Cumhuriyet Üniversitesi’nin Sivas ili ekonomisine katkısı. Siirt Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisadi Yenilik Dergisi, 3(1), 11-21. Retrieved from http://www.siirt.edu.tr/dergiafis/dergidosya
• Arap, S. K. (2015). Üniversite-kent etkileşiminden beklentiler. Toplum ve Demokrasi Dergisi, 8(17-18), 105-119. Retrieved from http://toplumvedemokrasi.org.tr/index.php
• Binici, F., & Koyuncu, B. (2015). Üniversite öğrencilerinin 2012-2013 harcamalarının Bitlis ili ekonomisine katkısının incelenmesi. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 113-126. Retrieved from http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ bitlissos
• Boucher, G., Conway, C., & Van Der Meer, E. (2003). Tiers of enga- gement by universities in their region’s development. Regional studies, 37(9), 887-897.
• Bülent Ecevit Üniversitesi. (2016). Kurum içi değerlendirme raporu. Retrieved from http://w3.BEÜ.edu.tr/dosyalar/2016/07/tek/ beu2015icdegerlendirmeraporu.pdf
• Chatterton, P., & Goddard, J. (2003). The response of higher education institutions to regional needs. In R. Rutten, F. Boekema, E. Kuijpers (Eds.). Economic geography of higher education, knowledge infrastructure and learning regions. (pp. 19-42). London, New York: Routledge.
• Creswell, J. W. (2014). Araştırma Deseni. (Demir S. B., Çev. Ed.). Ankara: Eğiten Kitap.
• Çetinsaya, G. (2014). Büyüme, kalite, uluslararasılaşma: Türkiye yükseköğretimi için bir yol haritası (2. Baskı). Eskişehir: Yükseköğretim Kurulu.
• Ergun, C. (2014). Üniversite ve kent ilişkisi üzerine görüşler: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Eylül (31), 216–237. Retrieved from https://edergi.mehmetakif.edu.tr/index.php
• Felsenstein D. (1996). The university in the metropolitan arena: impacts and public policy implications. Urban Studies, 33(9), 1565-1580. Retrieved from https://eclass.upatras.gr/ modules/document/file.php/ECON1214/%CE%92%CE%B9%C E%B2%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF %86%CE%AF%CE%B1/%CE%9A%CE%B5%CF%8A%CE%BD%C F%83%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CF%82%20%CE%A0 %CE%BF%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CF%80%CE%BB%CE%B1 %CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%82/ Felsenstein.pdf
• Florida, R. (2003). Cities and creative class. City and Community, 2(1), 3-19.
• Goddard, J., & Puukka, J. (2008). The engagement of higher educational institutions in regional Development: an overview of the opportunities and challenges. Higher Education and Policy, 20(2), 2-33. Doi: 10.1787/hemp-v20-art9-en
• Goddard, J. (2007). The engagement of higher educational institutions in regional Development: an overview of the opportunities and challenges. Proceedings from OECD/IMHE International Conference. Retrieved from http://www.oecd. org/edu/imhe/39552613.pdf
• Goddard, J., & Kempton, L. (2011). Connecting universities to regional growth: a practical guide. Retrieved from http:// ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/presenta/ universities2011/universities2011_en.pdf
• Günay, D., & Günay, A. (2011). 1933’den günümüze Türk yükseköğretiminde niceliksel gelişmeler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 1-22. Retrieved from http://higheredu-sci. BEÜ.edu.tr/index.php3
• Gürkaynak, M. R., & Kasımoğlu, M. (2004). Türkiye’de üniversitekomşu çevre etkileşimi: işbirliği için bir ön çalışma. Amme İdaresi Dergisi, 37(7), 147–162.
• Kaşlı, M. & Serel, A. (2008). Üniversite öğrenci harcamalarının analizi ve bölge ekonomilerine katkılarını belirlemeye yönelik bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi, 2(15), 99–113. Retrieved from http://www2.bayar.edu.tr/yonetimekonomi/
• Kaya, G. (2014). Adıyaman Üniversitesi’nin kentsel mekân ve sosyal çevre üzerindeki etkisi (Altınşehir Mahallesi’ndeki haneler ve işletmeler üzerine bir inceleme). Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(16). 231-260.
• Korkmaz, Ö. (2015). Üniversite öğrencilerinin harcamalarının il ekonomisine katkısı: Bayburt üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi öğrencileri üzerine bir analiz. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(2). Retrieved from http://e-dergi.atauni.edu.tr/atauniiibd/
• Lester, R. (2005). Universities, innovation, and the competitiveness of local economies. A summary report from the local ınnovation systems project: phase I. Massachusetts Institute of Technology, Industrial Performance Center, Working Paper Series. Retrieved from http://web.mit.edu/lis/papers/LIS05- 010.pdf
• Neuman, W. L. (2013). Toplumsal araştırma yöntemleri, nitel ve nicel yaklaşımlar-I (Özge S., Çev.). Ankara: Yayınodası.
• OECD (2007), Higher education and regions: globally competitive, locally engaged. Paris: OECD Publishing. Doi: http://dx.doi. org/10.1787/9789264034150-en
• Patır, S., Güven, M., Başar, E. M., & Yüksel, S. (2012). Bingöl halkının üniversite algılamasının araştırılması. Retrieved from http:// www.bingol.edu.tr/media/52185/bingol-halkinin-universitealgilamasi.pdf
• Rushforth, J., Jørgensen, J. V., Arbo, P. & Puukka, J. (2006).Supporting the contribution of higher education institutions to regional development: peer review report: Jutland-Funen in Denmark. OECD.
• Sağır, A., & İnci, Ü. H. (2013). Karabük’te üniversite algısı: Karabük üniversitesi örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(2), 49–81.
• Sankır, H., & Demir Gürdal, A. (2014). Bülent Ecevit Üniversitesi’nin Zonguldak’a etkileri ve kentin üniversite algısı. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 4(2), 90–98. Retrieved from http://doi. org/10.5961/jhes.2014.092
• Sargın, S. (2006). Üniversitelerin şehirleşmeye etkileri: Isparta örneği. İstanbul: Fakülte Kitabevi
• Selçuk, G. (2012). Atatürk üniversitesi öğrencilerinin harcamalarının analizi ve Erzurum ekonomisine katkısı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Retrieved from http://e-dergi.atauni. edu.tr/ataunisosbil/
• Sungur, O. (2015). Üniversitelerin bölgesel kalkınmada-değişenrolü ve girişimci üniversite kavramı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(4), 35-61
• Taşçı, D., Gökalp, E., Kumtepe, E. G., Kumtepe, A. T., & Toprak, E. (2011). Kentin üniversite algısı: Anadolu Üniversitesi ve Eskişehir örneği. Amme İdaresi Dergisi, 2(44), 131–146. Retrieved from http://www.todaie.edu.tr/
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, N. (2014). Üniversitelerin yenilikçilik, üniversite-sanayi işbirliği ve bölgesel kalkınma yönelimleri üzerine bir araştırma. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 11(42), 157-174.
• Yılmaz, M. K., & Kaynak, S. (2012). Sosyo- ekonomik dönüşüm sürecinde üniversitelerin rolü ve yöre halkının üniversite’den beklentileri ile ilgili bir uygulama. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(4), 55–73. Retrieved from zttp://dergipark.ulakbim. gov.tr/deusosbil
• Zepeda, E.A., Marmolejo, F., Matthews, D., & Parellada, M. (2006). Supporting the contribution of higher education institutions to regional development. Peer Review Report. Valencia, Paris: OECD Publishing. Retrieved from www.oecd.org/ dataoecd/20/61/37526515.pdf