Türkiye’de Açık ve Uzaktan Öğrenme Programlarının Akreditasyonu: Uygulamalar, Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Yıl 2017, Sayı: 3, 494 - 503, 01.12.2017

Serpil Koçdar Nurhayat Kapar

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de program akreditasyon kuruluşlarının açık ve uzaktan öğrenmeyle sunulan programların akreditasyonuna ilişkin uygulamalarını incelemek ve bu alanda yaşanan sorunları tespit ederek çözüm önerileri sunmaktır. Nitel olarak desenlenen çalışmanın katılımcıları, Türkiye’de farklı alanlarda faaliyet gösteren dokuz ulusal akreditasyon kuruluşunun yetkililerinden oluşmaktadır. Veriler, hazırlanan bir anket formu ve yarı yapılandırılmış görüşmelerle toplanmıştır. Araştırma sonucunda, mevcut akreditasyon kuruluşlarının bugüne kadar hiçbir açık ve uzaktan öğrenme programını akredite etmediği görülürken, ön lisans ve lisans tamamlama programlarının ilgi alanlarına girmediği saptanmıştır. Buna ek olarak, Türkiye’de açık ve uzaktan öğrenme ile sunulan 505 programdan sadece 32’sinin mevcut ulusal akreditasyon kuruluşlarının faaliyet alanlarına girdiği tespit edilmiştir. Bu çerçevede, çalışmada Türkiye’de açık ve uzaktan öğrenme programlarının akreditasyonuyla ilgili sorunlar ve çözüm önerileri tartışılmıştır. Çalışmanın Türkiye’de eğitim politikalarını oluşturan karar alıcı mercilere, açık ve uzaktan öğretimde kalite güvencesi ve akreditasyon konusunda çalışan araştırmacılara ve uygulamacılara yol göstermesi hedeflenmektedir

Anahtar Kelimeler

Açık ve uzaktan öğrenme, Uzaktan öğretim, Program akreditasyon kuruluşları, Kalite güvencesi

Accreditation of Open and Distance learning Programs in Turkey: Practices, Issues and Possible Solutions

Öz

The purpose of this study is to examine practices of existing national program accreditation agencies in Turkey regarding accreditation of open and distance learning programs. Participants of this qualitative research include authorities of nine national program accreditation agencies in Turkey. Data were collected through a questionnaire and semi-structured interviews. As a result, it was examined that none of the current accreditation agencies had accredited an open and distance learning program before. Moreover, it was determined that associate degree and completion of bachelor’s degree programs were out of the field of interest of the existing accreditation agencies. Besides, it was identified that only 32 of the 505 open and distance learning programs in Turkey were in the field of interest of existing national accreditation agencies. In this regard, issues regarding accreditation of open and distance learning programs and possible solutions were discussed. The study was intended to guide decision makers who establish policies regarding education as well as researchers and practitioners in Turkey

Anahtar Kelimeler

Open and distance learning, Distance education, Program accreditation agencies, Quality assurance

Kaynakça

• Accreditation Board for Engineering and Technology (ABET). (2017). Online programs. Retrieved from http://www.abet. org/accreditation/new-to-accreditation/online-programs/
• Aslan, B. (2009). Çeşitli ülkelerde yükseköğretimde akreditasyon ve Türk yükseköğretimindeki gelişmeler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(19), 287-309.
• Aydın, C. H. (2011). Açık ve uzaktan öğrenme: öğrenci adaylarının bakış açısı. Ankara: Pegem Akademi.
• Aydın, C. H., & Koçdar, S. (2011). Practices of European quality assurance and accreditation agencies for the evaluation of distance education settings. EADTU Yıllık Konferansı’nda sunulan bildiri, 59-77.
• Bakioğlu, A., & Can, E. (2014). Uzaktan eğitimde kalite ve akreditasyon. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Boz Yüksekdağ, B. (2015). The experts in design of distance nursing education. In Eby G., & Yüzer T.V. (Eds.). Identification, evaluation, and perceptions of distance education experts (pp. 106-120). Hershey PA: IGI Global.
• European Centre for the Development of Vocational Training. (2009). Accreditation and quality assurance in vocational education and training selected european approaches. Luxemburg: Publications Office of the European Union. Retrieved from www.cedefop.europa.eu/files/.../ 4089_en.pdf
• Çimen, O. (2012). Yükseköğretimde talep-finansman-kalite ilişkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 6, 159-182.
• Çolak, C., Kokoç, C., & Karal, H. (2011). Uzaktan eğitimde akreditasyon. IETC 2011 Konferansı’nda sunulan bildiri, 2071- 2079.
• Eaton, J. S. (2015). An overview of U. S. accreditation. Washington DC: Council for Higher Education. Retrieved from 20036- 1135http://www.chea.org/pdf/Overview%20of%20US%20 Accreditation%202015.pdf
• European Distance and E-learning Network. (2016). Quality in open, online and technology enhanced learning. Retrieved from https://eden-online.adobeconnect.com/p4vvgr2g7g4/? launcher= false&fcs Content=true& pbMode=normal
• Görü-Doğan, T., & Eby, G. (2014). Türkiye’de uzaktan bilgisayar mühendisliği lisans eğitimine ilişkin bir model. Gümüşhane Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(2), 64-74.
• Günay, D., & Özer, M. (2016). Türkiye’de meslek yüksekokullarının 2000’li yıllardaki gelişimi ve mevcut zorluklar. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(1), 1-12.
• Günay, D. (2011). Türk yükseköğretiminin yeniden yapılandırılması bağlamında sorunlar, eğilimler, ilkeler ve öneriler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(3), 113-121.
• Gür, B. S., & Özer, M. (2012). Türkiye’de yükseköğretimin yeniden yapılandırılması ve kalite güvence sistemi. Ankara: Pelin Ofset.
• Jung, I., & Latchem, C. (2012). Quality assurance and accreditation in open and distance learning. In Jung I. & Latchem C. (Eds.), Quality assurance and accreditation in distance education and e-learning: models, policies and research (pp. 13-22). Newyork, NY: Routledge.
• Jung, I., Wong, T.M., Li, C., Baigaltugs, S., & Belawati, T. (2011). Quality assurance in Asian distance education: diverse approaches and common culture. International Review of Research in Open and Distance Learning, 12(6), 63-83.
• Kaban, A., & Kılıç Çakmak, E. (2016). Uzaktan eğitim kalite standartlarının belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 719-736.
• Koçdar, S. & Aydın, C.H. (2012). Accreditation of open and distance learning: a framework for Turkey. Turkish Online Journal of Distance Education, 13(3), 97-120.
• Koçdar, S., & Aydın, C. H. (2013). Açık ve uzaktan öğrenme programlarında akreditasyon: Türkiye için bir model önerisi. International Conference on Quality in Higher Education 2013 Konferansı’nda sunulan bildiri.
• Koçdar, S., & Görü-Doğan, T. (2015). Türkiye'deki açık ve uzaktan öğrenme programlarının bir analizi: eğilimler ve öneriler. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(4), 23-36.
• Miles, M. B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. Thousand Oaks, California: SAGE.
• Moore, M. G., & Kearsley, G. (2012). Distance education: a systems view of online learning New York: Cengage.
• Özer, M. (2012). Türkiye’de yükseköğretimin yeniden yapılandırılması ve kalite güvence sistemi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(1), 18-23.
• Özer, M., Gür, B.S., & Küçükcan, T. (2011). Kalite güvencesi: Türkiye yükseköğretimi için stratejik tercihler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(29), 59-65.
• Sanyal, B. C., & Martin, M. (2007). Quality assurance and the role of accreditation: an overview. In Higher education in the World 2007: accreditation for quality assurance: what is at stake? (pp. 3-17). GUNI Series on the Social Commitment of Universities 2. New York: Palgrave Macmillan.
• Saraç, Y. (2015). Retrieved from http://www.yok.gov.tr/ documents/ 10279/20633177/YOK_Baskani_ Sarac_Kalite_ Kurulu_Konusma_Metni.pdf/
• Simonson, M. Smaldino, S., Albright, M., & Zvacek, S. (2012). Teaching and learning at a distance: foundations of distance education. Boston: Allyn & Bacon.
• Stella, A., & Gnanam, A. (2004). Quality assurance in distance education: the challenges to be addressed. Higher Education, 47(1), 143-160.
• Süngü, H., & Bayrakcı, M. (2010). Bolonya süreci sonrası yükseköğretimde akreditasyon çalışmaları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), 895-912.
• Swedish National Agency for Higher Education. (2008). E-Learning quality: aspects and criteria for evaluation of e-learning in higher education (Report 2008: 11 R). Stockholm: Swedish National Agency for Higher Education. Retrieved from http:// www.eadtu.nl/e-xcellencelabel/files/0811R.pdf
• Şimşek, N. (2012). Uzaktan eğitimde kalite göstergeleri ve teknoloji temelli uzaktan eğitimin bu göstergeler açısından değerlendirilmesi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 11 (21), 1-24.
• Tezsürücü, D., & Aybarç Bursalıoğlu, S. (2013). Yükseköğretimde değişim: kalite arayışları. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 97-108.
• Tonbuloğlu, B., & Aydın, H. (2015). Uzaktan eğitimde kalite standartları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(4), 55-70.
• Uysal, Ö., & Kuzu, A. (2011). Çevrimiçi Eğitimde Kalite Standartları: Amerika Örnekleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 1(1), 49-74.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yükseköğretim Kurumlarında Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Rehberi. (2007). Retrieved from http://www.yodek. org.tr/yodek/files/7aa12f8d2582deb44d4249c7aa4a2020.pdf
• Yükseköğretim Kalite Güvencesi Yönetmeliği. (2015). Retrieved from http://yok.gov.tr/documents/23233405 /23540205/Y%C3%9CK SEK%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M+KAL%C4%B0TE+G%C3%9CV ENCES%C4%B0%20Y%C3%96NETMEL%C4%B0%C4%9E%C4%B0. pdf/e5812b5a-5b41-4b2d-a194-25842b4aa315
• Yükseköğretim Kurulu (2014). Yükseköğretim Kurulu stratejik planı 2015-2019. Retrieved from https://www.yok. gov.tr/documents/10279/14571052/yuksekogretim_ kurulu_2015_2019_stratejik_plani.pdf/0eb5d6db-565b-495ea470-8823f7e6f6b9