Nitelikli İşgücü İçin Etkin Mesleki Eğitim Konusuna Çözüm Olarak Fen, Teknoloji, Mühendislik, Matematik FTMM Eğitimi

Yıl 2018, Sayı: 2, 254 - 263, 01.08.2018

İlhan Atik

Öz

Sanayi devrimi ile birlikte üretim kavramı, üretim faktörlerini kullanarak “standart iş süreçleriyle aynı üründen mümkün olan en çok miktarda, en ucuza ve en hızlı üretim” olarak değişmiştir. Ancak toplumların gelişmesi, iletişim ve bilgi teknolojilerinde yaşanan hızlı değişimle birlikte yaşanan dönüşüm ve küreselleşme işgücünden beklentileri değiştirmiştir. Günümüz iş dünyası çalışanların dinamik sistem ve süreçler içeren üretim aşamalarını anlamasını, değişime hızlı uyum sağlamasını, sürekli öğrenmesini ve öğrendiğini sistem ve sürece yeniden dâhil edebilmesini beklemektedir. Yaşanan bu değişim, günümüzde nitelikli işgücünü yetiştiren mesleki eğitim kurumlarını ve özellikle meslek yüksekokullarını rekabetçi küresel ekonomik düzenin önemli bir parçası haline getirmiştir. Ülkemizde ilgili bakanlıkların, yükseköğretim kurumlarının, sektör temsilcilerinin ve yerel yönetimlerin mesleki eğitimin sorunlarına çözüm üretme ve ülkemizin ihtiyaçlarına cevap verebilecek nitelikte işgücü yetiştirme gayretleri, geçmişten günümüze artarak devam etmekte ve oldukça önemli kaynak bu amaçla kullanılmaktadır. Ancak, gerek bu alanda yapılan araştırmalar, uluslararası değerlendirmeler ve gerekse de ülkemizin işgücü profili dikkate alındığında, ortaya çıkan sonuç, mesleki eğitim faaliyetlerinin piyasa koşullarına uygun olamadığı, mezunların iş bulamadığı ve ülkemizin de rekabetçi bir işgücüne sahip olamadığı yönündedir. Gelişmiş ülkeler benzer sorunlarla mücadelede, özellikle mühendis seviyesindeki işgücünün niteliklerini artırmak için, son dönemde Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik FTMM eğitimleri olarak tanımlanan bir yaklaşımı kullanmaya başlamıştır. FTMM eğitimleri tüm eğitim aşamalarını içine alan, teorik bilgilerin uygulama ve ürüne dönüştürülmesine imkan sağlayan, içeriğindeki bilimlerin birbirleriyle farklı noktalarda kesişmesine ortam oluşturan bir yaklaşımdır. Buradan hareketle çalışmada ülkemizde mesleki eğitim ve karşı karşıya olunan sorunlar ifade edilerek, FTMM eğitiminin kavramsal çerçevesi içinde ön lisans eğitimlerinde bu yaklaşımın sağlayabileceği kazanımlar incelenmeye çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Mesleki eğitim, İşgücü, Rekabet, FTMM

Science, Technology, Engineering and Mathematics STEM Education in Effective Vocational Education for Skilled Labor

Öz

The concept of production with the industrial revolution; using production factors, has changed from “the same quantity as the standard business processes to the most possible quantity, the cheapest and the fastest production”. However, the development of societies and the transformation and globalization that have taken place with the rapid change in communication and information Technologies have altered expectations from the workforce. Today’s business world expects employees to understand production processes that include dynamic systems and processes, to adapt to change and to learn continuously and to be able to re-incorporate change, rapid learning, and learning into the system and process. This change has made vocational colleges an important part of the competitive global economic order. In our country, the relevant ministries, higher education institutions, sector representatives and local governments raise their efforts to solve the problems of vocational education and to raise the workforce in a way that can meet the needs of our country and a significant amount of resource is used in line with this purpose. But the results are that the vocational training activities are not in line with the market conditions, the graduates can not find a job and our country can not have a competitive workforce, as the results of this research, international evaluations and also our country’s labor force profile are taken into account. Developed countries have begun to use an approach recently defined as Science, Technology, Engineering, Mathematics STEM Trainings to combat similar problems, especially to increase the qualifications of the engineer-level workforce. STEM Trainings is an approach that incorporates all phases of education, allows the theoretical knowledge to be transformed into practice and product, and creates an environment in which the contents of the science intersect each other at different points. This study examines the benefits that FTMM education can provide for associate degree education by expressing vocational education and problems in our country

Anahtar Kelimeler

Vocational education, Employment, Competition, STEM

Kaynakça

• Akgündüz D., & Ertepınar, H. (2015). STEM Eğitimi Türkiye Raporu. İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/281098450_
• STEM_egitimi_Turkiye_raporu_Gunun_modasi_mi_yoksa_ gereksinim_mi_A_report_on_STEM_Education_in_Turkey_A_ provisional_agenda_or_a_necessityWhite_Paper
• Akpınar, B. (2003). Meslek yüksekokullarına sınavsız geçiş. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 9(33). Retrieved from https:// www.pegem.net/dosyalar/dokuman/743-201107051655- akpinar.pdf
• Atik, İ. (2017a). The relationship between vocational education and employment training investigation of Turkey on information society perspective. The International Journal of Educational Researchers, 8(1), 1-11.
• Atik, İ. (2017b). Uluslararası öğrenci değerlendirme programı-2015 sonuçlarına göre Türkiye’de mesleki eğitim. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7(3), 484-493. Retrieved from http://toad.edam. com.tr/sites/default/files/pdf/uzaktan-egitim-ile-yurutuleningilizce-yabanci-dil-dersi-ogretim-programini-degerlendirmeolcegi.pdf#page=81
• Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. (2015). Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi 2015-2018. Ankara: T. C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. Retrieved from https://www.sanayi.gov. tr/handlers/DokumanGetHandler.ashx?dokumanId=e9f6e3f2- f8ab-4fd1-9d65-22d553867dc1
• Çepni, S. (2017). Kuramdan uygulamaya STEM eğitimi. Ankara: PEGEM Akademi.
• Eğitim Bir-Sen. (2017). Eğitime Bakış 2017. İzleme ve Değerlendirme Raporu. Ankara: Semih ofset. Retrieved from http://www.ebs. org.tr/ebs_files/files/yayinlarimiz/EGITIME_BAKIS_IZLEME_ VE_DEGERLENDIRME_RAPORU_2017.pdf
• Eğitim Reformu Girişimi (ERG). (2016). Eğitim izleme raporu 2015-16. Retrieved from http://www.egitimreformugirisimi. org/sites/www.egitimreformugirisimi.org/files/EIR2015- 16.17.11.16.web.pdf
• Erdönmez, C. & Morkoç, D. K. (2016). Meslek yüksekokulu mezunu öğrencilerin staj eğitimi hakkında görüşlerinin yansımasında; staj yönergesinin incelenmesi. VIII. Uluslararası eğitim araştırmaları kongresi, Çanakkale.
• Eroğlu S., & Bektaş, O. (2016). STEM eğitimi almış fen bilimleri öğretmenlerinin STEM temelli ders etkinlikleri hakkındaki görüşleri, Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 4(3), 43-67. Retrieved from http://www.enadonline.com/0DOWNLOAD/ pdfler/eng/4c3s3m.pdf
• European Commission. (2007). Science education now: A renewed pedagogy for the future of Europe. Brussels: European Commission Directorate-General for Research Information and Communication Unit. Retrieved from http://ec.europa. eu/research/science-society/document_library/pdf_06/ report-rocard-on-science-education_en.pdf
• European Commission. (2015). Science education for responsible citizenship. Report to the European Commission of the expert group on science education. Brussels: European Commission Directorate-General for Research and Innovation Science with and for Society. Retrieved from http://ec.europa.eu/research/ swafs/pdf/pub_science_education/KI-NA-26-893-EN-N.pdf
• Günay, D. (2011). Türk yükseköğretiminin yeniden yapılandırılması bağlamında sorunlar, eğilimler, ilkeler ve öneriler-I, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(3), 113-121. Retrieved from http://higheredu-sci.beun.edu.tr/pdf/pdf_HIG_1540.pdf
• İçişleri Bakanlığı. (2017). Nüfus kütüklerine kayıtlı yaş ve cinsiyete göre kişi sayısı. Ankara: T. C. İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü. Retrieved from https:// www.nvi.gov.tr/PublishingImages/Lists/PageContents/ EditForm/N%C3%BCfus%20K%C3%BCt%C3%BCkleri%20 %C4%B0statisti%C4%9Fi.pdf
• İşseveroğlu, G., & Gücenme-Gençoğlu, Ü. G. (2011). Türkiye’de meslek yüksekokullarının bölge ihtiyaçlarına uygunluğu üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (49), 24-36. Retrieved from http://journal.mufad.org.tr/attachments/ article/134/007_03.pdf
• Kalkınma Bakanlığı. (2006). Dokuzuncu kalkınma planı (2007 – 2013). Ankara: T. C. Kalkınma Bakanlığı. Retrieved from http:// www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/ 1/plan9.pdf
• Kalkınma Bakanlığı. (2014a). Onuncu kalkınma planı (2014-2018). Eğitim sisteminin kalitesinin artırılması özel ihtisas komisyonu raporu. Ankara: T. C. Kalkınma Bakanlığı. Retrieved from http:// www.cka.org.tr/dosyalar/Ozel%20Ihtisas%20Komisyonu%20 Raporlar%C4%B1/e%C4%9Fitim%20sistemi.pdf
• Kalkınma Bakanlığı. (2014b). Onuncu kalkınma planı (2014-2018). Mesleki eğitimin yeniden yapılandırılması çalışma grubu raporu. Ankara: T. C. Kalkınma Bakanlığı. Retrieved from https://abdigm.meb.gov.tr/projeler/ois/egitim/022.pdf
• Kalkınma Bakanlığı. (2014c). Onuncu kalkınma planı (2014-2018). Türkiye mesleki ve teknik eğitim strateji belgesi ve eylem planı 2014-2018. Ankara: T. C. Kalkınma Bakanlığı. Retrieved from Https://mtegm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_08/ 13021358_mte_strateji_belgesi_eylem_plani_20142018.pdf
• Kavak, Y. (2010). 2050’ye Doğru nüfusbilim ve yönetim: Eğitim sistemine bakış. İstanbul: TÜSİAD Yayını.
• Koçak, O., Kavi, E., & Es, M. (2017). Bilgi toplumu perspektifinde refah devleti: Finlandiya modeli. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(13), 48-75. Retrieved from http://www.orhankocak. net/wp-content/uploads/2017/08/REFAH-DEVLETI-VEFINLANDIYA.pdf
• Köseleci, N. (2012). Mesleki ve teknik eğitimde güncellenmiş durum analizi. İstanbul: İmak Ofset Basım Yayın. Retrieved from www.egitimreformugirisimi.org/sites/www...org/files/ MTE_Durum_Analizi_.pdf
• Mercan, N., Demirci, K., & Oyur, E. (2013). Alvin Toffler’a göre bilgi çağının yeni paradigması: Kaos teorisi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, VIII(I), 115-127. Retrieved from http:// dergipark.gov.tr/download/article-file/40374
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2011). Almanya. Ankara: T. C. Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü. Retrieved from http://urn.meb.gov.tr/ulkelerpdf/ALMANYA. pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2016a). STEM eğitim raporu. Ankara: T. C. Milli Eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü. Retrieved from http://yegitek.meb.gov.tr/STEM_ Egitimi_Raporu.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018a). Haftalık ders çizelgeleri ve öğretim programları. Retrieved from http://megep.meb.gov. tr/Default.aspx?page=ogretimProgramlari
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018b). 2017 yılı faaliyet raporu. Ankara: T. C. Milli Eğitim Bakanlığı. Retrieved from http://sgb. meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_02/28093718_Faaliyet_ Raporu_yayYn_28022018_1707.pdf
• Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2014). Key facts for Turkey in education at a glance 2014. Paris: OECD publishing. Retrieved from http://www. oecd.org/education/Turkey-EAG2014-Country-Note.pdf
• Özsoy, C. E. (2015). Mesleki eğitim-istihdam ilişkisi: Türkiye’de mesleki eğitimin kalite ve kantitesi üzerine düşünceler. Electronic Journal of Vocational Colleges, 4(UMYOS Özel Sayısı), 173-181.
• Stohlmann, M., Moore, T. J., & Roehrig, G. H. (2012). Considerations for teaching integrated STEM education, Journal of PreCollege Engineering Education Research 2(1), 28-34.
• Retrieved from https://docs.lib.purdue.edu/cgi/viewcontent. cgi?article=1054&context=jpeer
• T. C. Resmi Gazete. (2006). Meslekî yeterlilik kurumu kanunu. Kanun numarası: 5544. Karar tarihi: 21.09.2006. Karar no: 1041. Yayımlandığı tarih: 07.10.2006. Sayı: 26312. Retrieved from http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/10/20061007-1. htm
• T. C. Resmî Gazete. (2010). İstihdam ve Mesleki Eğitim İlişkisinin Güçlendirilmesi Eylem Planı. Karar No: 2010/660. Yayımlandığı tarih: 15.07.2010. Sayı: 27642. Retrieved from http://www. trakya2023.com/uploads/docs/28062013UKvMUL.pdf
• T. C. Resmi Gazete. (2013). Onuncu kalkınma planı. Karar Tarihi: 02.07.2013. Karar No. 1041. Yayımlandığı tarih: 06.07.2013. Sayı: 28699. Retrieved from http://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2013/07/20130706M1.pdf
• TÜSİAD. (2014). STEM alanında eğitim almış işgücüne yönelik talep ve beklentiler araştırması. Retrieved from http://tusiad. org/tr/yayinlar/raporlar/item/8054-stem-alaninda-egitimalmis-isgucune-yonelik-talep-ve-beklentiler-arastirmasi
• Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD). (2017). 2023’e doğru Türkiye’de STEM gereksinimi. İstanbul: TÜSİAD yayını. Retrieved from https://www.pwc.com.tr/tr/assets/image/ pwc-tusiad-2023-e-dogru-turkiye-de-stem-gereksinimiraporu.pdf
• Türkiye İş Kurumu (İŞKUR). (2017). 2016 Yılı işgücü piyasası araştırması sonuç raporu. Ankara: T. C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. Retrieved from http://media.iskur.gov. tr/14990/2016-turkiye-geneli-ipa-raporu.pdf
• Ulus, L., Tuncer, N., & Sözen, Ş. (2015). Mesleki eğitim, gelişim ve yeterlilik açısından meslek yüksekokullarının önemi, Uluslararası Türk Eğitim Dergisi, 2015(5), 168-185. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/goputeb/issue/34517/384544
• Vilorio, D. (2014). STEM 101: Intro to tomorrow’s jobs. Occupational Outlook Quarterly, 3-12. Retrieved from https://www.bls.gov/ careeroutlook/2014/spring/art01.pdf
• Wang, H. (2012). A new era of science education: Science teachers’ perceptions and classroom practices of science, technology, engineering and mathematics (STEM) integration. Thesis for the degree of doctor of phılosophy, unıversıty of Minnesota. Retrieved from https://conservancy.umn.edu/ handle/11299/120980
• World Economic Forum. (2017). The global competitiveness report 2017–2018. Geneva: World Economic Forum. Retrieved from http://www3.weforum.org/docs/GCR2017- 2018/05FullReport/TheGlobalCompetitivenessReport2017 %E2%80%932018.pdf
• World Intellectual Property Organisation (WIPO). (2017). The global innovation index 2017. Innovation feeding the world. 10th ed. Geneva: Cornell University, INSEAD, and the WIPO. Retrieved from http://www.wipo.int/edocs/pubdocs/en/ wipo_pub_gii_2017.pdf
• Yıldırım, B., & Altun, Y. (2015). STEM eğitim ve mühendislik uygulamalarının fen bilgisi laboratuar dersindeki etkilerinin incelenmesi, El-Cezeri Fen ve Mühendislik Dergisi, 2(2), 28-40. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/ecjse/issue/4899/ 67132
• Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi (YBYS). (2018). 2016-2017 Öğretim yılı yükseköğretim istatistikleri. Retrieved from https:// istatistik.yok.gov.tr/yuksekogretimIstatistikleri/2017/2017_ T1.pdf